Book 8 Chapter 67 | |
1 | saṃjaya uvāca |
1 | athābravīd vāsudevo rathastho; rādheya diṣṭyā smarasīha dharmam
prāyeṇa nīcā vyasaneṣu magnā; nindanti daivaṃ kukṛtaṃ na tat tat |
2 | yad draupadīm ekavastrāṃ sabhāyām; ānāyya tvaṃ caiva suyodhanaś ca
duḥśāsanaḥ śakuniḥ saubalaś ca; na te karṇa pratyabhāt tatra dharmaḥ |
3 | yadā sabhāyāṃ kaunteyam anakṣajñaṃ yudhiṣṭhiram
akṣajñaḥ śakunir jetā tadā dharmaḥ kva te gataḥ |
4 | yadā rajasvalāṃ kṛṣṇāṃ duḥśāsanavaśe sthitām
sabhāyāṃ prāhasaḥ karṇa kva te dharmas tadā gataḥ |
5 | rājyalubdhaḥ punaḥ karṇa samāhvayasi pāṇḍavam
gāndhārarājam āśritya kva te dharmas tadā gataḥ |
6 | evam ukte tu rādheye vāsudevena pāṇḍavam
manyur abhyāviśat tīvraḥ smṛtvā tat tad dhanaṃjayam |
7 | tasya krodhena sarvebhyaḥ srotobhyas tejaso 'rciṣaḥ
prādurāsan mahārāja tad adbhutam ivābhavat |
8 | taṃ samīkṣya tataḥ karṇo brahmāstreṇa dhanaṃjayam
abhyavarṣat punar yatnam akarod rathasarjane tad astram astreṇāvārya prajahārāsya pāṇḍavaḥ |
9 | tato 'nyad astraṃ kaunteyo dayitaṃ jātavedasaḥ
mumoca karṇam uddiśya tat prajajvāla vai bhṛśam |
10 | vāruṇena tataḥ karṇaḥ śamayām āsa pāvakam
jīmūtaiś ca diśaḥ sarvāś cakre timiradurdināḥ |
11 | pāṇḍaveyas tv asaṃbhrānto vāyavyāstreṇa vīryavān
apovāha tadābhrāṇi rādheyasya prapaśyataḥ |
12 | taṃ hastikakṣyāpravaraṃ ca bāṇaiḥ; suvarṇamuktāmaṇivajramṛṣṭam
kālaprayatnottamaśilpiyatnaiḥ; kṛtaṃ surūpaṃ vitamaskam uccaiḥ |
13 | ūrjaskaraṃ tava sainyasya nityam; amitravitrāsanam īḍyarūpam
vikhyātam ādityasamasya loke; tviṣā samaṃ pāvakabhānucandraiḥ |
14 | tataḥ kṣureṇādhiratheḥ kirīṭī; suvarṇapuṅkhena śitena yattaḥ
śriyā jvalantaṃ dhvajam unmamātha; mahārathasyādhirather mahātmā |
15 | yaśaś ca dharmaś ca jayaś ca māriṣa; priyāṇi sarvāṇi ca tena ketunā
tadā kurūṇāṃ hṛdayāni cāpatan; babhūva hāheti ca nisvano mahān |
16 | atha tvaran karṇavadhāya pāṇḍavo; mahendravajrānaladaṇḍasaṃnibham
ādatta pārtho 'ñjalikaṃ niṣaṅgāt; sahasraraśmer iva raśmim uttamam |
17 | marmacchidaṃ śoṇitamāṃsadigdhaṃ; vaiśvānarārkapratimaṃ mahārham
narāśvanāgāsuharaṃ tryaratniṃ; ṣaḍvājam añjogatim ugravegam |
18 | sahasranetrāśanitulyatejasaṃ; samānakravyādam ivātiduḥsaham
pinākanārāyaṇacakrasaṃnibhaṃ; bhayaṃkaraṃ prāṇabhṛtāṃ vināśanam |
19 | yuktvā mahāstreṇa pareṇa mantravid; vikṛṣya gāṇḍīvam uvāca sasvanam
ayaṃ mahāstro 'pratimo dhṛtaḥ śaraḥ; śarīrabhic cāsuharaś ca durhṛdaḥ |
