 | Book 7 Chapter 14
|
| 1 | dhṛtarāṣṭra uvāca
|
| 1 | bahūni suvicitrāṇi dvaṃdvayuddhāni saṃjaya
tvayoktāni niśamyāhaṃ spṛhayāmi sacakṣuṣām
|
| 2 | āścaryabhūtaṃ lokeṣu kathayiṣyanti mānavāḥ
kurūṇāṃ pāṇḍavānāṃ ca yuddhaṃ devāsuropamam
|
| 3 | na hi me tṛptir astīha śṛṇvato yuddham uttamam
tasmād ārtāyaner yuddhaṃ saubhadrasya ca śaṃsa me
|
| 4 | saṃjaya uvāca
|
| 4 | sāditaṃ prekṣya yantāraṃ śalyaḥ sarvāyaṣīṃ gadām
samutkṣipya nadan kruddhaḥ pracaskanda rathottamāt
|
| 5 | taṃ dīptam iva kālāgniṃ daṇḍahastam ivāntakam
javenābhyapatad bhīmaḥ pragṛhya mahatīṃ gadām
|
| 6 | saubhadro 'py aśaniprakhyāṃ pragṛhya mahatīṃ gadām
ehy ehīty abravīc chalyaṃ yatnād bhīmena vāritaḥ
|
| 7 | vārayitvā tu saubhadraṃ bhīmasenaḥ pratāpavān
śalyam āsādya samare tasthau girir ivācalaḥ
|
| 8 | tathaiva madrarājo 'pi bhīmaṃ dṛṣṭvā mahābalam
sasārābhimukhas tūrṇaṃ śārdūla iva kuñjaram
|
| 9 | tatas tūryaninādāś ca śaṅkhānāṃ ca sahasraśaḥ
siṃhanādāś ca saṃjajñur bherīṇāṃ ca mahāsvanāḥ
|
| 10 | paśyatāṃ śataśo hy āsīd anyonyasamacetasām
pāṇḍavānāṃ kurūṇāṃ ca sādhu sādhv iti nisvanaḥ
|
| 11 | na hi madrādhipād anyaḥ sarvarājasu bhārata
soḍhum utsahate vegaṃ bhīmasenasya saṃyuge
|
| 12 | tathā madrādhipasyāpi gadāvegaṃ mahātmanaḥ
soḍhum utsahate loke ko 'nyo yudhi vṛkodarāt
|
| 13 | paṭṭair jāmbūnadair baddhā babhūva janaharṣiṇī
prajajvāla tathāviddhā bhīmena mahatī gadā
|
| 14 | tathaiva carato mārgān maṇḍalāni ca bhāgaśaḥ
mahāvidyutpratīkāśā śalyasya śuśubhe gadā
|
| 15 | tau vṛṣāv iva nardantau maṇḍalāni viceratuḥ
āvarjitagadāśṛṅgāv ubhau śalyavṛkodarau
|
| 16 | maṇḍalāvartamārgeṣu gadāviharaṇeṣu ca
nirviśeṣam abhūd yuddhaṃ tayoḥ puruṣasiṃhayoḥ
|
| 17 | tāḍitā bhīmasenena śalyasya mahatī gadā
sāgnijvālā mahāraudrā gadācūrṇam aśīryata
|
| 18 | tathaiva bhīmasenasya dviṣatābhihatā gadā
varṣāpradoṣe khadyotair vṛto vṛkṣa ivābabhau
|
| 19 | gadā kṣiptā tu samare madrarājena bhārata
vyoma saṃdīpayānā sā sasṛje pāvakaṃ bahu
|
| 20 | tathaiva bhīmasenena dviṣate preṣitā gadā
tāpayām āsa tat sainyaṃ maholkā patatī yathā
|
| 21 | te caivobhe gade śreṣṭhe samāsādya parasparam
śvasantyau nāgakanyeva sasṛjāte vibhāvasum
|
| 22 | nakhair iva mahāvyāghrau dantair iva mahāgajau
tau viceratur āsādya gadābhyāṃ ca parasparam
|
| 23 | tato gadāgrābhihatau kṣaṇena rudhirokṣitau
dadṛśāte mahātmānau puṣpitāv iva kiṃśukau
|
| 24 | śuśruve dikṣu sarvāsu tayoḥ puruṣasiṃhayoḥ
gadābhighātasaṃhrādaḥ śakrāśanir ivopamaḥ
|
| 25 | gadayā madrarājena savyadakṣiṇam āhataḥ
nākampata tadā bhīmo bhidyamāna ivācalaḥ
|
| 26 | tathā bhīmagadāvegais tāḍyamāno mahābalaḥ
dhairyān madrādhipas tasthau vajrair girir ivāhataḥ
|
| 27 | āpetatur mahāvegau samucchritamahāgadau
punar antaramārgasthau maṇḍalāni viceratuḥ
|
| 28 | athāplutya padāny aṣṭau saṃnipatya gajāv iva
sahasā lohadaṇḍābhyām anyonyam abhijaghnatuḥ
|
| 29 | tau parasparavegāc ca gadābhyāṃ ca bhṛśāhatau
yugapat petatur vīrau kṣitāv indradhvajāv iva
|
| 30 | tato vihvalamānaṃ taṃ niḥśvasantaṃ punaḥ punaḥ
śalyam abhyapatat tūrṇaṃ kṛtavarmā mahārathaḥ
|
| 31 | dṛṣṭvā cainaṃ mahārāja gadayābhinipīḍitam
viceṣṭantaṃ yathā nāgaṃ mūrchayābhipariplutam
|
| 32 | tataḥ sagadam āropya madrāṇām adhipaṃ ratham
apovāha raṇāt tūrṇaṃ kṛtavarmā mahārathaḥ
|
| 33 | kṣībavad vihvalo vīro nimeṣāt punar utthitaḥ
bhīmo 'pi sumahābāhur gadāpāṇir adṛśyata
|
| 34 | tato madrādhipaṃ dṛṣṭvā tava putrāḥ parāṅmukham
sanāgarathapattyaśvāḥ samakampanta māriṣa
|
| 35 | te pāṇḍavair ardyamānās tāvakā jitakāśibhiḥ
bhītā diśo 'nvapadyanta vātanunnā ghanā iva
|
| 36 | nirjitya dhārtarāṣṭrāṃs tu pāṇḍaveyā mahārathāḥ
vyarocanta raṇe rājan dīpyamānā yaśasvinaḥ
|
| 37 | siṃhanādān bhṛśaṃ cakruḥ śaṅkhān dadhmuś ca harṣitāḥ
bherīś ca vādayām āsur mṛdaṅgāṃś cānakaiḥ saha
|