Book 7 Chapter 128 | |
1 | saṃjaya uvāca |
1 | tad udīrṇagajāśvaughaṃ balaṃ tava janādhipa
pāṇḍusenām abhidrutya yodhayām āsa sarvataḥ |
2 | pāñcālāḥ kuravaś caiva yodhayantaḥ parasparam
yamarāṣṭrāya mahate paralokāya dīkṣitāḥ |
3 | śūrāḥ śūraiḥ samāgamya śaratomaraśaktibhiḥ
vivyadhuḥ samare tūrṇaṃ ninyuś caiva yamakṣayam |
4 | rathināṃ rathibhiḥ sārdhaṃ rudhirasrāvi dāruṇam
prāvartata mahad yuddhaṃ nighnatām itaretaram |
5 | vāraṇāś ca mahārāja samāsādya parasparam
viṣāṇair dārayām āsuḥ saṃkruddhāś ca madotkaṭāḥ |
6 | hayārohān hayārohāḥ prāsaśaktiparaśvadhaiḥ
bibhidus tumule yuddhe prārthayanto mahad yaśaḥ |
7 | pattayaś ca mahābāho śataśaḥ śastrapāṇayaḥ
anyonyam ārdayan rājan nityayattāḥ parākrame |
8 | gotrāṇāṃ nāmadheyānāṃ kulānāṃ caiva māriṣa
śravaṇād dhi vijānīmaḥ pāñcālān kurubhiḥ saha |
9 | anyonyaṃ samare yodhāḥ śaraśaktiparaśvadhaiḥ
preṣayan paralokāya vicaranto hy abhītavat |
10 | śarair daśa diśo rājaṃs teṣāṃ muktaiḥ sahasraśaḥ
na bhrājanta yathāpūrvaṃ bhāskare 'staṃ gate 'pi ca |
11 | tathā prayudhyamāneṣu pāṇḍaveyeṣu nirbhayaḥ
duryodhano mahārāja vyavagāhata tad balam |
12 | saindhavasya vadhenaiva bhṛśaṃ duḥkhasamanvitaḥ
martavyam iti saṃcintya prāviśat tu dviṣadbalam |
13 | nādayan rathaghoṣeṇa kampayann iva medinīm
abhyavartata putras te pāṇḍavānām anīkinīm |
14 | sa saṃnipātas tumulas tasya teṣāṃ ca bhārata
abhavat sarvasainyānām abhāvakaraṇo mahān |
15 | madhyaṃdinagataṃ sūryaṃ pratapantaṃ gabhastibhiḥ
tathā tava sutaṃ madhye pratapantaṃ śarormibhiḥ |
16 | na śekur bhārataṃ yuddhe pāṇḍavāḥ samavekṣitum
palāyane kṛtotsāhā nirutsāhā dviṣajjaye |
17 | paryadhāvanta pāñcālā vadhyamānā mahātmanā
rukmapuṅkhaiḥ prasannāgrais tava putreṇa dhanvinā ardyamānāḥ śarais tūrṇaṃ nyapatan pāṇḍusainikāḥ |
18 | na tādṛśaṃ raṇe karma kṛtavantas tu tāvakāḥ
yādṛśaṃ kṛtavān rājā putras tava viśāṃ pate |
19 | putreṇa tava sā senā pāṇḍavī mathitā raṇe
nalinī dviradeneva samantāt phullapaṅkajā |
20 | kṣīṇatoyānilārkābhyāṃ hatatviḍ iva padminī
babhūva pāṇḍavī senā tava putrasya tejasā |
21 | pāṇḍusenāṃ hatāṃ dṛṣṭvā tava putreṇa bhārata
bhīmasenapurogās tu pāñcālāḥ samupādravan |
22 | sa bhīmasenaṃ daśabhir mādrīputrau tribhis tribhiḥ
virāṭadrupadau ṣaḍbhiḥ śatena ca śikhaṇḍinam |
23 | dhṛṣṭadyumnaṃ ca saptatyā dharmaputraṃ ca saptabhiḥ
kekayāṃś caiva cedīṃś ca bahubhir niśitaiḥ śaraiḥ |
24 | sātvataṃ pañcabhir viddhvā draupadeyāṃs tribhis tribhiḥ
ghaṭotkacaṃ ca samare viddhvā siṃha ivānadat |
25 | śataśaś cāparān yodhān sadvipāśvarathān raṇe
śarair avacakartograiḥ kruddho 'ntaka iva prajāḥ |
26 | tasya tān nighnataḥ śatrūn rukmapṛṣṭhaṃ mahad dhanuḥ
bhallābhyāṃ pāṇḍavo jyeṣṭhas tridhā ciccheda māriṣa |
27 | vivyādha cainaṃ daśabhiḥ samyagastaiḥ śitaiḥ śaraiḥ
marmāṇi bhittvā te sarve saṃbhagnāḥ kṣitim āviśan |
28 | tataḥ pramuditā yodhāḥ parivavrur yudhiṣṭhiram
vṛtrahatyai yathā devāḥ parivavruḥ puraṃdaram |
29 | tato yudhiṣṭhiro rājā tava putrasya māriṣa
śaraṃ paramadurvāraṃ preṣayām āsa saṃyuge sa tena bhṛśasaṃviddho niṣasāda rathottame |
30 | tataḥ pāñcālasainyānāṃ bhṛśam āsīd ravo mahān
hato rājeti rājendra muditānāṃ samantataḥ |
31 | bāṇaśabdaravaś cograḥ śuśruve tatra māriṣa
atha droṇo drutaṃ tatra pratyadṛśyata saṃyuge |
32 | hṛṣṭo duryodhanaś cāpi dṛḍham ādāya kārmukam
tiṣṭha tiṣṭheti rājānaṃ bruvan pāṇḍavam abhyayāt |
33 | pratyudyayus taṃ tvaritāḥ pāñcālā rājagṛddhinaḥ
tān droṇaḥ pratijagrāha parīpsan kurusattamam caṇḍavātoddhatān meghān nighnan raśmimuco yathā |
34 | tato rājan mahān āsīt saṃgrāmo bhūrivardhanaḥ
tāvakānāṃ pareṣāṃ ca sametānāṃ yuyutsayā |