Book 7 Chapter 47 | |
1 | saṃjaya uvāca |
1 | sa karṇaṃ karṇinā karṇe punar vivyādha phālguniḥ
śaraiḥ pañcāśatā cainam avidhyat kopayan bhṛśam |
2 | prativivyādha rādheyas tāvadbhir atha taṃ punaḥ
sa tair ācitasarvāṅgo bahv aśobhata bhārata |
3 | karṇaṃ cāpy akarot kruddho rudhirotpīḍavāhinam
karṇo 'pi vibabhau śūraḥ śaraiś citro 'sṛgāplutaḥ |
4 | tāv ubhau śaracitrāṅgau rudhireṇa samukṣitau
babhūvatur mahātmānau puṣpitāv iva kiṃśukau |
5 | atha karṇasya sacivān ṣaṭ śūrāṃś citrayodhinaḥ
sāśvasūtadhvajarathān saubhadro nijaghāna ha |
6 | athetarān maheṣvāsān daśabhir daśabhiḥ śaraiḥ
pratyavidhyad asaṃbhrāntas tad adbhutam ivābhavat |
7 | māgadhasya punaḥ putraṃ hatvā ṣaḍbhir ajihmagaiḥ
sāśvaṃ sasūtaṃ taruṇam aśvaketum apātayat |
8 | mārtikāvatakaṃ bhojaṃ tataḥ kuñjaraketanam
kṣurapreṇa samunmathya nanāda visṛjañ śarān |
9 | tasya dauḥśāsanir viddhvā caturbhiś caturo hayān
sūtam ekena vivyādha daśabhiś cārjunātmajam |
10 | tato dauḥśāsaniṃ kārṣṇir viddhvā saptabhir āśugaiḥ
saṃrambhād raktanayano vākyam uccair athābravīt |
11 | pitā tavāhavaṃ tyaktvā gataḥ kāpuruṣo yathā
diṣṭyā tvam api jānīṣe yoddhuṃ na tv adya mokṣyase |
12 | etāvad uktvā vacanaṃ karmāraparimārjitam
nārācaṃ visasarjāsmai taṃ drauṇis tribhir ācchinat |
13 | tasyārjunir dhvajaṃ chittvā śalyaṃ tribhir atāḍayat
taṃ śalyo navabhir bāṇair gārdhrapatrair atāḍayat |
14 | tasyārjunir dhvajaṃ chittvā ubhau ca pārṣṇisārathī
taṃ vivyādhāyasaiḥ ṣaḍbhiḥ so 'pakrāmad rathāntaram |
15 | śatruṃjayaṃ candraketuṃ meghavegaṃ suvarcasam
sūryabhāsaṃ ca pañcaitān hatvā vivyādha saubalam |
16 | taṃ saubalas tribhir viddhvā duryodhanam athābravīt
sarva enaṃ pramathnīmaḥ puraikaikaṃ hinasti naḥ |
17 | athābravīt tadā droṇaṃ karṇo vaikartano vṛṣā
purā sarvān pramathnāti brūhy asya vadham āśu naḥ |
18 | tato droṇo maheṣvāsaḥ sarvāṃs tān pratyabhāṣata
asti vo 'syāntaraṃ kaś cit kumārasya prapaśyati |
19 | anv asya pitaraṃ hy adya carataḥ sarvatodiśam
śīghratāṃ narasiṃhasya pāṇḍaveyasya paśyata |
20 | dhanurmaṇḍalam evāsya rathamārgeṣu dṛśyate
saṃdadhānasya viśikhāñ śīghraṃ caiva vimuñcataḥ |
21 | ārujann iva me prāṇān mohayann api sāyakaiḥ
praharṣayati mā bhūyaḥ saubhadraḥ paravīrahā |
22 | ati mā nandayaty eṣa saubhadro vicaran raṇe
antaraṃ yasya saṃrabdhā na paśyanti mahārathāḥ |
23 | asyato laghuhastasya diśaḥ sarvā maheṣubhiḥ
na viśeṣaṃ prapaśyāmi raṇe gāṇḍīvadhanvanaḥ |
24 | atha karṇaḥ punar droṇam āhārjuniśarārditaḥ
sthātavyam iti tiṣṭhāmi pīḍyamāno 'bhimanyunā |
25 | tejasvinaḥ kumārasya śarāḥ paramadāruṇāḥ
kṣiṇvanti hṛdayaṃ me 'dya ghorāḥ pāvakatejasaḥ |
26 | tam ācāryo 'bravīt karṇaṃ śanakaiḥ prahasann iva
abhedyam asya kavacaṃ yuvā cāśuparākramaḥ |
27 | upadiṣṭā mayā asya pituḥ kavacadhāraṇā
tām eṣa nikhilāṃ vetti dhruvaṃ parapuraṃjayaḥ |
28 | śakyaṃ tv asya dhanuś chettuṃ jyāṃ ca bāṇaiḥ samāhitaiḥ
abhīśavo hayāś caiva tathobhau pārṣṇisārathī |
29 | etat kuru maheṣvāsa rādheya yadi śakyate
athainaṃ vimukhīkṛtya paścāt praharaṇaṃ kuru |
30 | sadhanuṣko na śakyo 'yam api jetuṃ surāsuraiḥ
virathaṃ vidhanuṣkaṃ ca kuruṣvainaṃ yadīcchasi |
31 | tad ācāryavacaḥ śrutvā karṇo vaikartanas tvaran
asyato laghuhastasya pṛṣatkair dhanur ācchinat |
32 | aśvān asyāvadhīd bhojo gautamaḥ pārṣṇisārathī
śeṣās tu chinnadhanvānaṃ śaravarṣair avākiran |
33 | tvaramāṇās tvarākāle virathaṃ ṣaṇ mahārathāḥ
śaravarṣair akaruṇā bālam ekam avākiran |
34 | sa chinnadhanvā virathaḥ svadharmam anupālayan
khaḍgacarmadharaḥ śrīmān utpapāta vihāyasam |
35 | mārgaiḥ sa kaiśikādyaiś ca lāghavena balena ca
ārjunir vyacarad vyomni bhṛśaṃ vai pakṣirāḍ iva |
36 | mayy eva nipataty eṣa sāsir ity ūrdhvadṛṣṭayaḥ
vivyadhus taṃ maheṣvāsāḥ samare chidradarśinaḥ |
37 | tasya droṇo 'cchinan muṣṭau khaḍgaṃ maṇimayatsarum
rādheyo niśitair bāṇair vyadhamac carma cottamam |
38 | vyasicarmeṣupūrṇāṅgaḥ so 'ntarikṣāt punaḥ kṣitim
āsthitaś cakram udyamya droṇaṃ kruddho 'bhyadhāvata |
39 | sa cakrareṇūjjvalaśobhitāṅgo; babhāv atīvonnatacakrapāṇiḥ
raṇe 'bhimanyuḥ kṣaṇadāsubhadraḥ; sa vāsubhadrānukṛtiṃ prakurvan |
40 | srutarudhirakṛtaikarāgavaktro; bhrukuṭipuṭākuṭilo 'tisiṃhanādaḥ
prabhur amitabalo raṇe 'bhimanyur; nṛpavaramadhyagato bhṛśaṃ vyarājat |