Book 7 Chapter 132 | |
1 | saṃjaya uvāca |
1 | drupadasyātmajān dṛṣṭvā kuntibhojasutāṃs tathā
droṇaputreṇa nihatān rākṣasāṃś ca sahasraśaḥ |
2 | yudhiṣṭhiro bhīmaseno dhṛṣṭadyumnaś ca pārṣataḥ
yuyudhānaś ca saṃyattā yuddhāyaiva mano dadhuḥ |
3 | somadattaḥ punaḥ kurddho dṛṣṭvā sātyakim āhave
mahatā śaravarṣeṇa chādayām āsa sarvataḥ |
4 | tataḥ samabhavad yuddham atīva bhayavardhanam
tvadīyānāṃ pareṣāṃ ca ghoraṃ vijayakāṅkṣiṇām |
5 | daśabhiḥ sātvatasyārthe bhīmo vivyādha kauravam
somadatto 'pi taṃ vīraṃ śatena pratyavidhyata |
6 | sātvatas tv abhisaṃkruddhaḥ putrādhibhir abhiplutam
vṛddham ṛddhaṃ guṇaiḥ sarvair yayātim iva nāhuṣam |
7 | vivyādha daśabhis tīkṣṇaiḥ śarair vajranipātibhiḥ
śaktyā cainam athāhatya punar vivyādha saptabhiḥ |
8 | tatas tu sātyaker arthe bhīmaseno navaṃ dṛḍham
mumoca parighaṃ ghoraṃ somadattasya mūrdhani |
9 | sātyakiś cāgnisaṃkāśaṃ mumoca śaram uttamam
somadattorasi kruddhaḥ supatraṃ niśitaṃ yudhi |
10 | yugapat petatur atha ghorau parighamārgaṇau
śarīre somadattasya sa papāta mahārathaḥ |
11 | vyāmohite tu tanaye bāhlīkaḥ samupādravat
visṛjañ śaravarṣāṇi kālavarṣīva toyadaḥ |
12 | bhīmo 'tha sātvatasyārthe bāhlīkaṃ navabhiḥ śaraiḥ
pīḍayan vai mahātmānaṃ vivyādha raṇamūrdhani |
13 | prātipīyas tu saṃkruddhaḥ śaktiṃ bhīmasya vakṣasi
nicakhāna mahābāhuḥ puraṃdara ivāśanim |
14 | sa tayābhihato bhīmaś cakampe ca mumoha ca
prāpya cetaś ca balavān gadām asmai sasarja ha |
15 | sā pāṇḍavena prahitā bāhlīkasya śiro 'harat
sa papāta hataḥ pṛthvyāṃ vajrāhata ivādrirāṭ |
16 | tasmin vinihate vīre bāhlīke puruṣarṣabhe
putrās te 'bhyardayan bhīmaṃ daśa dāśaratheḥ samāḥ |
17 | nārācair daśabhir bhīmas tān nihatya tavātmajān
karṇasya dayitaṃ putraṃ vṛṣasenam avākirat |
18 | tato vṛṣaratho nāma bhrātā karṇasya viśrutaḥ
jaghāna bhīmaṃ nārācais tam apy abhyavadhīd balī |
19 | tataḥ sapta rathān vīraḥ syālānāṃ tava bhārata
nihatya bhīmo nārācaiḥ śatacandram apothayat |
20 | amarṣayanto nihataṃ śatacandraṃ mahāratham
śakuner bhrātaro vīrā gajākṣaḥ śarabho vibhuḥ abhidrutya śarais tīkṣṇair bhīmasenam atāḍayan |
21 | sa tudyamāno nārācair vṛṣṭivegair ivarṣabhaḥ
jaghāna pañcabhir bāṇaiḥ pañcaivātibalo rathān tān dṛṣṭvā nihatān vīrān vicelur nṛpasattamāḥ |
22 | tato yudhiṣṭhiraḥ kruddhas tavānīkam aśātayat
