Book 7 Chapter 44 | |
1 | saṃjaya uvāca |
1 | ādadānas tu śūrāṇām āyūṃṣy abhavad ārjuniḥ
antakaḥ sarvabhūtānāṃ prāṇān kāla ivāgate |
2 | sa śakra iva vikrāntaḥ śakrasūnoḥ suto balī
abhimanyus tadānīkaṃ loḍayan bahv aśobhata |
3 | praviśyaiva tu rājendra kṣatriyendrāntakopamaḥ
satyaśravasam ādatta vyāghro mṛgam ivolbaṇam |
4 | satyaśravasi cākṣipte tvaramāṇā mahārathāḥ
pragṛhya vipulaṃ śastram abhimanyum upādravan |
5 | ahaṃ pūrvam ahaṃ pūrvam iti kṣatriyapuṃgavāḥ
spardhamānāḥ samājagmur jighāṃsanto 'rjunātmajam |
6 | kṣatriyāṇām anīkāni pradrutāny abhidhāvatām
jagrāsa timir āsādya kṣudramatsyān ivārṇave |
7 | ye ke cana gatās tasya samīpam apalāyinaḥ
na te pratinyavartanta samudrād iva sindhavaḥ |
8 | mahāgrāhagṛhīteva vātavegabhayārditā
samakampata sā senā vibhraṣṭā naur ivārṇave |
9 | atha rukmaratho nāma madreśvarasuto balī
trastām āśvāsayan senām atrasto vākyam abravīt |
10 | alaṃ trāsena vaḥ śūrā naiṣa kaś cin mayi sthite
aham enaṃ grahīṣyāmi jīvagrāhaṃ na saṃśayaḥ |
11 | evam uktvā tu saubhadram abhidudrāva vīryavān
sukalpitenohyamānaḥ syandanena virājatā |
12 | so 'bhimanyuṃ tribhir bāṇair viddhvā vakṣasy athānadat
tribhiś ca dakṣiṇe bāhau savye ca niśitais tribhiḥ |
13 | sa tasyeṣvasanaṃ chittvā phālguṇiḥ savyadakṣiṇau
bhujau śiraś ca svakṣibhru kṣitau kṣipram apātayat |
14 | dṛṣṭvā rukmarathaṃ rugṇaṃ putraṃ śalyasya māninam
jīvagrāhaṃ jighṛkṣantaṃ saubhadreṇa yaśasvinā |
15 | saṃgrāmadurmadā rājan rājaputrāḥ prahāriṇaḥ
vayasyāḥ śalyaputrasya suvarṇavikṛtadhvajāḥ |
16 | tālamātrāṇi cāpāni vikarṣanto mahārathāḥ
ārjuniṃ śaravarṣeṇa samantāt paryavārayan |
17 | śūraiḥ śikṣābalopetais taruṇair atyamarṣaṇaiḥ
dṛṣṭvaikaṃ samare śūraṃ saubhadram aparājitam |
18 | chādyamānaṃ śaravrātair hṛṣṭo duryodhano 'bhavat
vaivasvatasya bhavanaṃ gatam enam amanyata |
19 | suvarṇapuṅkhair iṣubhir nānāliṅgais tribhis tribhiḥ
adṛśyam ārjuniṃ cakrur nimeṣāt te nṛpātmajāḥ |
20 | sasūtāśvadhvajaṃ tasya syandanaṃ taṃ ca māriṣa
ācitaṃ samapaśyāma śvāvidhaṃ śalalair iva |
21 | sa gāḍhaviddhaḥ kruddhaś ca tottrair gaja ivārditaḥ
gāndharvam astram āyacchad rathamāyāṃ ca yojayat |
22 | arjunena tapas taptvā gandharvebhyo yad āhṛtam
tumburupramukhebhyo vai tenāmohayatāhitān |
23 | ekaḥ sa śatadhā rājan dṛśyate sma sahasradhā
alātacakravat saṃkhye kṣipram astrāṇi darśayan |
24 | rathacaryāstramāyābhir mohayitvā paraṃtapaḥ
bibheda śatadhā rājañ śarīrāṇi mahīkṣitām |
25 | prāṇāḥ prāṇabhṛtāṃ saṃkhye preṣitā niśitaiḥ śaraiḥ
rājan prāpur amuṃ lokaṃ śarīrāṇy avaniṃ yayuḥ |
26 | dhanūṃṣy aśvān niyantṝṃś ca dhvajān bāhūṃś ca sāṅgadān
śirāṃsi ca śitair bhallais teṣāṃ ciccheda phālguniḥ |
27 | cūtārāmo yathā bhagnaḥ pañcavarṣaphalopagaḥ
rājaputraśataṃ tadvat saubhadreṇāpatad dhatam |
28 | kruddhāśīviṣasaṃkāśān sukumārān sukhocitān
ekena nihatān dṛṣṭvā bhīto duryodhano 'bhavat |
29 | rathinaḥ kuñjarān aśvān padātīṃś cāvamarditān
dṛṣṭvā duryodhanaḥ kṣipram upāyāt tam amarṣitaḥ |
30 | tayoḥ kṣaṇam ivāpūrṇaḥ saṃgrāmaḥ samapadyata
athābhavat te vimukhaḥ putraḥ śaraśatārditaḥ |