Book 7 Chapter 12 | |
1 | saṃjaya uvāca |
1 | tatas te sainikāḥ śrutvā taṃ yudhiṣṭhiranigraham
siṃhanādaravāṃś cakrur bāṇaśaṅkharavaiḥ saha |
2 | tat tu sarvaṃ yathāvṛttaṃ dharmarājena bhārata
āptair āśu parijñātaṃ bhāradvājacikīrṣitam |
3 | tataḥ sarvān samānāyya bhrātṝn sainyāṃś ca sarvaśaḥ
abravīd dharmarājas tu dhanaṃjayam idaṃ vacaḥ |
4 | śrutaṃ te puruṣavyāghra droṇasyādya cikīrṣitam
yathā tan na bhavet satyaṃ tathā nītir vidhīyatām |
5 | sāntaraṃ hi pratijñātaṃ droṇenāmitrakarśana
tac cāntaram amogheṣau tvayi tena samāhitam |
6 | sa tvam adya mahābāho yudhyasva madanantaram
yathā duryodhanaḥ kāmaṃ nemaṃ droṇād avāpnuyāt |
7 | arjuna uvāca |
7 | yathā me na vadhaḥ kārya ācāryasya kathaṃ cana
tathā tava parityāgo na me rājaṃś cikīrṣitaḥ |
8 | apy evaṃ pāṇḍava prāṇān utsṛjeyam ahaṃ yudhi
pratīyāṃ nāham ācāryaṃ tvāṃ na jahyāṃ kathaṃ cana |
9 | tvāṃ nigṛhyāhave rājan dhārtarāṣṭro yam icchati
na sa taṃ jīvaloke 'smin kāmaṃ prāptaḥ kathaṃ cana |
10 | prapated dyauḥ sanakṣatrā pṛthivī śakalībhavet
na tvāṃ droṇo nigṛhṇīyāj jīvamāne mayi dhruvam |
11 | yadi tasya raṇe sāhyaṃ kurute vajrabhṛt svayam
devair vā sahito daityair na tvāṃ prāpsyaty asau mṛdhe |
12 | mayi jīvati rājendra na bhayaṃ kartum arhasi
droṇād astrabhṛtāṃ śreṣṭhāt sarvaśastrabhṛtām api |
13 | na smarāmy anṛtāṃ vācaṃ na smarāmi parājayam
na smarāmi pratiśrutya kiṃ cid apy anapākṛtam |
14 | saṃjaya uvāca |
14 | tataḥ śaṅkhāś ca bheryaś ca mṛdaṅgāś cānakaiḥ saha
prāvādyanta mahārāja pāṇḍavānāṃ niveśane |
15 | siṃhanādaś ca saṃjajñe pāṇḍavānāṃ mahātmanām
dhanurjyātalaśabdaś ca gaganaspṛk subhairavaḥ |
16 | taṃ śrutvā śaṅkhanirghoṣaṃ pāṇḍavasya mahātmanaḥ
tvadīyeṣv apy anīkeṣu vāditrāṇy abhijaghnire |
17 | tato vyūḍhāny anīkāni tava teṣāṃ ca bhārata
śanair upeyur anyonyaṃ yotsyamānāni saṃyuge |
18 | tataḥ pravavṛte yuddhaṃ tumulaṃ lomaharṣaṇam
pāṇḍavānāṃ kurūṇāṃ ca droṇapāñcālyayor api |
19 | yatamānāḥ prayatnena droṇānīkaviśātane
na śekuḥ sṛñjayā rājaṃs tad dhi droṇena pālitam |
20 | tathaiva tava putrasya rathodārāḥ prahāriṇaḥ
na śekuḥ pāṇḍavīṃ senāṃ pālyamānāṃ kirīṭinā |
21 | āstāṃ te stimite sene rakṣyamāṇe parasparam
saṃprasupte yathā naktaṃ vanarājyau supuṣpite |
22 | tato rukmaratho rājann arkeṇeva virājatā
varūthinā viniṣpatya vyacarat pṛtanāntare |
23 | tam udyataṃ rathenaikam āśukāriṇam āhave
anekam iva saṃtrāsān menire pāṇḍusṛñjayāḥ |
24 | tena muktāḥ śarā ghorā viceruḥ sarvatodiśam
trāsayanto mahārāja pāṇḍaveyasya vāhinīm |
25 | madhyaṃ dinam anuprāpto gabhastiśatasaṃvṛtaḥ
yathādṛśyata gharmāṃśus tathā droṇo 'py adṛśyata |
26 | na cainaṃ pāṇḍaveyānāṃ kaś cic chaknoti māriṣa
vīkṣituṃ samare kruddhaṃ mahendram iva dānavāḥ |
27 | mohayitvā tataḥ sainyaṃ bhāradvājaḥ pratāpavān
dhṛṣṭadyumnabalaṃ tūrṇaṃ vyadhaman niśitaiḥ śaraiḥ |
28 | sa diśaḥ sarvato ruddhvā saṃvṛtya kham ajihmagaiḥ
pārṣato yatra tatraiva mamṛde pāṇḍuvāhinīm |