Book 7 Chapter 35 | |
1 | saṃjaya uvāca |
1 | saubhadras tu vacaḥ śrutvā dharmarājasya dhīmataḥ
acodayata yantāraṃ droṇānīkāya bhārata |
2 | tena saṃcodyamānas tu yāhi yāhīti sārathiḥ
pratyuvāca tato rājann abhimanyum idaṃ vacaḥ |
3 | atibhāro 'yam āyuṣmann āhitas tvayi pāṇḍavaiḥ
saṃpradhārya kṣamaṃ buddhyā tatas tvaṃ yoddhum arhasi |
4 | ācāryo hi kṛtī droṇaḥ paramāstre kṛtaśramaḥ
atyantasukhasaṃvṛddhas tvaṃ ca yuddhaviśāradaḥ |
5 | tato 'bhimanyuḥ prahasan sārathiṃ vākyam abravīt
sārathe ko nv ayaṃ droṇaḥ samagraṃ kṣatram eva vā |
6 | airāvatagataṃ śakraṃ sahāmaragaṇair aham
yodhayeyaṃ raṇamukhe na me kṣatre 'dya vismayaḥ na mamaitad dviṣatsainyaṃ kalām arhati ṣoḍaśīm |
7 | api viśvajitaṃ viṣṇuṃ mātulaṃ prāpya sūtaja
pitaraṃ cārjunaṃ saṃkhye na bhīr mām upayāsyati |
8 | tato 'bhimanyus tāṃ vācaṃ kadarthīkṛtya sāratheḥ
yāhīty evābravīd enaṃ droṇānīkāya māciram |
9 | tataḥ saṃcodayām āsa hayān asya trihāyanān
nātihṛṣṭamanāḥ sūto hemabhāṇḍaparicchadān |
10 | te preṣitāḥ sumitreṇa droṇānīkāya vājinaḥ
droṇam abhyadravan rājan mahāvegaparākramāḥ |
11 | tam udīkṣya tathāyāntaṃ sarve droṇapurogamāḥ
abhyavartanta kauravyāḥ pāṇḍavāś ca tam anvayuḥ |
12 | sa karṇikārapravarocchritadhvajaḥ; suvarṇavarmārjunir arjunād varaḥ
yuyutsayā droṇamukhān mahārathān; samāsadat siṃhaśiśur yathā gajān |
13 | te viṃśatipade yattāḥ saṃprahāraṃ pracakrire
āsīd gāṅga ivāvarto muhūrtam udadher iva |
14 | śūrāṇāṃ yudhyamānānāṃ nighnatām itaretaram
saṃgrāmas tumulo rājan prāvartata sudāruṇaḥ |
15 | pravartamāne saṃgrāme tasminn atibhayaṃkare
droṇasya miṣato vyūhaṃ bhittvā prāviśad ārjuniḥ |
16 | taṃ praviṣṭaṃ parān ghnantaṃ śatrumadhye mahābalam
hastyaśvarathapattyaughāḥ parivavrur udāyudhāḥ |
17 | nānāvāditraninadaiḥ kṣveḍitotkruṣṭagarjitaiḥ
huṃkāraiḥ siṃhanādaiś ca tiṣṭha tiṣṭheti nisvanaiḥ |
18 | ghorair halahalāśabdair mā gās tiṣṭhaihi mām iti
asāv aham amutreti pravadanto muhur muhuḥ |
19 | bṛṃhitaiḥ śiñjitair hāsaiḥ khuranemisvanair api
saṃnādayanto vasudhām abhidudruvur ārjunim |
20 | teṣām āpatatāṃ vīraḥ pūrvaṃ śīghram atho dṛḍham
kṣiprāstro nyavadhīd vrātān marmajño marmabhedibhiḥ |
21 | te hanyamānāś ca tathā nānāliṅgaiḥ śitaiḥ śaraiḥ
abhipetus tam evājau śalabhā iva pāvakam |
22 | tatas teṣāṃ śarīraiś ca śarīrāvayavaiś ca saḥ
