Book 7 Chapter 65 | |
1 | dhṛtarāṣṭra uvāca |
1 | tasmin prabhagne sainyāgre vadhyamāne kirīṭinā
ke nu tatra raṇe vīrāḥ pratyudīyur dhanaṃjayam |
2 | āho svic chakaṭavyūhaṃ praviṣṭā moghaniścayāḥ
droṇam āśritya tiṣṭhantaḥ prākāram akutobhayāḥ |
3 | saṃjaya uvāca |
3 | tathārjunena saṃbhagne tasmiṃs tava bale tadā
hatavīre hatotsāhe palāyanakṛtakṣaṇe |
4 | pākaśāsaninābhīkṣṇaṃ vadhyamāne śarottamaiḥ
na tatra kaś cit saṃgrāme śaśākārjunam īkṣitum |
5 | tatas tava suto rājan dṛṣṭvā sainyaṃ tathāgatam
duḥśāsano bhṛśaṃ kruddho yuddhāyārjunam abhyayāt |
6 | sa kāñcanavicitreṇa kavacena samāvṛtaḥ
jāmbūnadaśirastrāṇaḥ śūras tīvraparākramaḥ |
7 | nāgānīkena mahatā grasann iva mahīm imām
duḥśāsano mahārāja savyasācinam āvṛṇot |
8 | hrādena gajaghaṇṭānāṃ śaṅkhānāṃ ninadena ca
jyākṣepaninadaiś caiva virāveṇa ca dantinām |
9 | bhūr diśaś cāntarikṣaṃ ca śabdenāsīt samāvṛtam
sa muhūrtaṃ pratibhayo dāruṇaḥ samapadyata |
10 | tān dṛṣṭvā patatas tūrṇam aṅkuśair abhicoditān
vyālambahastān saṃrabdhān sapakṣān iva parvatān |
11 | siṃhanādena mahatā narasiṃho dhanaṃjayaḥ
gajānīkam amitrāṇām abhito vyadhamac charaiḥ |
12 | mahormiṇam ivoddhūtaṃ śvasanena mahārṇavam
kirīṭī tad gajānīkaṃ prāviśan makaro yathā |
13 | kāṣṭhātīta ivādityaḥ pratapan yugasaṃkṣaye
dadṛśe dikṣu sarvāsu pārthaḥ parapuraṃjayaḥ |
14 | khuraśabdena cāśvānāṃ nemighoṣeṇa tena ca
tena cotkruṣṭaśabdena jyāninādena tena ca devadattasya ghoṣeṇa gāṇḍīvaninadena ca |
15 | mandavegatarā nāgā babhūvus te vicetasaḥ
śarair āśīviṣasparśair nirbhinnāḥ savyasācinā |
16 | te gajā viśikhais tīkṣṇair yudhi gāṇḍīvacoditaiḥ
anekaśatasāhasraiḥ sarvāṅgeṣu samarpitāḥ |
17 | ārāvaṃ paramaṃ kṛtvā vadhyamānāḥ kirīṭinā
nipetur aniśaṃ bhūmau chinnapakṣā ivādrayaḥ |
18 | apare dantaveṣṭeṣu kumbheṣu ca kaṭeṣu ca
śaraiḥ samarpitā nāgāḥ krauñcavad vyanadan muhuḥ |
19 | gajaskandhagatānāṃ ca puruṣāṇāṃ kirīṭinā
ācchidyantottamāṅgāni bhallaiḥ saṃnataparvabhiḥ |
20 | sakuṇḍalānāṃ patatāṃ śirasāṃ dharaṇītale
padmānām iva saṃghātaiḥ pārthaś cakre nivedanam |
21 | yantrabaddhā vikavacā vraṇārtā rudhirokṣitāḥ
bhramatsu yudhi nāgeṣu manuṣyā vilalambire |
22 | ke cid ekena bāṇena sumuktena patatriṇā
dvau trayaś ca vinirbhinnā nipetur dharaṇītale |
23 | maurvīṃ dhanur dhvajaṃ caiva yugānīṣās tathaiva ca
rathināṃ kuṭṭayām āsa bhallaiḥ saṃnataparvabhiḥ |
24 | na saṃdadhan na cāpy asyan na vimuñcan na coddharan
maṇḍalenaiva dhanuṣā nṛtyan pārthaḥ sma dṛśyate |
25 | atividdhāś ca nārācair vamanto rudhiraṃ mukhaiḥ
muhūrtān nipatanty anye vāraṇā vasudhātale |
26 | utthitāny agaṇeyāni kabandhāni samantataḥ
adṛśyanta mahārāja tasmin paramasaṃkule |
27 | sacāpāḥ sāṅgulitrāṇāḥ sakhaḍgāḥ sāṅgadā raṇe
adṛśyanta bhujāś chinnā hemābharaṇabhūṣitāḥ |
28 | sūpaskarair adhiṣṭhānair īṣādaṇḍakabandhuraiḥ
cakrair vimathitair akṣai bhagnaiś ca bahudhā yugaiḥ |
29 | varmacāpaśaraiś caiva vyavakīrṇais tatas tataḥ
sragbhir ābharaṇair vastraiḥ patitaiś ca mahādhvajaiḥ |
30 | nihatair vāraṇair aśvaiḥ kṣatriyaiś ca nipātitaiḥ
adṛśyata mahī tatra dāruṇapratidarśanā |
31 | evaṃ duḥśāsanabalaṃ vadhyamānaṃ kirīṭinā
saṃprādravan mahārāja vyathitaṃ vai sanāyakam |
32 | tato duḥśāsanas trastaḥ sahānīkaḥ śarārditaḥ
droṇaṃ trātāram ākāṅkṣañ śakaṭavyūham abhyagāt |