Book 7 Chapter 52 | |
1 | saṃjaya uvāca |
1 | śrutvā tu taṃ mahāśabdaṃ pāṇḍūnāṃ putragṛddhinām
cāraiḥ pravedite tatra samutthāya jayadrathaḥ |
2 | śokasaṃmūḍhahṛdayo duḥkhenābhihato bhṛśam
majjamāna ivāgādhe vipule śokasāgare |
3 | jagāma samitiṃ rājñāṃ saindhavo vimṛśan bahu
sa teṣāṃ naradevānāṃ sakāśe paridevayan |
4 | abhimanyoḥ pitur bhītaḥ savrīḍo vākyam abravīt
yo 'sau pāṇḍoḥ kila kṣetre jātaḥ śakreṇa kāminā |
5 | sa ninīṣati durbuddhir māṃ kilaikaṃ yamakṣayam
tat svasti vo 'stu yāsyāmi svagṛhaṃ jīvitepsayā |
6 | atha vā stha pratibalās trātuṃ māṃ kṣatriyarṣabhāḥ
pārthena prārthitaṃ vīrās te dadantu mamābhayam |
7 | droṇaduryodhanakṛpāḥ karṇamadreśabāhlikāḥ
duḥśāsanādayaḥ śaktās trātum apy antakādritam |
8 | kim aṅga punar ekena phalgunena jighāṃsatā
na trāyeyur bhavanto māṃ samastāḥ patayaḥ kṣiteḥ |
9 | praharṣaṃ pāṇḍaveyānāṃ śrutvā mama mahad bhayam
sīdantīva ca me 'ṅgāni mumūrṣor iva pārthivāḥ |
10 | vadho nūnaṃ pratijñāto mama gāṇḍīvadhanvanā
tathā hi hṛṣṭāḥ krośanti śokakāle 'pi pāṇḍavāḥ |
11 | na devā na ca gandharvā nāsuroragarākṣasāḥ
utsahante 'nyathā kartuṃ kuta eva narādhipāḥ |
12 | tasmān mām anujānīta bhadraṃ vo 'stu nararṣabhāḥ
adarśanaṃ gamiṣyāmi na māṃ drakṣyanti pāṇḍavāḥ |
13 | evaṃ vilapamānaṃ taṃ bhayād vyākulacetasam
ātmakāryagarīyastvād rājā duryodhano 'bravīt |
14 | na bhetavyaṃ naravyāghra ko hi tvā puruṣarṣabha
madhye kṣatriyavīrāṇāṃ tiṣṭhantaṃ prārthayed yudhi |
15 | ahaṃ vaikartanaḥ karṇaś citraseno viviṃśatiḥ
bhūriśravāḥ śalaḥ śalyo vṛṣaseno durāsadaḥ |
16 | purumitro jayo bhojaḥ kāmbojaś ca sudakṣiṇaḥ
satyavrato mahābāhur vikarṇo durmukhaḥ sahaḥ |
17 | duḥśāsanaḥ subāhuś ca kaliṅgaś cāpy udāyudhaḥ
vindānuvindāv āvantyau droṇo drauṇiḥ sasaubalaḥ |
18 | tvaṃ cāpi rathināṃ śreṣṭhaḥ svayaṃ śūro 'mitadyutiḥ
sa kathaṃ pāṇḍaveyebhyo bhayaṃ paśyasi saindhava |
19 | akṣauhiṇyo daśaikā ca madīyās tava rakṣaṇe
yattā yotsyanti mā bhais tvaṃ saindhava vyetu te bhayam |
20 | evam āśvāsito rājan putreṇa tava saindhavaḥ
duryodhanena sahito droṇaṃ rātrāv upāgamat |
21 | upasaṃgrahaṇaṃ kṛtvā droṇāya sa viśāṃ pate
upopaviśya praṇataḥ paryapṛcchad idaṃ tadā |
22 | nimitte dūrapātitve laghutve dṛḍhavedhane
mama bravītu bhagavān viśeṣaṃ phalgunasya ca |
23 | vidyāviśeṣam icchāmi jñātum ācārya tattvataḥ
mamārjunasya ca vibho yathātattvaṃ pracakṣva me |
24 | droṇa uvāca |
24 | samam ācāryakaṃ tāta tava caivārjunasya ca
yogād duḥkhocitatvāc ca tasmāt tvatto 'dhiko 'rjunaḥ |
25 | na tu te yudhi saṃtrāsaḥ kāryaḥ pārthāt kathaṃ cana
ahaṃ hi rakṣitā tāta bhayāt tvāṃ nātra saṃśayaḥ |
26 | na hi madbāhuguptasya prabhavanty amarā api
vyūhiṣyāmi ca taṃ vyūhaṃ yaṃ pārtho na tariṣyati |
27 | tasmād yudhyasva mā bhais tvaṃ svadharmam anupālaya
pitṛpaitāmahaṃ mārgam anuyāhi narādhipa |
28 | adhītya vidhivad vedān agnayaḥ suhutās tvayā
iṣṭaṃ ca bahubhir yajñair na te mṛtyubhayād bhayam |
29 | durlabhaṃ mānuṣair mandair mahābhāgyam avāpya tu
bhujavīryārjitāṃl lokān divyān prāpsyasy anuttamān |
30 | kuravaḥ pāṇḍavāś caiva vṛṣṇayo 'nye ca mānavāḥ
ahaṃ ca saha putreṇa adhruvā iti cintyatām |
31 | paryāyeṇa vayaṃ sarve kālena balinā hatāḥ
paralokaṃ gamiṣyāmaḥ svaiḥ svaiḥ karmabhir anvitāḥ |
32 | tapas taptvā tu yāṃl lokān prāpnuvanti tapasvinaḥ
kṣatradharmāśritāḥ śūrāḥ kṣatriyāḥ prāpnuvanti tān |
33 | saṃjaya uvāca |
33 | evam āśvāsito rājan bhāradvājena saindhavaḥ
apānudad bhayaṃ pārthād yuddhāya ca mano dadhe |