Book 7 Chapter 32 | |
1 | saṃjaya uvāca |
1 | pūrvam asmāsu bhagneṣu phalgunenāmitaujasā
droṇe ca moghasaṃkalpe rakṣite ca yudhiṣṭhire |
2 | sarve vidhvastakavacās tāvakā yudhi nirjitāḥ
rajasvalā bhṛśodvignā vīkṣamāṇā diśo daśa |
3 | avahāraṃ tataḥ kṛtvā bhāradvājasya saṃmate
labdhalakṣyaiḥ parair dīnā bhṛśāvahasitā raṇe |
4 | ślāghamāneṣu bhūteṣu phalgunasyāmitān guṇān
keśavasya ca sauhārde kīrtyamāne 'rjunaṃ prati abhiśastā ivābhūvan dhyānamūkatvam āsthitāḥ |
5 | tataḥ prabhātasamaye droṇaṃ duryodhano 'bravīt
praṇayād abhimānāc ca dviṣadvṛddhyā ca durmanāḥ śṛṇvatāṃ sarvabhūtānāṃ saṃrabdho vākyakovidaḥ |
6 | nūnaṃ vayaṃ vadhyapakṣe bhavato brahmavittama
tathā hi nāgrahīḥ prāptaṃ samīpe 'dya yudhiṣṭhiram |
7 | icchatas te na mucyeta cakṣuḥprāpto raṇe ripuḥ
jighṛkṣato rakṣyamāṇaḥ sāmarair api pāṇḍavaiḥ |
8 | varaṃ dattvā mama prītaḥ paścād vikṛtavān asi
āśābhaṅgaṃ na kurvanti bhaktasyāryāḥ kathaṃ cana |
9 | tato 'prītas tathoktaḥ sa bhāradvājo 'bravīn nṛpam
nārhase mānyathā jñātuṃ ghaṭamānaṃ tava priye |
10 | sasurāsuragandharvāḥ sayakṣoragarākṣasāḥ
nālaṃ lokā raṇe jetuṃ pālyamānaṃ kirīṭinā |
11 | viśvasṛg yatra govindaḥ pṛtanāris tahārjunaḥ
tatra kasya balaṃ krāmed anyatra tryambakāt prabhoḥ |
12 | satyaṃ tu te bravīmy adya naitaj jātv anyathā bhavet
adyaiṣāṃ pravaraṃ vīraṃ pātayiṣye mahāratham |
13 | taṃ ca vyūhaṃ vidhāsyāmi yo 'bhedyas tridaśair api
yogena kena cid rājann arjunas tv apanīyatām |
14 | na hy ajñātam asādhyaṃ vā tasya saṃkhye 'sti kiṃ cana
tena hy upāttaṃ balavat sarvajñānam itas tataḥ |
15 | droṇena vyāhṛte tv evaṃ saṃśaptakagaṇāḥ punaḥ
āhvayann arjunaṃ saṃkhye dakṣiṇām abhito diśam |
16 | tatrārjunasyātha paraiḥ sārdhaṃ samabhavad raṇaḥ
tādṛśo yādṛśo nānyaḥ śruto dṛṣṭo 'pi vā kva cit |
17 | tato droṇena vihito rājan vyūho vyarocata
caran madhyaṃdine sūryaḥ pratapann iva durdṛśaḥ |
18 | taṃ cābhimanyur vacanāt pitur jyeṣṭhasya bhārata
bibheda durbhidaṃ saṃkhye cakravyūham anekadhā |
19 | sa kṛtvā duṣkaraṃ karma hatvā vīrān sahasraśaḥ
ṣaṭsu vīreṣu saṃsakto dauḥśāsanivaśaṃ gataḥ |
20 | vayaṃ paramasaṃhṛṣṭāḥ pāṇḍavāḥ śokakarśitāḥ
saubhadre nihate rājann avahāram akurvata |
21 | dhṛtarāṣṭra uvāca |
21 | putraṃ puruṣasiṃhasya saṃjayāprāptayauvanam
raṇe vinihataṃ śrutvā bhṛśaṃ me dīryate manaḥ |
22 | dāruṇaḥ kṣatradharmo 'yaṃ vihito dharmakartṛbhiḥ
yatra rājyepsavaḥ śūrā bāle śastram apātayan |
23 | bālam atyantasukhinaṃ vicarantam abhītavat
kṛtāstrā bahavo jaghnur brūhi gāvalgaṇe katham |
24 | bibhitsatā rathānīkaṃ saubhadreṇāmitaujasā
vikrīḍitaṃ yathā saṃkhye tan mamācakṣva saṃjaya |
25 | saṃjaya uvāca |
25 | yan māṃ pṛcchasi rājendra saubhadrasya nipātanam
tat te kārtsnyena vakṣyāmi śṛṇu rājan samāhitaḥ vikrīḍitaṃ kumāreṇa yathānīkaṃ bibhitsatā |
26 | dāvāgnyabhiparītānāṃ bhūrigulmatṛṇadrume
vanaukasām ivāraṇye tvadīyānām abhūd bhayam |