Book 8 Chapter 34 | |
1 | saṃjaya uvāca |
1 | tān abhidravato dṛṣṭvā pāṇḍavāṃs tāvakaṃ balam
krośatas tava putrasya na sma rājan nyavartata |
2 | tataḥ pakṣāt prapakṣāc ca prapakṣaiś cāpi dakṣiṇāt
udastaśastrāḥ kuravo bhīmam abhyadravan raṇe |
3 | karṇo 'pi dṛṣṭvā dravato dhārtarāṣṭrān parāṅmukhān
haṃsavarṇān hayāgryāṃs tān praiṣīd yatra vṛkodaram |
4 | te preṣitā mahārāja śalyenāhavaśobhinā
bhīmasenarathaṃ prāpya samasajjanta vājinaḥ |
5 | dṛṣṭvā karṇaṃ samāyāntaṃ bhīmaḥ krodhasamanvitaḥ
matiṃ dadhre vināśāya karṇasya bharatarṣabha |
6 | so 'bravīt sātyakiṃ vīraṃ dhṛṣṭadyumnaṃ ca pārṣatam
enaṃ rakṣata rājānaṃ dharmātmānaṃ yudhiṣṭhiram saṃśayān mahato muktaṃ kathaṃ cit prekṣato mama |
7 | agrato me kṛto rājā chinnasarvaparicchadaḥ
duryodhanasya prītyarthaṃ rādheyena durātmanā |
8 | antam adya kariṣyāmi tasya duḥkhasya pārṣata
hantā vāsmi raṇe karṇaṃ sa vā māṃ nihaniṣyati saṃgrāmeṇa sughoreṇa satyam etad bravīmi vaḥ |
9 | rājānam adya bhavatāṃ nyāsabhūtaṃ dadāmi vai
asya saṃrakṣaṇe sarve yatadhvaṃ vigatajvarāḥ |
10 | evam uktvā mahābāhuḥ prāyād ādhirathiṃ prati
siṃhanādena mahatā sarvāḥ saṃnādayan diśaḥ |
11 | dṛṣṭvā tvaritam āyāntaṃ bhīmaṃ yuddhābhinandinam
sūtaputram athovāca madrāṇām īśvaro vibhuḥ |
12 | paśya karṇa mahābāhuṃ kruddhaṃ pāṇḍavanandanam
dīrghakālārjitaṃ krodhaṃ moktukāmaṃ tvayi dhruvam |
13 | īdṛśaṃ nāsya rūpaṃ me dṛṣṭapūrvaṃ kadā cana
abhimanyau hate karṇa rākṣase vā ghaṭotkace |
14 | trailokyasya samastasya śaktaḥ kruddho nivāraṇe
bibharti yādṛśaṃ rūpaṃ kālāgnisadṛśaṃ śubham |
15 | iti bruvati rādheyaṃ madrāṇām īśvare nṛpa
abhyavartata vai karṇaṃ krodhadīpto vṛkodaraḥ |
16 | tathāgataṃ tu saṃprekṣya bhīmaṃ yuddhābhinandinam
abravīd vacanaṃ śalyaṃ rādheyaḥ prahasann iva |
17 | yad uktaṃ vacanaṃ me 'dya tvayā madrajaneśvara
bhīmasenaṃ prati vibho tat satyaṃ nātra saṃśayaḥ |
18 | eṣa śūraś ca vīraś ca krodhanaś ca vṛkodaraḥ
nirapekṣaḥ śarīre ca prāṇataś ca balādhikaḥ |
19 | ajñātavāsaṃ vasatā virāṭanagare tadā
draupadyāḥ priyakāmena kevalaṃ bāhusaṃśrayāt gūḍhabhāvaṃ samāśritya kīcakaḥ sagaṇo hataḥ |
20 | so 'dya saṃgrāmaśirasi saṃnaddhaḥ krodhamūrcchitaḥ
kiṃkarodyatadaṇḍena mṛtyunāpi vrajed raṇam |
21 | cirakālābhilaṣito mamāyaṃ tu manorathaḥ
arjunaṃ samare hanyāṃ māṃ vā hanyād dhanaṃjayaḥ sa me kadā cid adyaiva bhaved bhīmasamāgamāt |
