Book 7 Chapter 62 | |
1 | saṃjaya uvāca |
1 | hanta te saṃpravakṣyāmi sarvaṃ pratyakṣadarśivān
śuśrūṣasva sthiro bhūtvā tava hy apanayo mahān |
2 | gatodake setubandho yādṛk tādṛg ayaṃ tava
vilāpo niṣphalo rājan mā śuco bharatarṣabha |
3 | anatikramaṇīyo 'yaṃ kṛtāntasyādbhuto vidhiḥ
mā śuco bharataśreṣṭha diṣṭam etat purātanam |
4 | yadi hi tvaṃ purā dyūtāt kuntīputraṃ yudhiṣṭhiram
nivartayethāḥ putrāṃś ca na tvāṃ vyasanam āvrajet |
5 | yuddhakāle punaḥ prāpte tadaiva bhavatā yadi
nivartitāḥ syuḥ saṃrabdhā na tvāṃ vyasanam āvrajet |
6 | duryodhanaṃ cāvidheyaṃ badhnīteti purā yadi
kurūn acodayiṣyas tvaṃ na tvāṃ vyasanam āvrajet |
7 | tat te buddhivyabhīcāram upalapsyanti pāṇḍavāḥ
pāñcālā vṛṣṇayaḥ sarve ye cānye 'pi mahājanāḥ |
8 | sa kṛtvā pitṛkarma tvaṃ putraṃ saṃsthāpya satpathe
vartethā yadi dharmeṇa na tvāṃ vyasanam āvrajet |
9 | tvaṃ tu prājñatamo loke hitvā dharmaṃ sanātanam
duryodhanasya karṇasya śakuneś cānvagā matam |
10 | tat te vilapitaṃ sarvaṃ mayā rājan niśāmitam
arthe niviśamānasya viṣamiśraṃ yathā madhu |
11 | na tathā manyate kṛṣṇo rājānaṃ pāṇḍavaṃ purā
na bhīṣmaṃ naiva ca droṇaṃ yathā tvāṃ manyate nṛpa |
12 | vyajānata yadā tu tvāṃ rājadharmād adhaś cyutam
tadā prabhṛti kṛṣṇas tvāṃ na tathā bahu manyate |
13 | paruṣāṇy ucyamānāṃś ca yathā pārthān upekṣase
tasyānubandhaḥ prāptas tvāṃ putrāṇāṃ rājyakāmukam |
14 | pitṛpaitāmahaṃ rājyam apavṛttaṃ tadānagha
atha pārthair jitāṃ kṛtsnāṃ pṛthivīṃ pratyapadyathāḥ |
15 | pāṇḍunāvarjitaṃ rājyaṃ kauravāṇāṃ yaśas tathā
tataś cābhyadhikaṃ bhūyaḥ pāṇḍavair dharmacāribhiḥ |
16 | teṣāṃ tat tādṛśaṃ karma tvām āsādya suniṣphalam
yat pitryād bhraṃśitā rājyāt tvayehāmiṣagṛddhinā |
17 | yat punar yuddhakāle tvaṃ putrān garhayase nṛpa
bahudhā vyāharan doṣān na tad adyopapadyate |
18 | na hi rakṣanti rājāno yudhyanto jīvitaṃ raṇe
camūṃ vigāhya pārthānāṃ yudhyante kṣatriyarṣabhāḥ |
19 | yāṃ tu kṛṣṇārjunau senāṃ yāṃ sātyakivṛkodarau
rakṣeran ko nu tāṃ yudhyec camūm anyatra kauravaiḥ |
20 | yeṣāṃ yoddhā guḍākeśo yeṣāṃ mantrī janārdanaḥ
yeṣāṃ ca sātyakir goptā yeṣāṃ goptā vṛkodaraḥ |
21 | ko hi tān viṣahed yoddhuṃ martyadharmā dhanurdharaḥ
anyatra kauraveyebhyo ye vā teṣāṃ padānugāḥ |
22 | yāvat tu śakyate kartum anuraktair janādhipaiḥ
kṣatradharmarataiḥ śūrais tāvat kurvanti kauravāḥ |
23 | yathā tu puruṣavyāghrair yuddhaṃ paramasaṅkaṭam
kurūṇāṃ pāṇḍavaiḥ sārdhaṃ tat sarvaṃ śṛṇu tattvataḥ |