Book 7 Chapter 103
1	saṃjaya uvāca
1	tam uttīrṇaṃ rathānīkāt tamaso bhāskaraṃ yathā didhārayiṣur ācāryaḥ śaravarṣair avākirat
2	pibann iva śaraughāṃs tān droṇacāpavarātigān so 'bhyavartata sodaryān māyayā mohayan balam
3	taṃ mṛdhe vegam āsthāya paraṃ paramadhanvinaḥ coditās tava putraiś ca sarvataḥ paryavārayan
4	sa tathā saṃvṛto bhīmaḥ prahasann iva bhārata udayacchad gadāṃ tebhyo ghorāṃ tāṃ siṃhavan nadan avāsṛjac ca vegena teṣu tān pramathad balī
5	sendrāśanir ivendreṇa praviddhā saṃhatātmanā ghoṣeṇa mahatā rājan pūrayitveva medinīm jvalantī tejasā bhīmā trāsayām āsa te sutān
6	tāṃ patantīṃ mahāvegāṃ dṛṣṭvā tejobhisaṃvṛtām prādravaṃs tāvakāḥ sarve nadanto bhairavān ravān
7	taṃ ca śabdam asaṃsahyaṃ tasyāḥ saṃlakṣya māriṣa prāpatan manujās tatra rathebhyo rathinas tadā
8	sa tān vidrāvya kaunteyaḥ saṃkhye 'mitrān durāsadaḥ suparṇa iva vegena pakṣirāḍ atyagāc camūm
9	tathā taṃ viprakurvāṇaṃ rathayūthapayūthapam bhāradvājo mahārāja bhīmasenaṃ samabhyayāt
10	droṇas tu samare bhīmaṃ vārayitvā śarormibhiḥ akarot sahasā nādaṃ pāṇḍūnāṃ bhayam ādadhat
11	tad yuddham āsīt sumahad ghoraṃ devāsuropamam droṇasya ca mahārāja bhīmasya ca mahātmanaḥ
12	yadā tu viśikhais tīkṣṇair droṇacāpaviniḥsṛtaiḥ vadhyante samare vīrāḥ śataśo 'tha sahasraśaḥ
13	tato rathād avaplutya vegam āsthāya pāṇḍavaḥ nimīlya nayane rājan padātir droṇam abhyayāt
14	yathā hi govṛṣo varṣaṃ pratigṛhṇāti līlayā tathā bhīmo naravyāghraḥ śaravarṣaṃ samagrahīt
15	sa vadhyamānaḥ samare rathaṃ droṇasya māriṣa īṣāyāṃ pāṇinā gṛhya pracikṣepa mahābalaḥ
16	droṇas tu satvaro rājan kṣipto bhīmena saṃyuge ratham anyaṃ samāsthāya vyūhadvāram upāyayau
17	tasmin kṣaṇe tasya yantā tūrṇam aśvān acodayat bhīmasenasya kauravya tad adbhutam ivābhavat
18	tataḥ svaratham āsthāya bhīmaseno mahābalaḥ abhyavartata vegena tava putrasya vāhinīm
19	sa mṛdnan kṣatriyān ājau vāto vṛkṣān ivoddhataḥ agacchad dārayan senāṃ sindhuvego nagān iva
20	bhojānīkaṃ samāsādya hārdikyenābhirakṣitam pramathya bahudhā rājan bhīmasenaḥ samabhyayāt
21	saṃtrāsayann anīkāni talaśabdena māriṣa ajayat sarvasainyāni śārdūla iva govṛṣān
22	bhojānīkam atikramya kāmbojānāṃ ca vāhinīm tathā mlecchagaṇāṃś cānyān bahūn yuddhaviśāradān
23	sātyakiṃ cāpi saṃprekṣya yudhyamānaṃ nararṣabham rathena yattaḥ kaunteyo vegena prayayau tadā
24	bhīmaseno mahārāja draṣṭukāmo dhanaṃjayam atītya samare yodhāṃs tāvakān pāṇḍunandanaḥ
