Book 7 Chapter 123 | |
1 | dhṛtarāṣṭra uvāca |
1 | tathā gateṣu śūreṣu teṣāṃ mama ca saṃjaya
kiṃ vai bhīmas tadākārṣīt tan mamācakṣva saṃjaya |
2 | saṃjaya uvāca |
2 | viratho bhīmaseno vai karṇavākśalyapīḍitaḥ
amarṣavaśam āpannaḥ phalgunaṃ vākyam abravīt |
3 | punaḥ punas tūbaraka mūḍha audariketi ca
akṛtāstraka mā yodhīr bāla saṃgrāmakātara |
4 | iti mām abravīt karṇaḥ paśyatas te dhanaṃjaya
evaṃ vaktā ca me vadhyas tena cokto 'smi bhārata |
5 | etad vrataṃ mahābāho tvayā saha kṛtaṃ mayā
yathaitan mama kaunteya tathā tava na saṃśayaḥ |
6 | tadvadhāya naraśreṣṭha smaraitad vacanaṃ mama
yathā bhavati tat satyaṃ tathā kuru dhanaṃjaya |
7 | tac chrutvā vacanaṃ tasya bhīmasyāmitavikramaḥ
tato 'rjuno 'bravīt karṇaṃ kiṃ cid abhyetya saṃyuge |
8 | karṇa karṇa vṛthādṛṣṭe sūtaputrātmasaṃstuta
adharmabuddhe śṛṇu me yat tvā vakṣyāmi sāṃpratam |
9 | dvividhaṃ karma śūrāṇāṃ yuddhe jayaparājayau
tau cāpy anityau rādheya vāsavasyāpi yudhyataḥ |
10 | mumūrṣur yuyudhānena viratho 'si visarjitaḥ
yadṛcchayā bhīmasenaṃ virathaṃ kṛtavān asi |
11 | adharmas tv eṣa rādheya yat tvaṃ bhīmam avocathāḥ
yuddhadharmaṃ vijānan vai yudhyantam apalāyinam pūrayantaṃ yathāśakti śūrakarmāhave tathā |
12 | paśyatāṃ sarvasainyānāṃ keśavasya mamaiva ca
viratho bhīmasenena kṛto 'si bahuśo raṇe na ca tvāṃ paruṣaṃ kiṃ cid uktavān paṇḍunandanaḥ |
13 | yasmāt tu bahu rūkṣaṃ ca śrāvitas te vṛkodaraḥ
parokṣaṃ yac ca saubhadro yuṣmābhir nihato mama |
14 | tasmād asyāvalepasya sadyaḥ phalam avāpnuhi
tvayā tasya dhanuś chinnam ātmanāśāya durmate |
15 | tasmād vadhyo 'si me mūḍha sabhṛtyabalavāhanaḥ
kuru tvaṃ sarvakṛtyāni mahat te bhayam āgatam |
16 | hantāsmi vṛṣasenaṃ te prekṣamāṇasya saṃyuge
ye cānye 'py upayāsyanti buddhimohena māṃ nṛpāḥ tāṃś ca sarvān haniṣyāmi satyenāyudham ālabhe |
17 | tvāṃ ca mūḍhākṛtaprajñam atimāninam āhave
dṛṣṭvā duryodhano mando bhṛśaṃ tapsyati pātitam |
18 | arjunena pratijñāte vadhe karṇasutasya tu
mahān sutumulaḥ śabdo babhūva rathināṃ tadā |
19 | tasminn ākulasaṃgrāme vartamāne mahābhaye
mandaraśmiḥ sahasrāṃśur astaṃ girim upāgamat |
20 | tato rājan hṛṣīkeśaḥ saṃgrāmaśirasi sthitam
tīrṇapratijñaṃ bībhatsuṃ pariṣvajyedam abravīt |
21 | diṣṭyā saṃpāditā jiṣṇo pratijñā mahatī tvayā
