Book 8 Chapter 60 | |
1 | saṃjaya uvāca |
1 | tataḥ karṇaḥ kuruṣu pradruteṣu; varūthinā śvetahayena rājan
pāñcālaputrān vyadhamat sūtaputro; maheṣubhir vāta ivābhrasaṃghān |
2 | sūtaṃ rathād añjalikena pātya; jaghāna cāśvāñ janamejayasya
śatānīkaṃ sutasomaṃ ca bhallair; avākirad dhanuṣī cāpy akṛntat |
3 |
dhṛṣṭadyumnaṃ nirbibhedātha ṣaḍbhir; jaghāna cāśvaṃ dakṣiṇaṃ tasya saṃkhye
hatvā cāśvān sātyakeḥ sūtaputraḥ; kaikeyaputraṃ nyavadhīd viśokam |
4 | tam abhyadhāvan nihate kumāre; kaikeyasenāpatir ugradhanvā
śarair vibhinnaṃ bhṛśam ugravegaiḥ; karṇātmajaṃ so 'bhyahanat suṣeṇam |
5 | tasyārdhacandrais tribhir uccakarta; prasahya bāhū ca śiraś ca karṇaḥ
sa syandanād gām apatad gatāsuḥ; paraśvadhaiḥ śāla ivāvarugṇaḥ |
6 | hatāśvam añjogatibhiḥ suṣeṇaḥ; śinipravīraṃ niśitaiḥ pṛṣatkaiḥ
pracchādya nṛtyann iva sautiputraḥ; śaineyabāṇābhihataḥ papāta |
7 | putre hate krodhaparītacetāḥ; karṇaḥ śinīnām ṛṣabhaṃ jighāṃsuḥ
hato 'si śaineya iti bruvan sa; vyavāsṛjad bāṇam amitrasāham |
8 | sa tasya ciccheda śaraṃ śikhaṇḍī; tribhis tribhiś ca pratutoda karṇam
śikhaṇḍinaḥ kārmukaṃ sa dhvajaṃ ca; cchittvā śarābhyām ahanat sujātam |
9 | śikhaṇḍinaṃ ṣaḍbhir avidhyad ugro; dānto dhārṣṭadyumnaśiraś cakarta
athābhinat sutasomaṃ śareṇa; sa saṃśitenādhirathir mahātmā |
10 | athākrande tumule vartamāne; dhārṣṭadyumne nihate tatra kṛṣṇaḥ
apāñcālyaṃ kriyate yāhi pārtha; karṇaṃ jahīty abravīd rājasiṃha |
11 | tataḥ prahasyāśu narapravīro; rathaṃ rathenādhirather jagāma
bhaye teṣāṃ trāṇam icchan subāhur; abhyāhatānāṃ rathayūthapena |
12 | visphārya gāṇḍīvam athograghoṣaṃ; jyayā samāhatya tale bhṛśaṃ ca
bāṇāndhakāraṃ sahasaiva kṛtvā; jaghāna nāgāśvarathān narāṃś ca |
13 | taṃ bhīmaseno 'nu yayau rathena; pṛṣṭhe rakṣan pāṇḍavam ekavīram
tau rājaputrau tvaritau rathābhyāṃ; karṇāya yātāv aribhir vimuktau |
14 | atrāntare sumahat sūtaputraś; cakre yuddhaṃ somakān saṃpramṛdnan
rathāśvamātaṅgagaṇāñ jaghāna; pracchādayām āsa diśaḥ śaraiś ca |
15 | tam uttamaujā janamejayaś ca; kruddhau yudhāmanyuśikhaṇḍinau ca
karṇaṃ vineduḥ sahitāḥ pṛṣatkaiḥ; saṃmardamānāḥ saha pārṣatena |
16 | te pañca pāñcālarathāḥ surūpair; vaikartanaṃ karṇam abhidravantaḥ
tasmād rathāc cyāvayituṃ na śekur; dhairyāt kṛtātmānam ivendriyāṇi |
17 |
teṣāṃ dhanūṃṣi dhvajavājisūtāṃs; tūṇaṃ patākāś ca nikṛtya bāṇaiḥ