22 | nihate bhīmasene tu yadi vā virathīkṛte
abhiyāsyati māṃ pārthas tan me sādhu bhaviṣyati atra yan manyase prāptaṃ tac chīghraṃ saṃpradhāraya |
23 | etac chrutvā tu vacanaṃ rādheyasya mahātmanaḥ
uvāca vacanaṃ śalyaḥ sūtaputraṃ tathāgatam |
24 | abhiyāsi mahābāho bhīmasenaṃ mahābalam
nirasya bhīmasenaṃ tu tataḥ prāpsyasi phalgunam |
25 | yas te kāmo 'bhilaṣitaś cirāt prabhṛti hṛdgataḥ
sa vai saṃpatsyate karṇa satyam etad bravīmi te |
26 | evam ukte tataḥ karṇaḥ śalyaṃ punar abhāṣata
hantāham arjunaṃ saṃkhye māṃ vā hantā dhanaṃjayaḥ yuddhe manaḥ samādhāya yāhi yāhīty acodayat |
27 | tataḥ prāyād rathenāśu śalyas tatra viśāṃ pate
yatra bhīmo maheṣvāso vyadrāvayata vāhinīm |
28 | tatas tūryaninādaś ca bherīṇāṃ ca mahāsvanaḥ
udatiṣṭhata rājendra karṇabhīmasamāgame |
29 | bhīmaseno 'tha saṃkruddhas tava sainyaṃ durāsadam
nārācair vimalais tīkṣṇair diśaḥ prādrāvayad balī |
30 | sa saṃnipātas tumulo bhīmarūpo viśāṃ pate
āsīd raudro mahārāja karṇapāṇḍavayor mṛdhe tato muhūrtād rājendra pāṇḍavaḥ karṇam ādravat |
31 | tam āpatantaṃ saṃprekṣya karṇo vaikartano vṛṣaḥ
ājaghānorasi kruddho nārācena stanāntare punaś cainam ameyātmā śaravarṣair avākirat |
32 | sa viddhaḥ sūtaputreṇa chādayām āsa patribhiḥ
vivyādha niśitaiḥ karṇa navabhir nataparvabhiḥ |
33 | tasya karṇo dhanurmadhye dvidhā ciccheda patriṇā
atha taṃ chinnadhanvānam abhyavidhyat stanāntare nārācena sutīkṣṇena sarvāvaraṇabhedinā |
34 | so 'nyat kārmukam ādāya sūtaputraṃ vṛkodaraḥ
rājan marmasu marmajño viddhvā suniśitaiḥ śaraiḥ nanāda balavan nādaṃ kampayann iva rodasī |
35 | taṃ karṇaḥ pañcaviṃśatyā nārācānāṃ samārdayat
madotkaṭaṃ vane dṛptam ulkābhir iva kuñjaram |
36 | tataḥ sāyakabhinnāṅgaḥ pāṇḍavaḥ krodhamūrcchitaḥ
saṃrambhāmarṣatāmrākṣaḥ sūtaputravadhecchayā |
37 | sa kārmuke mahāvegaṃ bhārasādhanam uttamam
girīṇām api bhettāraṃ sāyakaṃ samayojayat |
38 | vikṛṣya balavac cāpam ā karṇād atimārutiḥ
taṃ mumoca maheṣvāsaḥ kruddhaḥ karṇajighāṃsayā |
39 | sa visṛṣṭo balavatā bāṇo vajrāśanisvanaḥ
adārayad raṇe karṇaṃ vajravega ivācalam |
40 | sa bhīmasenābhihato sūtaputraḥ kurūdvaha
niṣasāda rathopasthe visaṃjñaḥ pṛtanāpatiḥ |
41 | tato madrādhipo dṛṣṭvā visaṃjñaṃ sūtanandanam
apovāha rathenājau karṇam āhavaśobhinam |
42 | tataḥ parājite karṇe dhārtarāṣṭrīṃ mahācamūm
vyadrāvayad bhīmaseno yathendro dānavīṃ camūm |