Book 7 Chapter 58 | |
1 | saṃjaya uvāca |
1 | tayoḥ saṃvadator eva kṛṣṇadārukayos tadā
sātyagād rajanī rājann atha rājānvabudhyata |
2 | paṭhanti pāṇisvanikā māgadhā madhuparkikāḥ
vaitālikāś ca sūtāś ca tuṣṭuvuḥ puruṣarṣabham |
3 | nartakāś cāpy anṛtyanta jagur gītāni gāyakāḥ
kuruvaṃśastavārthāni madhuraṃ raktakaṇṭhinaḥ |
4 | mṛdaṅgā jharjharā bheryaḥ paṇavānakagomukhāḥ
āḍambarāś ca śaṅkhāś ca dundubhyaś ca mahāsvanāḥ |
5 | evam etāni sarvāṇi tathānyāny api bhārata
vādayanti sma saṃhṛṣṭāḥ kuśalāḥ sādhuśikṣitāḥ |
6 | sa meghasamanirghoṣo mahāñ śabdo 'spṛśad divam
pārthivapravaraṃ suptaṃ yudhiṣṭhiram abodhayat |
7 | pratibuddhaḥ sukhaṃ supto mahārhe śayanottame
utthāyāvaśyakāryārthaṃ yayau snānagṛhaṃ tataḥ |
8 | tataḥ śuklāmbarāḥ snātās taruṇāṣṭottaraṃ śatam
snāpakāḥ kāñcanaiḥ kumbhaiḥ pūrṇaiḥ samupatasthire |
9 | bhadrāsane sūpaviṣṭaḥ paridhāyāmbaraṃ laghu
sasnau candanasaṃyuktaiḥ pānīyair abhimantritaiḥ |
10 | utsāditaḥ kaṣāyeṇa balavadbhiḥ suśikṣitaiḥ
āplutaḥ sādhivāsena jalena ca sugandhinā |
11 | hariṇā candanenāṅgam anulipya mahābhujaḥ
sragvī cākliṣṭavasanaḥ prāṅmukhaḥ prāñjaliḥ sthitaḥ |
12 | jajāpa japyaṃ kaunteyaḥ satāṃ mārgam anuṣṭhitaḥ
tato 'gniśaraṇaṃ dīptaṃ praviveśa vinītavat |
13 | samiddhaṃ sa pavitrābhir agnim āhutibhis tathā
mantrapūtābhir arcitvā niścakrāma gṛhāt tataḥ |
14 | dvitīyāṃ puruṣavyāghraḥ kakṣyāṃ niṣkramya pārthivaḥ
tatra vedavido viprān apaśyad brāhmaṇarṣabhān |
15 | dāntān vedavratasnātān snātān avabhṛtheṣu ca
sahasrānucarān saurān aṣṭau daśaśatāni ca |
16 | akṣataiḥ sumanobhiś ca vācayitvā mahābhujaḥ
tān dvijān madhusarpirbhyāṃ phalaiḥ śreṣṭhaiḥ sumaṅgalaiḥ |
17 | prādāt kāñcanam ekaikaṃ niṣkaṃ viprāya pāṇḍavaḥ
alaṃkṛtaṃ cāśvaśataṃ vāsāṃsīṣṭāś ca dakṣiṇāḥ |
18 | tathā gāḥ kapilā dogdhrīḥ sarṣabhāḥ pāṇḍunandanaḥ
hemaśṛṅgī rūpyakhurā dattvā cakre pradakṣiṇam |
19 | svastikān vardhamānāṃś ca nandyāvartāṃś ca kāñcanān
mālyaṃ ca jalakumbhāṃś ca jvalitaṃ ca hutāśanam |
20 | pūrṇāny akṣatapātrāṇi rucakān rocanāṃs tathā
svalaṃkṛtāḥ śubhāḥ kanyā dadhisarpirmadhūdakam |
21 | maṅgalyān pakṣiṇaś caiva yac cānyad api pūjitam
dṛṣṭvā spṛṣṭvā ca kaunteyo bāhyāṃ kakṣyām agāt tataḥ |
22 | tatas tasya mahābāhos tiṣṭhataḥ paricārakāḥ
sauvarṇaṃ sarvatobhadraṃ muktāvaiḍūryamaṇḍitam |
23 | parārdhyāstaraṇāstīrṇaṃ sottaracchadam ṛddhimat
viśvakarmakṛtaṃ divyam upajahrur varāsanam |
24 | tatra tasyopaviṣṭasya bhūṣaṇāni mahātmanaḥ
upajahrur mahārhāṇi preṣyāḥ śubhrāṇi sarvaśaḥ |
25 | yuktābharaṇaveṣasya kaunteyasya mahātmanaḥ
rūpam āsīn mahārāja dviṣatāṃ śokavardhanam |
26 | pāṇḍaraiś candraraśmyābhair hemadaṇḍaiś ca cāmaraiḥ
dodhūyamānaḥ śuśubhe vidyudbhir iva toyadaḥ |
27 | saṃstūyamānaḥ sūtaiś ca vandyamānaś ca bandibhiḥ
upagīyamāno gandharvair āste sma kurunandanaḥ |
28 | tato muhūrtād āsīt tu bandināṃ nisvano mahān
nemighoṣaś ca rathināṃ khuraghoṣaś ca vājinām |
29 | hrādena gajaghaṇṭānāṃ śaṅkhānāṃ ninadena ca
narāṇāṃ padaśabdaiś ca kampatīva sma medinī |
30 | tataḥ śuddhāntam āsādya jānubhyāṃ bhūtale sthitaḥ
śirasā vandanīyaṃ tam abhivandya jagatpatim |
31 | kuṇḍalī baddhanistriṃśaḥ saṃnaddhakavaco yuvā
abhipraṇamya śirasā dvāḥstho dharmātmajāya vai nyavedayad dhṛṣīkeśam upayātaṃ mahātmane |
32 | so 'bravīt puruṣavyāghraḥ svāgatenaiva mādhavam
arghyaṃ caivāsanaṃ cāsmai dīyatāṃ paramārcitam |
33 | tataḥ praveśya vārṣṇeyam upaveśya varāsane
satkṛtya satkṛtas tena paryapṛcchad yudhiṣṭhiraḥ |