tān pañcabhiḥ sa tv ahanat pṛṣatkaiḥ; karṇas tataḥ siṃha ivonnanāda |
18 | tasyāsyatas tān abhinighnataś ca; jyābāṇahastasya dhanuḥsvanena
sādridrumā syāt pṛthivī viśīrṇā; ity eva matvā janatā vyaṣīdat |
19 | sa śakracāpapratimena dhanvanā; bhṛśātatenādhirathiḥ śarān sṛjan
babhau raṇe dīptamarīcimaṇḍalo; yathāṃśumālī pariveṣavāṃs tathā |
20 | śikhaṇḍinaṃ dvādaśabhiḥ parābhinac; chitaiḥ śaraiḥ ṣaḍbhir athottamaujasam
tribhir yudhāmanyum avidhyad āśugais; tribhis tribhiḥ somakapārṣatātmajau |
21 | parājitāḥ pañca mahārathās tu te; mahāhave sūtasutena māriṣa
nirudyamās tasthur amitramardanā; yathendriyārthātmavatā parājitāḥ |
22 | nimajjatas tān atha karṇasāgare; vipannanāvo vaṇijo yathārṇave
uddadhrire naubhir ivārṇavād rathaiḥ; sukalpitair draupadijāḥ svamātulān |
23 |
tataḥ śinīnām ṛṣabhaḥ śitaiḥ śarair; nikṛtya karṇaprahitān iṣūn bahūn
vidārya karṇaṃ niśitair ayasmayais; tavātmajaṃ jyeṣṭham avidhyad aṣṭabhiḥ |
24 | kṛpo 'tha bhojaś ca tavātmajas tathā; svayaṃ ca karṇo niśitair atāḍayat
sa taiś caturbhir yuyudhe yadūttamo; digīśvarair daityapatir yathā tathā |
25 | samānateneṣvasanena kūjatā; bhṛśātatenāmitabāṇavarṣiṇā
babhūva durdharṣataraḥ sa sātyakiḥ; śaran nabhomadhyagato yathā raviḥ |
26 | punaḥ samāsādya rathān sudaṃśitāḥ; śinipravīraṃ jugupuḥ paraṃtapāḥ
sametya pāñcālarathā mahāraṇe; marudgaṇāḥ śakram ivārinigrahe |
27 | tato 'bhavad yuddham atīva dāruṇaṃ; tavāhitānāṃ tava sainikaiḥ saha
rathāśvamātaṅgavināśanaṃ tathā; yathā surāṇām asuraiḥ purābhavat |
28 | rathadvipā vājipadātayo 'pi vā; bhramanti nānāvidhaśastraveṣṭitāḥ
paraspareṇābhihatāś ca caskhalur; vinedur ārtā vyasavo 'patanta ca |
29 | tathā gate bhīmam abhīs tavātmajaḥ; sasāra rājāvarajaḥ kirañ śaraiḥ
tam abhyadhāvat tvarito vṛkodaro; mahāruruṃ siṃha ivābhipetivān |
30 | tatas tayor yuddham atītamānuṣaṃ; pradīvyatoḥ prāṇadurodare 'bhavat
paraspareṇābhiniviṣṭaroṣayor; udagrayoḥ śambaraśakrayor yathā |
31 | śaraiḥ śarīrāntakaraiḥ sutejanair; nijaghnatus tāv itaretaraṃ bhṛśam
sakṛtprabhinnāv iva vāśitāntare; mahāgajau manmathasaktacetasau |
32 | tavātmajasyātha vṛkodaras tvaran; dhanuḥ kṣurābhyāṃ dhvajam eva cācchinat
lalāṭam apy asya bibheda patriṇā; śiraś ca kāyāt prajahāra sāratheḥ |
33 | sa rājaputro 'nyad avāpya kārmukaṃ; vṛkodaraṃ dvādaśabhiḥ parābhinat
svayaṃ niyacchaṃs turagān ajihmagaiḥ; śaraiś ca bhīmaṃ punar abhyavīvṛṣat |