25	so 'paśyad arjunaṃ tatra yudhyamānaṃ nararṣabham saindhavasya vadhārthaṃ hi parākrāntaṃ parākramī
26	arjunaṃ tatra dṛṣṭvātha cukrośa mahato ravān taṃ tu tasya mahānādaṃ pārthaḥ śuśrāva nardataḥ
27	tataḥ pārtho mahānādaṃ muñcan vai mādhavaś ca ha abhyayātāṃ mahārāja nardantau govṛṣāv iva
28	vāsudevārjunau śrutvā ninādaṃ tasya śuṣmiṇaḥ punaḥ punaḥ praṇadatāṃ didṛkṣantau vṛkodaram
29	bhīmasenaravaṃ śrutvā phalgunasya ca dhanvinaḥ aprīyata mahārāja dharmaputro yudhiṣṭhiraḥ
30	viśokaś cābhavad rājā śrutvā taṃ ninadaṃ mahat dhanaṃjayasya ca raṇe jayam āśāstavān vibhuḥ
31	tathā tu nardamāne vai bhīmasene raṇotkaṭe smitaṃ kṛtvā mahābāhur dharmaputro yudhiṣṭhiraḥ
32	hṛdgataṃ manasā prāha dhyātvā dharmabhṛtāṃ varaḥ dattā bhīma tvayā saṃvit kṛtaṃ guruvacas tathā
33	na hi teṣāṃ jayo yuddhe yeṣāṃ dveṣṭāsi pāṇḍava diṣṭyā jīvati saṃgrāme savyasācī dhanaṃjayaḥ
34	diṣṭyā ca kuśalī vīraḥ sātyakiḥ satyavikramaḥ diṣṭyā śṛṇomi garjantau vāsudevadhanaṃjayau
35	yena śakraṃ raṇe jitvā tarpito havyavāhanaḥ sa hantā dviṣatāṃ saṃkhye diṣṭyā jīvati phalgunaḥ
36	yasya bāhubalaṃ sarve vayam āśritya jīvitāḥ sa hantā ripusainyānāṃ diṣṭyā jīvati phalgunaḥ
37	nivātakavacā yena devair api sudurjayāḥ nirjitā rathinaikena diṣṭyā pārthaḥ sa jīvati
38	kauravān sahitān sarvān gograhārthe samāgatān yo 'jayan matsyanagare diṣṭyā pārthaḥ sa jīvati
39	kālakeyasahasrāṇi caturdaśa mahāraṇe yo 'vadhīd bhujavīryeṇa diṣṭyā pārthaḥ sa jīvati
40	gandharvarājaṃ balinaṃ duryodhanakṛtena vai jitavān yo 'stravīryeṇa diṣṭyā pārthaḥ sa jīvati
41	kirīṭamālī balavāñ śvetāśvaḥ kṛṣṇasārathiḥ mama priyaś ca satataṃ diṣṭyā jīvati phalgunaḥ
42	putraśokābhisaṃtaptaś cikīrṣuḥ karma duṣkaram jayadrathavadhānveṣī pratijñāṃ kṛtavān hi yaḥ kaccit sa saindhavaṃ saṃkhye haniṣyati dhanaṃjayaḥ
43	kaccit tīrṇapratijñaṃ hi vāsudevena rakṣitam anastamita āditye sameṣyāmy aham arjunam
44	kaccit saindhavako rājā duryodhanahite rataḥ nandayiṣyaty amitrāṇi phalgunena nipātitaḥ
45	kaccid duryodhano rājā phalgunena nipātitam dṛṣṭvā saindhavakaṃ saṃkhye śamam asmāsu dhāsyati
46	dṛṣṭvā vinihatān bhrātṝn bhīmasenena saṃyuge kaccid duryodhano mandaḥ śamam asmāsu dhāsyati
47	dṛṣṭvā cānyān bahūn yodhān pātitān dharaṇītale kaccid duryodhano mandaḥ paścāttāpaṃ kariṣyati
48	kaccid bhīṣmeṇa no vairam ekenaiva praśāmyati śeṣasya rakṣaṇārthaṃ ca saṃdhāsyati suyodhanaḥ
49	evaṃ bahuvidhaṃ tasya cintayānasya pārthiva kṛpayābhiparītasya ghoraṃ yuddham avartata