Book 7 Chapter 127 | |
1 | saṃjaya uvāca |
1 | tato duryodhano rājā droṇenaivaṃ pracoditaḥ
amarṣavaśam āpanno yuddhāyaiva mano dadhe |
2 | abravīc ca tadā karṇaṃ putro duryodhanas tava
paśya kṛṣṇasahāyena pāṇḍavena kirīṭinā ācāryavihitaṃ vyūhaṃ bhinnaṃ devaiḥ sudurbhidam |
3 | tava vyāyacchamānasya droṇasya ca mahātmanaḥ
miṣatāṃ yodhamukhyānāṃ saindhavo vinipātitaḥ |
4 | paśya rādheya rājānaḥ pṛthivyāṃ pravarā yudhi
pārthenaikena nihatāḥ siṃhenevetarā mṛgāḥ |
5 | mama vyāyacchamānasya samare śatrusūdana
alpāvaśeṣaṃ sainyaṃ me kṛtaṃ śakrātmajena ha |
6 | kathaṃ hy anicchamānasya droṇasya yudhi phalgunaḥ
bhindyāt sudurbhidaṃ vyūhaṃ yatamāno 'pi saṃyuge |
7 | priyo hi phalguno nityam ācāryasya mahātmanaḥ
tato 'sya dattavān dvāraṃ nayuddhenārimardana |
8 | abhayaṃ saindhavasyājau dattvā droṇaḥ paraṃtapaḥ
prādāt kirīṭine dvāraṃ paśya nirguṇatāṃ mama |
9 | yady adāsyam anujñāṃ vai pūrvam eva gṛhān prati
sindhurājasya samare nābhaviṣyaj janakṣayaḥ |
10 | jayadratho jīvitārthī gacchamāno gṛhān prati
mayānāryeṇa saṃruddho droṇāt prāpyābhayaṃ raṇe |
11 | adya me bhrātaraḥ kṣīṇāś citrasenādayo yudhi
bhīmasenaṃ samāsādya paśyatāṃ no durātmanām |
12 | karṇa uvāca |
12 | ācāryaṃ mā vigarhasva śaktyā yudhyaty asau dvijaḥ
ajayyān pāṇḍavān manye droṇenāstravidā mṛdhe |
13 | tathā hy enam atikramya praviṣṭaḥ śvetavāhanaḥ
daivadṛṣṭo 'nyathābhāvo na manye vidyate kva cit |
14 | tato no yudhyamānānāṃ paraṃ śaktyā suyodhana
saindhavo nihato rājan daivam atra paraṃ smṛtam |
15 | paraṃ yatnaṃ kurvatāṃ ca tvayā sārdhaṃ raṇājire
hatvāsmākaṃ pauruṣaṃ hi daivaṃ paścāt karoti naḥ satataṃ ceṣṭamānānāṃ nikṛtyā vikrameṇa ca |
16 | daivopasṛṣṭaḥ puruṣo yat karma kurute kva cit
kṛtaṃ kṛtaṃ sma tat tasya daivena vinihanyate |
17 | yat kartavyaṃ manuṣyeṇa vyavasāyavatā satā
tat kāryam aviśaṅkena siddhir daive pratiṣṭhitā |
18 | nikṛtyā nikṛtāḥ pārthā viṣayogaiś ca bhārata
dagdhā jatugṛhe cāpi dyūtena ca parājitāḥ |
19 | rājanītiṃ vyapāśritya prahitāś caiva kānanam
yatnena ca kṛtaṃ yat te daivena vinipātitam |
20 | yudhyasva yatnam āsthāya mṛtyuṃ kṛtvā nivartanam
yatatas tava teṣāṃ ca daivaṃ mārgeṇa yāsyati |
21 | na teṣāṃ matipūrvaṃ hi sukṛtaṃ dṛśyate kva cit
duṣkṛtaṃ tava vā vīra buddhyā hīnaṃ kurūdvaha |
22 | daivaṃ pramāṇaṃ sarvasya sukṛtasyetarasya vā
ananyakarma daivaṃ hi jāgarti svapatām api |
23 | bahūni tava sainyāni yodhāś ca bahavas tathā
na tathā pāṇḍuputrāṇām evaṃ yuddham avartata |
24 | tair alpair bahavo yūyaṃ kṣayaṃ nītāḥ prahāriṇaḥ
śaṅke daivasya tat karma pauruṣaṃ yena nāśitam |
25 | saṃjaya uvāca |
25 | evaṃ saṃbhāṣamāṇānāṃ bahu tat taj janādhipa
pāṇḍavānām anīkāni samadṛśyanta saṃyuge |
26 | tataḥ pravavṛte yuddhaṃ vyatiṣaktarathadvipam
tāvakānāṃ paraiḥ sārdhaṃ rājan durmantrite tava |