diṣṭyā ca nihataḥ pāpo vṛddhakṣatraḥ sahātmajaḥ |
22 | dhārtarāṣṭrabalaṃ prāpya devasenāpi bhārata
sīdeta samare jiṣṇo nātra kāryā vicāraṇā |
23 | na taṃ paśyāmi lokeṣu cintayan puruṣaṃ kva cit
tvad ṛte puruṣavyāghra ya etad yodhayed balam |
24 | mahāprabhāvā bahavas tvayā tulyādhikāpi vā
sametāḥ pṛthivīpālā dhārtarāṣṭrasya kāraṇāt te tvāṃ prāpya raṇe kruddhaṃ nābhyavartanta daṃśitāḥ |
25 | tava vīryaṃ balaṃ caiva rudraśakrāntakopamam
nedṛśaṃ śaknuyāt kaś cid raṇe kartuṃ parākramam yādṛśaṃ kṛtavān adya tvam ekaḥ śatrutāpanaḥ |
26 | evam eva hate karṇe sānubandhe durātmani
vardhayiṣyāmi bhūyas tvāṃ vijitāriṃ hatadviṣam |
27 | tam arjunaḥ pratyuvāca prasādāt tava mādhava
pratijñeyaṃ mayottīrṇā vibudhair api dustarā |
28 | anāścaryo jayas teṣāṃ yeṣāṃ nātho 'si mādhava
tvatprasādān mahīṃ kṛtsnāṃ saṃprāpsyati yudhiṣṭhiraḥ |
29 | tavaiva bhāro vārṣṇeya tavaiva vijayaḥ prabho
vardhanīyās tava vayaṃ preṣyāś ca madhusūdana |
30 | evam uktaḥ smayan kṛṣṇaḥ śanakair vāhayan hayān
darśayām āsa pārthāya krūram āyodhanaṃ mahat |
31 | śrīkṛṣṇa uvāca |
31 | prārthayanto jayaṃ yuddhe prathitaṃ ca mahad yaśaḥ
pṛthivyāṃ śerate śūrāḥ pārthivās tvaccharair hatāḥ |
32 | vikīrṇaśastrābharaṇā vipannāśvarathadvipāḥ
saṃchinnabhinnavarmāṇo vaiklavyaṃ paramaṃ gatāḥ |
33 | sasattvā gatasattvāś ca prabhayā parayā yutāḥ
sajīvā iva lakṣyante gatasattvā narādhipāḥ |
34 | teṣāṃ śaraiḥ svarṇapuṅkhaiḥ śastraiś ca vividhaiḥ śitaiḥ
vāhanair āyudhaiś caiva saṃpūrṇāṃ paśya medinīm |
35 | varmabhiś carmabhir hāraiḥ śirobhiś ca sakuṇḍalaiḥ
uṣṇīṣair mukuṭaiḥ sragbhiś cūḍāmaṇibhir ambaraiḥ |
36 | kaṇṭhasūtrair aṅgadaiś ca niṣkair api ca suprabhaiḥ
anyaiś cābharaṇaiś citrair bhāti bhārata medinī |
37 | cāmarair vyajanaiś citrair dhvajaiś cāśvarathadvipaiḥ
vividhaiś ca paristomair aśvānāṃ ca prakīrṇakaiḥ |
38 | kuthābhiś ca vicitrābhir varūthaiś ca mahādhanaiḥ
saṃstīrṇāṃ vasudhāṃ paśya citrapaṭṭair ivāvṛtām |
39 | nāgebhyaḥ patitān anyān kalpitebhyo dvipaiḥ saha
siṃhān vajrapraṇunnebhyo giryagrebhya iva cyutān |
40 | saṃsyūtān vājibhiḥ sārdhaṃ dharaṇyāṃ paśya cāparān
padātisādisaṃghāṃś ca kṣatajaughapariplutān |
41 | saṃjaya uvāca |
41 | evaṃ saṃdarśayan kṛṣṇo raṇabhūmiṃ kirīṭinaḥ
svaiḥ sametaḥ sa muditaḥ pāñcajanyaṃ vyanādayat |