Book 7 Chapter 79 | |
1 | saṃjaya uvāca |
1 | tāvakās tu samīkṣyaiva vṛṣṇyandhakakurūttamau
prāg atvarañ jighāṃsantas tathaiva vijayaḥ parān |
2 | suvarṇacitrair vaiyāghraiḥ svanavadbhir mahārathaiḥ
dīpayanto diśaḥ sarvā jvaladbhir iva pāvakaiḥ |
3 | rukmapṛṣṭhaiś ca duṣprekṣyaiḥ kārmukaiḥ pṛthivīpate
kūjadbhir atulān nādān roṣitair uragair iva |
4 | bhūriśravāḥ śalaḥ karṇo vṛṣaseno jayadrathaḥ
kṛpaś ca madrarājaś ca drauṇiś ca rathināṃ varaḥ |
5 | te pibanta ivākāśam aśvair aṣṭau mahārathāḥ
vyarājayan daśa diśo vaiyāghrair hemacandrakaiḥ |
6 | te daṃśitāḥ susaṃrabdhā rathair meghaughanisvanaiḥ
samāvṛṇvan diśaḥ sarvāḥ pārthaṃ ca viśikhaiḥ śitaiḥ |
7 | kaulūtakā hayāś citrā vahantas tān mahārathān
vyaśobhanta tadā śīghrā dīpayanto diśo daśa |
8 | ājāneyair mahāvegair nānādeśasamutthitaiḥ
pārvatīyair nadījaiś ca saindhavaiś ca hayottamaiḥ |
9 | kuruyodhavarā rājaṃs tava putraṃ parīpsavaḥ
dhanaṃjayarathaṃ śīghraṃ sarvataḥ samupādravan |
10 | te pragṛhya mahāśaṅkhān dadhmuḥ puruṣasattamāḥ
pūrayanto divaṃ rājan pṛthivīṃ ca sasāgarām |
11 | tathaiva dadhmatuḥ śaṅkhau vāsudevadhanaṃjayau
pravarau sarvabhūtānāṃ sarvaśaṅkhavarau bhuvi devadattaṃ ca kaunteyaḥ pāñcajanyaṃ ca keśavaḥ |
12 | śabdas tu devadattasya dhanaṃjayasamīritaḥ
pṛthivīṃ cāntarikṣaṃ ca diśaś caiva samāvṛṇot |
13 | tathaiva pāñcajanyo 'pi vāsudevasamīritaḥ
sarvaśabdān atikramya pūrayām āsa rodasī |
14 | tasmiṃs tathā vartamāne dāruṇe nādasaṃkule
bhīrūṇāṃ trāsajanane śūrāṇāṃ harṣavardhane |
15 | pravāditāsu bherīṣu jharjhareṣv ānakeṣu ca
mṛdaṅgeṣu ca rājendra vādyamāneṣv anekaśaḥ |
16 | mahārathasamākhyātā duryodhanahitaiṣiṇaḥ
amṛṣyamāṇās taṃ śabdaṃ kruddhāḥ paramadhanvinaḥ nānādeśyā mahīpālāḥ svasainyaparirakṣiṇaḥ |
17 | amarṣitā mahāśaṅkhān dadhmur vīrā mahārathāḥ
kṛte pratikariṣyantaḥ keśavasyārjunasya ca |
18 | babhūva tava tat sainyaṃ śaṅkhaśabdasamīritam
udvignarathanāgāśvam asvastham iva cābhibho |
19 | tat prayuktam ivākāśaṃ śūraiḥ śaṅkhanināditam
babhūva bhṛśam udvignaṃ nirghātair iva nāditam |
20 | sa śabdaḥ sumahān rājan diśaḥ sarvā vyanādayat
trāsayām āsa tat sainyaṃ yugānta iva saṃbhṛtaḥ |
21 | tato duryodhano 'ṣṭau ca rājānas te mahārathāḥ
jayadrathasya rakṣārthaṃ pāṇḍavaṃ paryavārayan |
22 | tato drauṇis trisaptatyā vāsudevam atāḍayat
arjunaṃ ca tribhir bhallair dhvajam aśvāṃś ca pañcabhiḥ |
23 | tam arjunaḥ pṛṣatkānāṃ śataiḥ ṣaḍbhir atāḍayat
atyartham iva saṃkruddhaḥ pratividdhe janārdane |
24 | karṇaṃ dvādaśabhir viddhvā vṛṣasenaṃ tribhis tathā
śalyasya saśaraṃ cāpaṃ muṣṭau ciccheda vīryavān |
25 | gṛhītvā dhanur anyat tu śalyo vivyādha pāṇḍavam
bhūriśravās tribhir bāṇair hemapuṅkhaiḥ śilāśitaiḥ |
26 | karṇo dvātriṃśatā caiva vṛṣasenaś ca pañcabhiḥ
jayadrathas trisaptatyā kṛpaś ca daśabhiḥ śaraiḥ madrarājaś ca daśabhir vivyadhuḥ phalgunaṃ raṇe |
27 | tataḥ śarāṇāṃ ṣaṣṭyā tu drauṇiḥ pārtham avākirat
vāsudevaṃ ca saptatyā punaḥ pārthaṃ ca pañcabhiḥ |
28 | prahasaṃs tu naravyāghraḥ śvetāśvaḥ kṛṣṇasārathiḥ
pratyavidhyat sa tān sarvān darśayan pāṇilāghavam |
29 | karṇaṃ dvādaśabhir viddhvā vṛṣasenaṃ tribhiḥ śaraiḥ
śalyasya samare cāpaṃ muṣṭideśe nyakṛntata |
30 | saumadattiṃ tribhir viddhvā śalyaṃ ca daśabhiḥ śaraiḥ
śitair agniśikhākārair drauṇiṃ vivyādha cāṣṭabhiḥ |
31 | gautamaṃ pañcaviṃśatyā śaindhavaṃ ca śatena ha
punar drauṇiṃ ca saptatyā śarāṇāṃ so 'bhyatāḍayat |
32 | bhūriśravās tu saṃkruddhaḥ pratodaṃ cicchide hareḥ
arjunaṃ ca trisaptatyā bāṇānām ājaghāna ha |
33 | tataḥ śaraśatais tīkṣṇais tān arīñ śvetavāhanaḥ
pratyaṣedhad drutaṃ kruddho mahāvāto ghanān iva |