Book 7 Chapter 111 | |
1 | saṃjaya uvāca |
1 | tavātmajāṃs tu patitān dṛṣṭvā karṇaḥ pratāpavān
krodhena mahatāviṣṭo nirviṇṇo 'bhūt sa jīvitāt |
2 | āgaskṛtam ivātmānaṃ mene cādhirathis tadā
bhīmasenaṃ tataḥ kruddhaḥ samādravata saṃbhramāt |
3 | sa bhīmaṃ pañcabhir viddhvā rādheyaḥ prahasann iva
punar vivyādha saptatyā svarṇapuṅkhaiḥ śilāśitaiḥ |
4 | avahāsaṃ tu taṃ pārtho nāmṛṣyata vṛkodaraḥ
tato vivyādha rādheyaṃ śatena nataparvaṇām |
5 | punaś ca viśikhais tīkṣṇair viddhvā pañcabhir āśugaiḥ
dhanuś ciccheda bhallena sūtaputrasya māriṣa |
6 | athānyad dhanur ādāya karṇo bhārata durmanāḥ
iṣubhiś chādayām āsa bhīmasenaṃ samantataḥ |
7 | tasya bhīmo hayān hatvā vinihatya ca sārathim
prajahāsa mahāhāsaṃ kṛte pratikṛtaṃ punaḥ |
8 | iṣubhiḥ kārmukaṃ cāsya cakarta puruṣarṣabhaḥ
tat papāta mahārāja svarṇapṛṣṭhaṃ mahāsvanam |
9 | avārohad rathāt tasmād atha karṇo mahārathaḥ
gadāṃ gṛhītvā samare bhīmasenāya cākṣipat |
10 | tām āpatantīṃ sahasā gadāṃ dṛṣṭvā vṛkodaraḥ
śarair avārayad rājan sarvasainyasya paśyataḥ |
11 | tato bāṇasahasrāṇi preṣayām āsa pāṇḍavaḥ
sūtaputravadhākāṅkṣī tvaramāṇaḥ parākramī |
12 | tān iṣūn iṣubhiḥ karṇo vārayitvā mahāmṛdhe
kavacaṃ bhīmasenasya pātayām āsa sāyakaiḥ |
13 | athainaṃ pañcaviṃśatyā kṣudrakāṇāṃ samārpayat
paśyatāṃ sarvabhūtānāṃ tad adbhutam ivābhavat |
14 | tato bhīmo mahārāja navabhir nataparvaṇām
raṇe 'preṣayata kruddhaḥ sūtaputrasya māriṣa |
15 | te tasya kavacaṃ bhittvā tathā bāhuṃ ca dakṣiṇam
abhyagur dharaṇīṃ tīkṣṇā valmīkam iva pannagāḥ |
16 | rādheyaṃ tu raṇe dṛṣṭvā padātinam avasthitam
bhīmasenena saṃrabdhaṃ rājā duryodhano 'bravīt tvaradhvaṃ sarvato yattā rādheyasya rathaṃ prati |
17 | tatas tava sutā rājañ śrutvā bhrātur vaco drutam
abhyayuḥ pāṇḍavaṃ yuddhe visṛjantaḥ śitāñ śarān |
18 | citropacitraś citrākṣaś cārucitraḥ śarāsanaḥ
citrāyudhaś citravarmā samare citrayodhinaḥ |
19 | āgacchatas tān sahasā bhīmo rājan mahārathaḥ
sāśvasūtadhvajān yattān pātayām āsa saṃyuge te hatā nyapatan bhūmau vātanunnā iva drumāḥ |
20 | dṛṣṭvā vinihatān putrāṃs tava rājan mahārathān
aśrupūrṇamukhaḥ karṇaḥ kaśmalaṃ samapadyata |
21 | ratham anyaṃ samāsthāya vidhivat kalpitaṃ punaḥ
abhyayāt pāṇḍavaṃ yuddhe tvaramāṇaḥ parākramī |
22 | tāv anyonyaṃ śarair viddhvā svarṇapuṅkhaiḥ śilāśitaiḥ
vyabhrājetāṃ mahārāja puṣpitāv iva kiṃśukau |
23 | ṣaṭtriṃśadbhis tato bhallair niśitais tigmatejanaiḥ
vyadhamat kavacaṃ kruddhaḥ sūtaputrasya pāṇḍavaḥ |
24 | raktacandanadigdhāṅgau śaraiḥ kṛtamahāvraṇau
śoṇitāktau vyarājetāṃ kālasūryāv ivoditau |
25 | tau śoṇitokṣitair gātraiḥ śaraiś chinnatanucchadau
vivarmāṇau vyarājetāṃ nirmuktāv iva pannagau |
26 | vyāghrāv iva naravyāghrau daṃṣṭrābhir itaretaram
śaradaṃṣṭrā vidhunvānau tatakṣatur ariṃdamau |
27 | vāraṇāv iva saṃsaktau raṅgamadhye virejatuḥ
tudantau viśikhais tīkṣṇair mattavāraṇavikramau |
28 | pracchādayantau samare śarajālaiḥ parasparam
rathābhyāṃ nādayantau ca diśaḥ sarvā viceratuḥ |
29 | tau rathābhyāṃ mahārāja maṇḍalāvartanādiṣu
vyarocetāṃ mahātmānau vṛtravajradharāv iva |
30 | sahastābharaṇābhyāṃ tu bhujābhyāṃ vikṣipan dhanuḥ
vyarocata raṇe bhīmaḥ savidyud iva toyadaḥ |
31 | sa cāpaghoṣastanitaḥ śaradhārāmbudo mahān
bhīmamegho mahārāja karṇaparvatam abhyayāt |
32 | tataḥ śarasahasreṇa dhanurmuktena bhārata
pāṇḍavo vyakirat karṇaṃ ghano 'drim iva vṛṣṭibhiḥ |
33 | tatrāvaikṣanta putrās te bhīmasenasya vikramam
supuṅkhaiḥ kaṅkavāsobhir yat karṇaṃ chādayac charaiḥ |
34 | sa nandayan raṇe pārthaṃ keśavaṃ ca yaśasvinam
sātyakiṃ cakrarakṣau ca bhīmaḥ karṇam ayodhayat |
35 | vikramaṃ bhujayor vīryaṃ dhairyaṃ ca viditātmanaḥ
putrās tava mahārāja dadṛśuḥ pāṇḍavasya ha |