saṃtastāra kṣitiṃ kṣipraṃ kuśair vedim ivādhvare |
23 | baddhagodhāṅgulitrāṇān saśarāvarakārmukān
sāsicarmāṅkuśābhīśūn satomaraparaśvadhān |
24 | saguḍāyomukhaprāsān sarṣṭitomarapaṭṭiśān
sabhiṇḍipālaparighān saśaktivarakampanān |
25 | sapratodamahāśaṅkhān sakuntān sakacagrahān
samudgarakṣepaṇīyān sapāśaparighopalān |
26 | sakeyūrāṅgadān bāhūn hṛdyagandhānulepanān
saṃcicchedārjunir vṛttāṃs tvadīyānāṃ sahasraśaḥ |
27 | taiḥ sphuradbhir mahārāja śuśubhe lohitokṣitaiḥ
pañcāsyaiḥ pannagaiś chinnair garuḍeneva māriṣa |
28 | sunāsānanakeśāntair avraṇaiś cārukuṇḍalaiḥ
saṃdaṣṭauṣṭhapuṭaiḥ krodhāt kṣaradbhiḥ śoṇitaṃ bahu |
29 | cārusraṅmukuṭoṣṇīṣair maṇiratnavirājitaiḥ
vinālanalinākārair divākaraśaśiprabhaiḥ |
30 | hitapriyaṃvadaiḥ kāle bahubhiḥ puṇyagandhibhiḥ
dviṣacchirobhiḥ pṛthivīm avatastāra phālguṇiḥ |
31 | gandharvanagarākārān vidhivat kalpitān rathān
vīṣāmukhān vitriveṇūn vyastadaṇḍakabandhurān |
32 | vijaṅghakūbarākṣāṃś ca vinemīn anarān api
vicakropaskaropasthān bhagnopakaraṇān api |
33 | praśātitopakaraṇān hatayodhān sahasraśaḥ
śarair viśakalīkurvan dikṣu sarvāsv adṛśyata |
34 | punar dvipān dvipārohān vaijayantyaṅkuśadhvajān
tūṇān varmāṇy atho kakṣyā graiveyān atha kambalān |
35 | ghaṇṭāḥ śuṇḍān viṣāṇāgrān kṣurapālān padānugān
śarair niśitadhārāgraiḥ śātravāṇām aśātayat |
36 | vanāyujān pārvatīyān kāmbojāraṭṭabāhlikān
sthiravāladhikarṇākṣāñ javanān sādhuvāhinaḥ |
37 | svārūḍhāñ śikṣitair yodhaiḥ śaktyṛṣṭiprāsayodhibhiḥ
vidhvastacāmarakuthān viprakīrṇaprakīrṇakān |
38 | nirastajihvānayanān niṣkīrṇāntrayakṛdghanān
hatārohān bhinnabhāṇḍān kravyādagaṇamodanān |
39 | nikṛttavarmakavacāñ śakṛnmūtrāsṛgāplutān
nipātayann aśvavarāṃs tāvakān so 'bhyarocata |
40 | eko viṣṇur ivācintyaḥ kṛtvā prāk karma duṣkaram
tathā vimathitaṃ tena tryaṅgaṃ tava balaṃ mahat vyahanat sa padātyoghāṃs tvadīyān eva bhārata |
41 | evam ekena tāṃ senāṃ saubhadreṇa śitaiḥ śaraiḥ
bhṛśaṃ viprahatāṃ dṛṣṭvā skandenevāsurīṃ camūm |
42 | tvadīyās tava putrāś ca vīkṣamāṇā diśo daśa
saṃśuṣkāsyāś calannetrāḥ prasvinnā lomaharṣaṇāḥ |
43 | palāyanakṛtotsāhā nirutsāhā dviṣajjaye
gotranāmabhir anyonyaṃ krandanto jīvitaiṣiṇaḥ |
44 | hatān putrāṃs tathā pitṝn suhṛtsaṃbandhibāndhavān
prātiṣṭhanta samutsṛjya tvarayanto hayadvipān |