miṣataḥ kumbhayoneś ca putrāṇāṃ ca tavānagha |
23 | ambaṣṭhān mālavāñ śūrāṃs trigartān saśibīn api
prāhiṇon mṛtyulokāya gaṇān yuddhe yudhiṣṭhiraḥ |
24 | abhīṣāhāñ śūrasenān bāhlīkān savasātikān
nikṛtya pṛthivīṃ rājā cakre śoṇitakardamām |
25 | yaudheyāraṭṭarājanyamadrakāṇāṃ gaṇān yudhi
prāhiṇon mṛtyulokāya śūrān bāṇair yudhiṣṭhiraḥ |
26 | hatāharata gṛhṇīta vidhyata vyavakṛntata
ity āsīt tumulaḥ śabdo yudhiṣṭhirarathaṃ prati |
27 | sainyāni drāvayantaṃ taṃ droṇo dṛṣṭvā yudhiṣṭhiram
coditas tava putreṇa sāyakair abhyavākirat |
28 | droṇas tu paramakruddho vāyavyāstreṇa pārthivam
vivyādha so 'sya tad divyam astram astreṇa jaghnivān |
29 | tasmin vinihate cāstre bhāradvājo yudhiṣṭhire
vāruṇaṃ yāmyam āgneyaṃ tvāṣṭraṃ sāvitram eva ca cikṣepa paramakruddho jighāṃsuḥ pāṇḍunandanam |
30 | kṣiptāni kṣipyamāṇāni tāni cāstrāṇi dharmajaḥ
jaghānāstrair mahābāhuḥ kumbhayoner avitrasan |
31 | satyāṃ cikīrṣamāṇas tu pratijñāṃ kumbhasaṃbhavaḥ
prāduścakre 'stram aindraṃ vai prājāpatyaṃ ca bhārata jighāṃsur dharmatanayaṃ tava putrahite rataḥ |
32 | patiḥ kurūṇāṃ gajasiṃhagāmī; viśālavakṣāḥ pṛthulohitākṣaḥ
prāduścakārāstram ahīnatejā; māhendram anyat sa jaghāna te 'stre |
33 | vihanyamāneṣv astreṣu droṇaḥ krodhasamanvitaḥ
yudhiṣṭhiravadhaprepsur brāhmam astram udairayat |
34 | tato nājñāsiṣaṃ kiṃ cid ghoreṇa tamasāvṛte
sarvabhūtāni ca paraṃ trāsaṃ jagmur mahīpate |
35 | brahmāstram udyataṃ dṛṣṭvā kuntīputro yudhiṣṭhiraḥ
brahmāstreṇaiva rājendra tad astraṃ pratyavārayat |
36 | tataḥ sainikamukhyās te praśaśaṃsur nararṣabhau
droṇapārthau maheṣvāsau sarvayuddhaviśāradau |
37 | tataḥ pramucya kaunteyaṃ droṇo drupadavāhinīm
vyadhamad roṣatāmrākṣo vāyavyāstreṇa bhārata |
38 | te hanyamānā droṇena pāñcālāḥ prādravan bhayāt
paśyato bhīmasenasya pārthasya ca mahātmanaḥ |
39 | tataḥ kirīṭī bhīmaś ca sahasā saṃnyavartatām
mahadbhyāṃ rathavaṃśābhyāṃ parigṛhya balaṃ tava |
40 | bībhatsur dakṣiṇaṃ pārśvam uttaraṃ tu vṛkodaraḥ
bhāradvājaṃ śaraughābhyāṃ mahadbhyām abhyavarṣatām |
41 | tau tadā sṛñjayāś caiva pāñcālāś ca mahaujasaḥ
anvagacchan mahārāja matsyāś ca saha sātvataiḥ |
42 | tataḥ sā bhāratī senā vadhyamānā kirīṭinā
droṇena vāryamāṇās te svayaṃ tava sutena ca nāśakyanta mahārāja yodhā vārayituṃ tadā |