Book 7 Chapter 17 | |
1 | saṃjaya uvāca |
1 | tataḥ saṃśaptakā rājan same deśe vyavasthitāḥ
vyūhyānīkaṃ rathair eva candrārdhākhyaṃ mudānvitāḥ |
2 | te kirīṭinam āyāntaṃ dṛṣṭvā harṣeṇa māriṣa
udakrośan naravyāghrāḥ śabdena mahatā tadā |
3 | sa śabdaḥ pradiśaḥ sarvā diśaḥ khaṃ ca samāvṛṇot
āvṛtatvāc ca lokasya nāsīt tatra pratisvanaḥ |
4 | atīva saṃprahṛṣṭāṃs tān upalabhya dhanaṃjayaḥ
kiṃ cid abhyutsmayan kṛṣṇam idaṃ vacanam abravīt |
5 | paśyaitān devakīmātar mumūrṣūn adya saṃyuge
bhrātṝṃs traigartakān evaṃ roditavye praharṣitān |
6 | atha vā harṣakālo 'yaṃ traigartānām asaṃśayam
kunarair duravāpān hi lokān prāpsyanty anuttamān |
7 | evam uktvā mahābāhur hṛṣīkeśaṃ tato 'rjunaḥ
āsasāda raṇe vyūḍhāṃ traigartānām anīkinīm |
8 | sa devadattam ādāya śaṅkhaṃ hemapariṣkṛtam
dadhmau vegena mahatā phalgunaḥ pūrayan diśaḥ |
9 | tena śabdena vitrastā saṃśaptakavarūthinī
niśceṣṭāvasthitā saṃkye aśmasāramayī yathā |
10 | vāhās teṣāṃ vivṛttākṣāḥ stabdhakarṇaśirodharāḥ
viṣṭabdhacaraṇā mūtraṃ rudhiraṃ ca prasusruvuḥ |
11 | upalabhya ca te saṃjñām avasthāpya ca vāhinīm
yugapat pāṇḍuputrāya cikṣipuḥ kaṅkapatriṇaḥ |
12 | tāny arjunaḥ sahasrāṇi daśa pañcaiva cāśugaiḥ
anāgatāny eva śaraiś cicchedāśuparākramaḥ |
13 | tato 'rjunaṃ śitair bāṇair daśabhir daśabhiḥ punaḥ
pratyavidhyaṃs tataḥ pārthas tān avidhyat tribhis tribhiḥ |
14 | ekaikas tu tataḥ pārthaṃ rājan vivyādha pañcabhiḥ
sa ca tān prativivyādha dvābhyāṃ dvābhyāṃ parākramī |
15 | bhūya eva tu saṃrabdhās te 'rjunaṃ sahakeśavam
āpūrayañ śarais tīkṣṇais taṭākam iva vṛṣṭibhiḥ |
16 | tataḥ śarasahasrāṇi prāpatann arjunaṃ prati
bhramarāṇām iva vrātāḥ phulladrumagaṇe vane |
17 | tataḥ subāhus triṃśadbhir adrisāramayair dṛḍhaiḥ
avidhyad iṣubhir gāḍhaṃ kirīṭe savyasācinam |
18 | taiḥ kirīṭī kirīṭasthair hemapuṅkhair ajihmagaiḥ
śātakumbhamayāpīḍo babhau yūpa ivocchritaḥ |
19 | hastāvāpaṃ subāhos tu bhallena yudhi pāṇḍavaḥ
ciccheda taṃ caiva punaḥ śaravarṣair avākirat |
20 | tataḥ suśarmā daśabhiḥ surathaś ca kirīṭinam
sudharmā sudhanuś caiva subāhuś ca samarpayan |
21 | tāṃs tu sarvān pṛthag bāṇair vānarapravaradhvajaḥ
pratyavidhyad dhvajāṃś caiṣāṃ bhallaiś ciccheda kāñcanān |
22 | sudhanvano dhanuś chittvā hayān vai nyavadhīc charaiḥ
athāsya saśirastrāṇaṃ śiraḥ kāyād apāharat |
23 | tasmiṃs tu patite vīre trastās tasya padānugāḥ
vyadravanta bhayād bhītā yena dauryodhanaṃ balam |
24 | tato jaghāna saṃkruddho vāsavis tāṃ mahācamūm
śarajālair avicchinnais tamaḥ sūrya ivāṃśubhiḥ |
25 | tato bhagne bale tasmin viprayāte samantataḥ
savyasācini saṃkruddhe traigartān bhayam āviśat |
26 | te vadhyamānāḥ pārthena śaraiḥ saṃnataparvabhiḥ
amuhyaṃs tatra tatraiva trastā mṛgagaṇā iva |
27 | tatas trigartarāṭ kruddhas tān uvāca mahārathān
alaṃ drutena vaḥ śūrā na bhayaṃ kartum arhatha |
28 | śaptvā tu śapathān ghorān sarvasainyasya paśyataḥ
gatvā dauryodhanaṃ sainyaṃ kiṃ vai vakṣyatha mukhyagāḥ |
29 | nāvahāsyāḥ kathaṃ loke karmaṇānena saṃyuge
bhavema sahitāḥ sarve nivartadhvaṃ yathābalam |
30 | evam uktās tu te rājann udakrośan muhur muhuḥ
śaṅkhāṃś ca dadhmire vīrā harṣayantaḥ parasparam |
31 | tatas te saṃnyavartanta saṃśaptakagaṇāḥ punaḥ
nārāyaṇāś ca gopālāḥ kṛtvā mṛtyuṃ nivartanam |