Book 8 Chapter 9 | |
1 | saṃjaya uvāca |
1 | tataḥ karṇo maheṣvāsaḥ pāṇḍavānām anīkinīm
jaghāna samare śūraḥ śaraiḥ saṃnataparvabhiḥ |
2 | tathaiva pāṇḍavā rājaṃs tava putrasya vāhinīm
karṇasya pramukhe kruddhā vinijaghnur mahārathāḥ |
3 | karṇo rājan mahābāhur nyavadhīt pāṇḍavīṃ camūm
nārācair arkaraśmyābhaiḥ karmāraparimārjitaiḥ |
4 | tatra bhārata karṇena nārācais tāḍitā gajāḥ
neduḥ seduś ca mamluś ca babhramuś ca diśo daśa |
5 | vadhyamāne bale tasmin sūtaputreṇa māriṣa
nakulo 'bhyadravat tūrṇaṃ sūtaputraṃ mahāraṇe |
6 | bhīmasenas tathā drauṇiṃ kurvāṇaṃ karma duṣkaram
vindānuvindau kaikeyau sātyakiḥ samavārayat |
7 | śrutakarmāṇam āyāntaṃ citraseno mahīpatiḥ
prativindhyaṃ tathā citraś citraketanakārmukaḥ |
8 | duryodhanas tu rājānaṃ dharmaputraṃ yudhiṣṭhiram
saṃśaptakagaṇān kruddho abhyadhāvad dhanaṃjayaḥ |
9 | dhṛṣṭadyumnaḥ kṛpaṃ cātha tasmin vīravarakṣaye
śikhaṇḍī kṛtavarmāṇaṃ samāsādayad acyutam |
10 | śrutakīrtis tathā śalyaṃ mādrīputraḥ sutaṃ tava
duḥśāsanaṃ mahārāja sahadevaḥ pratāpavān |
11 | kekayau sātyakiṃ yuddhe śaravarṣeṇa bhāsvatā
sātyakiḥ kekayau caiva chādayām āsa bhārata |
12 | tāv enaṃ bhrātarau vīraṃ jaghnatur hṛdaye bhṛśam
viṣāṇābhyāṃ yathā nāgau pratināgaṃ mahāhave |
13 | śarasaṃbhinnavarmāṇau tāv ubhau bhrātarau raṇe
sātyakiṃ satyakarmāṇaṃ rājan vivyadhatuḥ śaraiḥ |
14 | tau sātyakir mahārāja prahasan sarvatodiśam
chādayañ śaravarṣeṇa vārayām āsa bhārata |
15 | vāryamāṇau tatas tau tu śaineyaśaravṛṣṭibhiḥ
śaineyasya rathaṃ tūrṇaṃ chādayām āsatuḥ śaraiḥ |
16 | tayos tu dhanuṣī citre chittvā śaurir mahāhave
atha tau sāyakais tīkṣṇaiś chādayām āsa duḥsahaiḥ |
17 | athānye dhanuṣī mṛṣṭe pragṛhya ca mahāśarān
sātyakiṃ pūrayantau tau ceratur laghu suṣṭhu ca |
18 | tābhyāṃ muktā mahābāṇāḥ kaṅkabarhiṇavāsasaḥ
dyotayanto diśaḥ sarvāḥ saṃpetuḥ svarṇabhūṣaṇāḥ |
19 | bāṇāndhakāram abhavat tayo rājan mahāhave
anyonyasya dhanuś caiva cicchidus te mahārathāḥ |
20 | tataḥ kruddho mahārāja sātvato yuddhadurmadaḥ
dhanur anyat samādāya sajyaṃ kṛtvā ca saṃyuge kṣurapreṇa sutīkṣṇena anuvindaśiro 'harat |
21 | tacchiro nyapatad bhūmau kuṇḍalotpīḍitaṃ mahat
śambarasya śiro yadvan nihatasya mahāraṇe śoṣayan kekayān sarvāñ jagāmāśu vasuṃdharām |
22 | taṃ dṛṣṭvā nihataṃ śūraṃ bhrātā tasya mahārathaḥ
sajyam anyad dhanuḥ kṛtvā śaineyaṃ pratyavārayat |
23 | sa śaktyā sātyakiṃ viddhvā svarṇapuṅkhaiḥ śilāśitaiḥ
nanāda balavan nādaṃ tiṣṭha tiṣṭheti cābravīt |
24 | sa sātyakiṃ punaḥ kruddhaḥ kekayānāṃ mahārathaḥ
śarair agniśikhākārair bāhvor urasi cārdayat |
25 | sa śaraiḥ kṣatasarvāṅgaḥ sātvataḥ sattvakovidaḥ
rarāja samare rājan sapatra iva kiṃśukaḥ |
26 | sātyakiḥ samare viddhaḥ kekayena mahātmanā
kekayaṃ pañcaviṃśatyā vivyādha prahasann iva |
27 | śatacandracite gṛhya carmaṇī subhujau tu tau
vyarocetāṃ mahāraṅge nistriṃśavaradhāriṇau yathā devāsure yuddhe jambhaśakrau mahābalau |
28 | maṇḍalāni tatas tau ca vicarantau mahāraṇe
anyonyam asibhis tūrṇaṃ samājaghnatur āhave |
29 | kekayasya tataś carma dvidhā ciccheda sātvataḥ
sātyakeś ca tathaivāsau carma ciccheda pārthivaḥ |
30 | carma cchittvā tu kaikeyas tārāgaṇaśatair vṛtam
cacāra maṇḍalāny eva gatapratyāgatāni ca |
31 | taṃ carantaṃ mahāraṅge nistriṃśavaradhāriṇam
apahastena ciccheda śaineyas tvarayānvitaḥ |
32 | savarmā kekayo rājan dvidhā chinno mahāhave
nipapāta maheṣvāso vajranunna ivācalaḥ |
33 | taṃ nihatya raṇe śūraḥ śaineyo rathasattamaḥ
yudhāmanyo rathaṃ tūrṇam āruroha paraṃtapaḥ |
34 | tato 'nyaṃ ratham āsthāya vidhivat kalpitaṃ punaḥ
kekayānāṃ mahat sainyaṃ vyadhamat sātyakiḥ śaraiḥ |
35 | sā vadhyamānā samare kekayasya mahācamūḥ
tam utsṛjya rathaṃ śatruṃ pradudrāva diśo daśa |