20 |
tapo 'sti taptaṃ guravaś ca toṣitā; mayā yad iṣṭaṃ suhṛdāṃ tathā śrutam
anena satyena nihantv ayaṃ śaraḥ; sudaṃśitaḥ karṇam ariṃ mamājitaḥ |
21 | ity ūcivāṃs taṃ sa mumoca bāṇaṃ; dhanaṃjayaḥ karṇavadhāya ghoram
kṛtyām atharvāṅgirasīm ivogrāṃ; dīptām asahyāṃ yudhi mṛtyunāpi |
22 | bruvan kirīṭī tam atiprahṛṣṭo; ayaṃ śaro me vijayāvaho 'stu
jighāṃsur arkendusamaprabhāvaḥ; karṇaṃ samāptiṃ nayatāṃ yamāya |
23 | teneṣuvaryeṇa kirīṭamālī; prahṛṣṭarūpo vijayāvahena
jighāṃsur arkendusamaprabheṇa; cakre viṣaktaṃ ripum ātatāyī |
24 | tad udyatādityasamānavarcasaṃ; śarannabhomadhyagabhāskaropamam
varāṅgam urvyām apatac camūpater; divākaro 'stād iva raktamaṇḍalaḥ |
25 | tad asya dehī satataṃ sukhoditaṃ; svarūpam atyartham udārakarmaṇaḥ
pareṇa kṛcchreṇa śarīram atyajad; gṛhaṃ maharddhīva sasaṅgam īśvaraḥ |
26 | śarair vibhugnaṃ vyasu tad vivarmaṇaḥ; papāta karṇasya śarīram ucchritam
sravadvraṇaṃ gairikatoyavisravaṃ; girer yathā vajrahataṃ śiras tathā |
27 | dehāt tu karṇasya nipātitasya; tejo dīptaṃ khaṃ vigāhyācireṇa
tad adbhutaṃ sarvamanuṣyayodhāḥ; paśyanti rājan nihate sma karṇe |
28 | taṃ somakāḥ prekṣya hataṃ śayānaṃ; prītā nādaṃ saha sainyair akurvan
tūryāṇi cājaghnur atīva hṛṣṭā; vāsāṃsi caivādudhuvur bhujāṃś ca balānvitāś cāpy apare hy anṛtyann; anyonyam āśliṣya nadanta ūcuḥ |
29 | dṛṣṭvā tu karṇaṃ bhuvi niṣṭanantaṃ; hataṃ rathāt sāyakenāvabhinnam
mahānilenāgnim ivāpaviddhaṃ; yajñāvasāne śayane niśānte |
30 | śarair ācitasarvāṅgaḥ śoṇitaughapariplutaḥ
vibhāti dehaḥ karṇasya svaraśmibhir ivāṃśumān |
31 | pratāpya senām āmitrīṃ dīptaiḥ śaragabhastibhiḥ
balinārjunakālena nīto 'staṃ karṇabhāskaraḥ |
32 | astaṃ gacchan yathādityaḥ prabhām ādāya gacchati
evaṃ jīvitam ādāya karṇasyeṣur jagāma ha |
33 | aparāhṇe parāhṇasya sūtaputrasya māriṣa
chinnam añjalikenājau sotsedham apatac chiraḥ |
34 | upary upari sainyānāṃ tasya śatros tad añjasā
śiraḥ karṇasya sotsedham iṣuḥ so 'pāharad drutam |
35 | saṃjaya uvāca |
35 | karṇaṃ tu śūraṃ patitaṃ pṛthivyāṃ; śarācitaṃ śoṇitadigdhagātram
dṛṣṭvā śayānaṃ bhuvi madrarājaś; chinnadhvajenāpayayau rathena |
36 | karṇe hate kuravaḥ prādravanta; bhayārditā gāḍhaviddhāś ca saṃkhye
avekṣamāṇā muhur arjunasya; dhvajaṃ mahāntaṃ vapuṣā jvalantam |
37 | sahasranetrapratimānakarmaṇaḥ; sahasrapatrapratimānanaṃ śubham
sahasraraśmir dinasaṃkṣaye yathā; tathāpatat tasya śiro vasuṃdharām |