Book 7 Chapter 26 | |
1 | saṃjaya uvāca |
1 | yan māṃ pārthasya saṃgrāme karmāṇi paripṛcchasi
tac chṛṇuṣva mahārāja pārtho yad akaron mṛdhe |
2 | rajo dṛṣṭvā samudbhūtaṃ śrutvā ca gajanisvanam
bhajyatāṃ bhagadattena kaunteyaḥ kṛṣṇam abravīt |
3 | yathā prāgjyotiṣo rājā gajena madhusūdana
tvaramāṇo 'bhyatikrānto dhruvaṃ tasyaiṣa nisvanaḥ |
4 | indrād anavaraḥ saṃkhye gajayānaviśāradaḥ
prathamo vā dvitīyo vā pṛthivyām iti me matiḥ |
5 | sa cāpi dviradaśreṣṭhaḥ sadāpratigajo yudhi
sarvaśabdātigaḥ saṃkhye kṛtakarmā jitaklamaḥ |
6 | sahaḥ śastranipātānām agnisparśasya cānagha
sa pāṇḍavabalaṃ vyaktam adyaiko nāśayiṣyati |
7 | na cāvābhyām ṛte 'nyo 'sti śaktas taṃ pratibādhitum
tvaramāṇas tato yāhi yataḥ prāgjyotiṣādhipaḥ |
8 | śakrasakhyād dvipabalair vayasā cāpi vismitam
adyainaṃ preṣayiṣyāmi balahantuḥ priyātithim |
9 | vacanād atha kṛṣṇas tu prayayau savyasācinaḥ
dāryate bhagadattena yatra pāṇḍavavāhinī |
10 | taṃ prayāntaṃ tataḥ paścād āhvayanto mahārathāḥ
saṃśaptakāḥ samārohan sahasrāṇi caturdaśa |
11 | daśaiva tu sahasrāṇi trigartānāṃ narādhipa
catvāri tu sahasrāṇi vāsudevasya ye 'nugāḥ |
12 | dāryamāṇāṃ camūṃ dṛṣṭvā bhagadattena māriṣa
āhūyamānasya ca tair abhavad dhṛdayaṃ dvidhā |
13 | kiṃ nu śreyaskaraṃ karma bhaved iti vicintayan
ito vā vinivarteyaṃ gaccheyaṃ vā yudhiṣṭhiram |
14 | tasya buddhyā vicāryaitad arjunasya kurūdvaha
abhavad bhūyasī buddhiḥ saṃśaptakavadhe sthirā |
15 | sa saṃnivṛttaḥ sahasā kapipravaraketanaḥ
eko rathasahasrāṇi nihantuṃ vāsavī raṇe |
16 | sā hi duryodhanasyāsīn matiḥ karṇasya cobhayoḥ
arjunasya vadhopāye tena dvaidham akalpayat |
17 | sa tu saṃvartayām āsa dvaidhībhāvena pāṇḍavaḥ
rathena tu rathāgryāṇām akarot tāṃ mṛṣā tadā |
18 | tataḥ śatasahasrāṇi śarāṇāṃ nataparvaṇām
vyasṛjann arjune rājan saṃśaptakamahārathāḥ |
19 | naiva kuntīsutaḥ pārtho naiva kṛṣṇo janārdanaḥ
na hayā na ratho rājan dṛśyante sma śaraiś citāḥ |
20 | yadā moham anuprāptaḥ sasvedaś ca janārdanaḥ
tatas tān prāyaśaḥ pārtho vajrāstreṇa nijaghnivān |
21 | śataśaḥ pāṇayaś chinnāḥ seṣujyātalakārmukāḥ
ketavo vājinaḥ sūtā rathinaś cāpatan kṣitau |
22 | drumācalāgrāmbudharaiḥ samarūpāḥ sukalpitāḥ
hatārohāḥ kṣitau petur dvipāḥ pārthaśarāhatāḥ |
23 | vipraviddhakuthāvalgāś chinnabhāṇḍāḥ parāsavaḥ
sārohās turagāḥ petur mathitāḥ pārthamārgaṇaiḥ |
24 | sarṣṭicarmāsinakharāḥ samudgaraparaśvadhāḥ
saṃchinnā bāhavaḥ petur nṛṇāṃ bhallaiḥ kirīṭinā |
25 | bālādityāmbujendūnāṃ tulyarūpāṇi māriṣa
saṃchinnāny arjunaśaraiḥ śirāṃsy urvīṃ prapedire |
26 | jajvālālaṃkṛtaiḥ senā patribhiḥ prāṇabhojanaiḥ
nānāliṅgais tadāmitrān kruddhe nighnati phalgune |
27 | kṣobhayantaṃ tadā senāṃ dviradaṃ nalinīm iva
dhanaṃjayaṃ bhūtagaṇāḥ sādhu sādhv ity apūjayan |
28 | dṛṣṭvā tat karma pārthasya vāsavasyeva mādhavaḥ
vismayaṃ paramaṃ gatvā talam āhatya pūjayat |
29 | tataḥ saṃśaptakān hatvā bhūyiṣṭhaṃ ye vyavasthitāḥ
bhagadattāya yāhīti pārthaḥ kṛṣṇam acodayat |