Book 7 Chapter 108 | |
1 | dhṛtarāṣṭra uvāca |
1 | atyadbhutam ahaṃ manye bhīmasenasya vikramam
yat karṇaṃ yodhayām āsa samare laghuvikramam |
2 | tridaśān api codyuktān sarvaśastradharān yudhi
vārayed yo raṇe karṇaḥ sayakṣāsuramānavān |
3 | sa kathaṃ pāṇḍavaṃ yuddhe bhrājamānam iva śriyā
nātarat saṃyuge tāta tan mamācakṣva saṃjaya |
4 | kathaṃ ca yuddhaṃ bhūyo 'bhūt tayoḥ prāṇadurodare
atra manye samāyatto jayo vājaya eva vā |
5 | karṇaṃ prāpya raṇe sūta mama putraḥ suyodhanaḥ
jetum utsahate pārthān sagovindān sasātvatān |
6 | śrutvā tu nirjitaṃ karṇam asakṛd bhīmakarmaṇā
bhīmasenena samare moha āviśatīva mām |
7 | vinaṣṭān kauravān manye mama putrasya durnayaiḥ
na hi karṇo maheṣvāsān pārthāñ jyeṣyati saṃjaya |
8 | kṛtavān yāni yuddhāni karṇaḥ pāṇḍusutaiḥ saha
sarvatra pāṇḍavāḥ karṇam ajayanta raṇājire |
9 | ajayyāḥ pāṇḍavās tāta devair api savāsavaiḥ
na ca tad budhyate mandaḥ putro duryodhano mama |
10 | dhanaṃ dhaneśvarasyeva hṛtvā pārthasya me sutaḥ
madhuprepsur ivābuddhiḥ prapātaṃ nāvabudhyate |
11 | nikṛtyā nikṛtiprajño rājyaṃ hṛtvā mahātmanām
jitān ity eva manvānaḥ pāṇḍavān avamanyate |
12 | putrasnehābhibhūtena mayā cāpy akṛtātmanā
dharme sthitā mahātmāno nikṛtāḥ pāṇḍunandanāḥ |
13 | śamakāmaḥ sadā pārtho dīrghaprekṣī yudhiṣṭhiraḥ
aśakta iti manvānaiḥ putrair mama nirākṛtaḥ |
14 | tāni duḥkhāny anekāni viprakārāṃś ca sarvaśaḥ
hṛdi kṛtvā mahābāhur bhīmo 'yudhyata sūtajam |
15 | tasmān me saṃjaya brūhi karṇabhīmau yathā raṇe
ayudhyetāṃ yudhi śreṣṭhau parasparavadhaiṣiṇau |
16 | saṃjaya uvāca |
16 | śṛṇu rājan yathā vṛttaḥ saṃgrāmaḥ karṇabhīmayoḥ
parasparavadhaprepsvor vane kuñjarayor iva |
17 | rājan vaikartano bhīmaṃ kruddhaḥ kruddham ariṃdamam
parākrāntaṃ parākramya vivyādha triṃśatā śaraiḥ |
18 | mahāvegaiḥ prasannāgraiḥ śātakumbhapariṣkṛtaiḥ
āhanad bharataśreṣṭha bhīmaṃ vaikartanaḥ śaraiḥ |
19 | tasyāsyato dhanur bhīmaś cakarta niśitais tribhiḥ
rathanīḍāc ca yantāraṃ bhallenāpātayat kṣitau |
20 | sa kāṅkṣan bhīmasenasya vadhaṃ vaikartano vṛṣaḥ
śaktiṃ kanakavaiḍūryacitradaṇḍāṃ parāmṛśat |
21 | pragṛhya ca mahāśaktiṃ kālaśaktim ivāparām
samutkṣipya ca rādheyaḥ saṃdhāya ca mahābalaḥ cikṣepa bhīmasenāya jīvitāntakarīm iva |
22 | śaktiṃ visṛjya rādheyaḥ puraṃdara ivāśanim
nanāda sumahānādaṃ balavān sūtanandanaḥ taṃ ca nādaṃ tataḥ śrutvā putrās te hṛṣitābhavan |
23 | tāṃ karṇabhujanirmuktām arkavaiśvānaraprabhām
śaktiṃ viyati ciccheda bhīmaḥ saptabhir āśugaiḥ |
24 | chittvā śaktiṃ tato bhīmo nirmuktoragasaṃnibhām
mārgamāṇa iva prāṇān sūtaputrasya māriṣa |
25 | prāhiṇon nava saṃrabdhaḥ śarān barhiṇavāsasaḥ
svarṇapuṅkhāñ śilādhautān yamadaṇḍopamān mṛdhe |
26 | karṇo 'py anyad dhanur gṛhya hemapṛṣṭhaṃ durāsadam
vikṛṣya ca mahātejā vyasṛjat sāyakān nava |
27 | tān pāṇḍuputraś ciccheda navabhir nataparvabhiḥ
vasuṣeṇena nirmuktān nava rājan mahāśarān chittvā bhīmo mahārāja nādaṃ siṃha ivānadat |
28 | tau vṛṣāv iva nardantau balinau vāśitāntare
śārdūlāv iva cānyonyam atyarthaṃ ca hy agarjatām |
29 | anyonyaṃ prajihīrṣantāv anyonyasyāntaraiṣiṇau
anyonyam abhivīkṣantau goṣṭheṣv iva maharṣabhau |
30 | mahāgajāv ivāsādya viṣāṇāgraiḥ parasparam
śaraiḥ pūrṇāyatotsṛṣṭair anyonyam abhijaghnatuḥ |
31 | nirdahantau mahārāja śaravṛṣṭyā parasparam
anyonyam abhivīkṣantau kopād vivṛtalocanau |
32 | prahasantau tathānyonyaṃ bhartsayantau muhur muhuḥ
śaṅkhaśabdaṃ ca kurvāṇau yuyudhāte parasparam |
33 | tasya bhīmaḥ punaś cāpaṃ muṣṭau ciccheda māriṣa
śaṅkhavarṇāś ca tān aśvān bāṇair ninye yamakṣayam |
34 | tathā kṛcchragataṃ dṛṣṭvā karṇaṃ duryodhano nṛpaḥ
vepamāna iva krodhād vyādideśātha durjayam |
35 | gaccha durjaya rādheyaṃ purā grasati pāṇḍavaḥ
jahi tūbarakaṃ kṣipraṃ karṇasya balam ādadhat |
36 | evam uktas tathety uktvā tava putras tavātmajam
abhyadravad bhīmasenaṃ vyāsaktaṃ vikirañ śarān |
37 | sa bhīmaṃ navabhir bāṇair aśvān aṣṭabhir ardayat
ṣaḍbhiḥ sūtaṃ tribhiḥ ketuṃ punas taṃ cāpi saptabhiḥ |
38 | bhīmaseno 'pi saṃkruddhaḥ sāśvayantāram āśugaiḥ
durjayaṃ bhinnamarmāṇam anayad yamasādanam |
39 | svalaṃkṛtaṃ kṣitau kṣuṇṇaṃ ceṣṭamānaṃ yathoragam
rudann ārtas tava sutaṃ karṇaś cakre pradakṣiṇam |
40 | sa tu taṃ virathaṃ kṛtvā smayann atyantavairiṇam
samācinod bāṇagaṇaiḥ śataghnīm iva śaṅkubhiḥ |
41 | tathāpy atirathaḥ karṇo bhidyamānaḥ sma sāyakaiḥ
na jahau samare bhīmaṃ kruddharūpaṃ paraṃtapaḥ |