Book 7 Chapter 105 | |
1 | saṃjaya uvāca |
1 | tasmin vilulite sainye saindhavāyārjune gate
sātvate bhīmasene ca putras te droṇam abhyayāt tvarann ekarathenaiva bahukṛtyaṃ vicintayan |
2 | sa rathas tava putrasya tvarayā parayā yutaḥ
tūrṇam abhyapatad droṇaṃ manomārutavegavān |
3 | uvāca cainaṃ putras te saṃrambhād raktalocanaḥ
arjuno bhīmasenaś ca sātyakiś cāparājitaḥ |
4 | vijitya sarvasainyāni sumahānti mahārathāḥ
saṃprāptāḥ sindhurājasya samīpam arikarśanāḥ vyāyacchanti ca tatrāpi sarva evāparājitāḥ |
5 | yadi tāvad raṇe pārtho vyatikrānto mahārathaḥ
kathaṃ sātyakibhīmābhyāṃ vyatikrānto 'si mānada |
6 | āścaryabhūtaṃ loke 'smin samudrasyeva śoṣaṇam
nirjayaṃ tava viprāgrya sātvatenārjunena ca |
7 | tathaiva bhīmasenena lokaḥ saṃvadate bhṛśam
kathaṃ droṇo jitaḥ saṃkhye dhanurvedasya pāragaḥ |
8 | nāśa eva tu me nūnaṃ mandabhāgyasya saṃyuge
yatra tvāṃ puruṣavyāghram atikrāntās trayo rathāḥ |
9 | evaṃ gate tu kṛtye 'smin brūhi yat te vivakṣitam
yad gataṃ gatam eveha śeṣaṃ cintaya mānada |
10 | yat kṛtyaṃ sindhurājasya prāptakālam anantaram
tad bravītu bhavān kṣipraṃ sādhu tat saṃvidhīyatām |
11 | droṇa uvāca |
11 | cintyaṃ bahu mahārāja kṛtyaṃ yat tatra me śṛṇu
trayo hi samatikrāntāḥ pāṇḍavānāṃ mahārathāḥ yāvad eva bhayaṃ paścāt tāvad eṣāṃ puraḥsaram |
12 | tad garīyastaraṃ manye yatra kṛṣṇadhanaṃjayau
sā purastāc ca paścāc ca gṛhītā bhāratī camūḥ |
13 | tatra kṛtyam ahaṃ manye saindhavasyābhirakṣaṇam
sa no rakṣyatamas tāta kruddhād bhīto dhanaṃjayāt |
14 | gatau hi saindhavaṃ vīrau yuyudhānavṛkodarau
saṃprāptaṃ tad idaṃ dyūtaṃ yat tac chakunibuddhijam |
15 | na sabhāyāṃ jayo vṛtto nāpi tatra parājayaḥ
iha no glahamānānām adya tāta jayājayau |
16 | yān sma tān glahate ghorāñ śakuniḥ kurusaṃsadi
akṣān saṃmanyamānaḥ sa prā kśarās te durāsadāḥ |
17 | yatra te bahavas tāta kuravaḥ paryavasthitāḥ
senāṃ durodaraṃ viddhi śarān akṣān viśāṃ pate |
18 | glahaṃ ca saindhavaṃ rājann atra dyūtasya niścayaḥ
saindhave hi mahādyūtaṃ samāsaktaṃ paraiḥ saha |
19 | atra sarve mahārāja tyaktvā jīvitam ātmanaḥ
saindhavasya raṇe rakṣāṃ vidhivat kartum arhatha tatra no glahamānānāṃ dhruvau tāta jayājayau |
20 | yatra te parameṣvāsā yattā rakṣanti saindhavam
tatra yāhi svayaṃ śīghraṃ tāṃś ca rakṣasva rakṣiṇaḥ |
21 | ihaiva tv aham āsiṣye preṣayiṣyāmi cāparān
nirotsyāmi ca pāñcālān sahitān pāṇḍusṛñjayaiḥ |
22 | tato duryodhanaḥ prāyāt tūrṇam ācāryaśāsanāt
udyamyātmānam ugrāya karmaṇe sapadānugaḥ |
23 | cakrarakṣau tu pāñcālyau yudhāmanyūttamaujasau
bāhyena senām abhyetya jagmatuḥ savyasācinam |
24 | tau hi pūrvaṃ mahārāja vāritau kṛtavarmaṇā
praviṣṭe tv arjune rājaṃs tava sainyaṃ yuyutsayā |
25 | tābhyāṃ duryodhanaḥ sārdham agacchad yuddham uttamam
tvaritas tvaramāṇābhyāṃ bhrātṛbhyāṃ bhārato balī |
26 | tāv abhidravatām enam ubhāv udyatakārmukau
mahārathasamākhyātau kṣatriyapravarau yudhi |
27 | yudhāmanyus tu saṃkruddhaḥ śarāṃs triṃśatam āyasān
vyasṛjat tava putrasya tvaramāṇaḥ stanāntare |
28 | duryodhano 'pi rājendra pāñcālyasyottamaujasaḥ
jaghāna caturaś cāśvān ubhau ca pārṣṇisārathī |
29 | uttamaujā hatāśvas tu hatasūtaś ca saṃyuge
āruroha rathaṃ bhrātur yudhāmanyor abhitvaran |
30 | sa rathaṃ prāpya taṃ bhrātur duryodhanahayāñ śaraiḥ
bahubhis tāḍayām āsa te hatāḥ prāpatan bhuvi |
31 | hayeṣu patiteṣv asya ciccheda parameṣuṇā
yudhāmanyur dhanuḥ śīghraṃ śarāvāpaṃ ca saṃyuge |
32 | hatāśvasūtāt sa rathād avaplutya mahārathaḥ
gadām ādāya te putraḥ pāñcālyāv abhyadhāvata |
33 | tam āpatantaṃ saṃprekṣya kruddhaṃ parapuraṃjayam
avaplutau rathopasthād yudhāmanyūttamaujasau |
34 | tataḥ sa hemacitraṃ taṃ syandanapravaraṃ gadī
gadayā pothayām āsa sāśvasūtadhvajaṃ raṇe |
35 | hatvā cainaṃ sa putras te hatāśvo hatasārathiḥ
madrarājarathaṃ tūrṇam āruroha paraṃtapaḥ |
36 | pāñcālānāṃ tu mukhyau tau rājaputrau mahābalau
ratham anyaṃ samāruhya dhanaṃjayam abhīyatuḥ |