Book 7 Chapter 36 | |
1 | saṃjaya uvāca |
1 | tāṃ prabhagnāṃ camūṃ dṛṣṭvā saubhadreṇāmitaujasā
duryodhano bhṛśaṃ kruddhaḥ svayaṃ saubhadram abhyayāt |
2 | tato rājānam āvṛttaṃ saubhadraṃ prati saṃyuge
dṛṣṭvā droṇo 'bravīd yodhān paryāpnuta narādhipam |
3 | purābhimanyur lakṣyaṃ naḥ paśyatāṃ hanti vīryavān
tam ādravata mā bhaiṣṭa kṣipraṃ rakṣata kauravam |
4 | tataḥ kṛtajñā balinaḥ suhṛdo jitakāśinaḥ
trāsyamānā bhayād vīraṃ parivavrus tavātmajam |
5 | droṇo drauṇiḥ kṛpaḥ karṇaḥ kṛtavarmā ca saubalaḥ
bṛhadbalo madrarājo bhūrir bhūriśravāḥ śalaḥ |
6 | pauravo vṛṣasenaś ca visṛjantaḥ śitāñ śarān
saubhadraṃ śaravarṣeṇa mahatā samavākiran |
7 | saṃmohayitvā tam atha duryodhanam amocayan
āsyād grāsam ivākṣiptaṃ mamṛṣe nārjunātmajaḥ |
8 | tāñ śaraugheṇa mahatā sāśvasūtān mahārathān
vimukhīkṛtya saubhadraḥ siṃhanādam athānadat |
9 | tasya nādaṃ tataḥ śrutvā siṃhasyevāmiṣaiṣiṇaḥ
nāmṛṣyanta susaṃrabdhāḥ punar droṇamukhā rathāḥ |
10 | ta enaṃ koṣṭhakīkṛtya rathavaṃśena māriṣa
vyasṛjann iṣujālāni nānāliṅgāni saṃghaśaḥ |
11 | tāny antarikṣe ciccheda pautras tava śitaiḥ śaraiḥ
tāṃś caiva prativivyādha tad adbhutam ivābhavat |
12 | tatas te kopitās tena śarair āśīviṣopamaiḥ
parivavrur jighāṃsantaḥ saubhadram apalāyinam |
13 | samudram iva paryastaṃ tvadīyaṃ tad balārṇavam
abhimanyur dadhāraiko veleva makarālayam |
14 | śūrāṇāṃ yudhyamānānāṃ nighnatām itaretaram
abhimanyoḥ pareṣāṃ ca nāsīt kaś cit parāṅmukhaḥ |
15 | tasmiṃs tu ghore saṃgrāme vartamāne bhayaṃkare
duḥsaho navabhir bāṇair abhimanyum avidhyata |
16 | duḥśāsano dvādaśabhiḥ kṛpaḥ śāradvatas tribhiḥ
droṇas tu saptadaśabhiḥ śarair āśīviṣopamaiḥ |
17 | viviṃśatis tu viṃśatyā kṛtavarmā ca saptabhiḥ
bṛhadbalas tathāṣṭābhir aśvatthāmā ca saptabhiḥ |
18 | bhūriśravās tribhir bāṇair madreśaḥ ṣaḍbhir āśugaiḥ
dvābhyāṃ śarābhyāṃ śakunis tribhir duryodhano nṛpaḥ |
19 | sa tu tān prativivyādha tribhis tribhir ajihmagaiḥ
nṛtyann iva mahārāja cāpahastaḥ pratāpavān |
20 | tato 'bhimanyuḥ saṃkruddhas tāpyamānas tavātmajaiḥ
vidarśayan vai sumahac chikṣaurasakṛtaṃ balam |
21 | garuḍānilaraṃhobhir yantur vākyakarair hayaiḥ
dāntair aśmakadāyādaṃ tvaramāṇo 'bhyahārayat vivyādha cainaṃ daśabhir bāṇais tiṣṭheti cābravīt |
22 | tasyābhimanyur daśabhir bāṇaiḥ sūtaṃ hayān dhvajam
bāhū dhanuḥ śiraś corvyāṃ smayamāno 'bhyapātayat |
23 | tatas tasmin hate vīre saubhadreṇāśmakeśvare
saṃcacāla balaṃ sarvaṃ palāyanaparāyaṇam |
24 | tataḥ karṇaḥ kṛpo droṇo drauṇir gāndhārarāṭ śalaḥ
śalyo bhūriśravāḥ krāthaḥ somadatto viviṃśatiḥ |
25 | vṛṣasenaḥ suṣeṇaś ca kuṇḍabhedī pratardanaḥ
vṛndārako lalitthaś ca prabāhur dīrghalocanaḥ duryodhanaś ca saṃkruddhaḥ śaravarṣair avākiran |
26 | so 'tikruddho maheṣvāsair abhimanyur ajihmagaiḥ
śaram ādatta karṇāya parakāyāvabhedanam |
27 | tasya bhittvā tanutrāṇaṃ dehaṃ nirbhidya cāśugaḥ
prāviśad dharaṇīṃ rājan valmīkam iva pannagaḥ |
28 | sa tenātiprahāreṇa vyathito vihvalann iva
saṃcacāla raṇe karṇaḥ kṣitikampe yathācalaḥ |
29 | athānyair niśitair bāṇaiḥ suṣeṇaṃ dīrghalocanam
kuṇḍabhediṃ ca saṃkruddhas tribhis trīn avadhīd balī |
30 | karṇas taṃ pañcaviṃśatyā nārācānāṃ samarpayat
aśvatthāmā ca viṃśatyā kṛtavarmā ca saptabhiḥ |
31 | sa śarārditasarvāṅgaḥ kruddhaḥ śakrātmajātmajaḥ
vicaran dṛśyate sainye pāśahasta ivāntakaḥ |
32 | śalyaṃ ca bāṇavarṣeṇa samīpastham avākirat
udakrośan mahābāhus tava sainyāni bhīṣayan |
33 | tataḥ sa viddho 'stravidā marmabhidbhir ajihmagaiḥ
śalyo rājan rathopasthe niṣasāda mumoha ca |
34 | taṃ hi viddhaṃ tathā dṛṣṭvā saubhadreṇa yaśasvinā
saṃprādravac camūḥ sarvā bhāradvājasya paśyataḥ |
35 | prekṣantas taṃ mahābāhuṃ rukmapuṅkhaiḥ samāvṛtam
tvadīyāś ca palāyante mṛgāḥ siṃhārditā iva |
36 | sa tu raṇayaśasābhipūjyamānaḥ; pitṛsuracāraṇasiddhayakṣasaṃghaiḥ
avanitalagataiś ca bhūtasaṃghair; ativibabhau hutabhug yathājyasiktaḥ |