 | Book 7 Chapter 7
|
| 1 | saṃjaya uvāca
|
| 1 | tathā droṇam abhighnantaṃ sāśvasūtarathadvipān
vyathitāḥ pāṇḍavā dṛṣṭvā na cainaṃ paryavārayan
|
| 2 | tato yudhiṣṭhiro rājā dhṛṣṭadyumnadhanaṃjayau
abravīt sarvato yattaiḥ kumbhayonir nivāryatām
|
| 3 | tatrainam arjunaś caiva pārṣataś ca sahānugaḥ
paryagṛhṇaṃs tataḥ sarve samāyāntaṃ mahārathāḥ
|
| 4 | kekayā bhīmasenaś ca saubhadro 'tha ghaṭotkacaḥ
yudhiṣṭhiro yamau matsyā drupadasyātmajās tathā
|
| 5 | draupadeyāś ca saṃhṛṣṭā dhṛṣṭaketuḥ sasātyakiḥ
cekitānaś ca saṃkruddho yuyutsuś ca mahārathaḥ
|
| 6 | ye cānye pārthivā rājan pāṇḍavasyānuyāyinaḥ
kulavīryānurūpāṇi cakruḥ karmāṇy anekaśaḥ
|
| 7 | saṃgṛhyamāṇāṃ tāṃ dṛṣṭvā pāṇḍavair vāhinīṃ raṇe
vyāvṛtya cakṣuṣī kopād bhāradvājo 'nvavaikṣata
|
| 8 | sa tīvraṃ kopam āsthāya rathe samaradurmadaḥ
vyadhamat pāṇḍavānīkam abhrāṇīva sadāgatiḥ
|
| 9 | rathān aśvān narān nāgān abhidhāvaṃs tatas tataḥ
cacāronmattavad droṇo vṛddho 'pi taruṇo yathā
|
| 10 | tasya śoṇitadigdhāṅgāḥ śoṇās te vātaraṃhasaḥ
ājāneyā hayā rājann avibhrāntāḥ śriyaṃ dadhuḥ
|
| 11 | tam antakam iva kruddham āpatantaṃ yatavratam
dṛṣṭvā saṃprādravan yodhāḥ pāṇḍavasya tatas tataḥ
|
| 12 | teṣāṃ pradravatāṃ bhīmaḥ punar āvartatām api
vīkṣatāṃ tiṣṭhatāṃ cāsīc chabdaḥ paramadāruṇaḥ
|
| 13 | śūrāṇāṃ harṣajanano bhīrūṇāṃ bhayavardhanaḥ
dyāvāpṛthivyor vivaraṃ pūrayām āsa sarvataḥ
|
| 14 | tataḥ punar api droṇo nāma viśrāvayan yudhi
akarod raudram ātmānaṃ kirañ śaraśataiḥ parān
|
| 15 | sa tathā tāny anīkāni pāṇḍaveyasya dhīmataḥ
kālavan nyavadhīd droṇo yuveva sthaviro balī
|
| 16 | utkṛtya ca śirāṃsy ugro bāhūn api sabhūṣaṇān
kṛtvā śūnyān rathopasthān udakrośan mahārathaḥ
|
| 17 | tasya harṣapraṇādena bāṇavegena cābhibho
prākampanta raṇe yodhā gāvaḥ śītārditā iva
|
| 18 | droṇasya rathaghoṣeṇa maurvīniṣpeṣaṇena ca
dhanuḥśabdena cākāśe śabdaḥ samabhavan mahān
|
| 19 | athāsya bahuśo bāṇā niścarantaḥ sahasraśaḥ
vyāpya sarvā diśaḥ petur gajāśvarathapattiṣu
|
| 20 | taṃ kārmukamahāvegam astrajvalitapāvakam
droṇam āsādayāṃ cakruḥ pāñcālāḥ pāṇḍavaiḥ saha
|
| 21 | tān vai sarathahastyaśvān prāhiṇod yamasādanam
droṇo 'cireṇākaroc ca mahīṃ śoṇitakardamām
|
| 22 | tanvatā paramāstrāṇi śarān satatam asyatā
droṇena vihitaṃ dikṣu bāṇajālam adṛśyata
|
| 23 | padātiṣu rathāśveṣu vāraṇeṣu ca sarvaśaḥ
tasya vidyud ivābhreṣu caran ketur adṛśyata
|
| 24 | sa kekayānāṃ pravarāṃś ca pañca; pāñcālarājaṃ ca śaraiḥ pramṛdya
yudhiṣṭhirānīkam adīnayodhī; droṇo 'bhyayāt kārmukabāṇapāṇiḥ
|
| 25 | taṃ bhīmasenaś ca dhanaṃjayaś ca; śineś ca naptā drupadātmajaś ca
śaibyātmajaḥ kāśipatiḥ śibiś ca; hṛṣṭā nadanto vyakirañ śaraughaiḥ
|
| 26 | teṣām atho droṇadhanurvimuktāḥ; patatriṇaḥ kāñcanacitrapuṅkhāḥ
bhittvā śarīrāṇi gajāśvayūnāṃ; jagmur mahīṃ śoṇitadigdhavājāḥ
|
| 27 | sā yodhasaṃghaiś ca rathaiś ca bhūmiḥ; śarair vibhinnair gajavājibhiś ca
pracchādyamānā patitair babhūva; samantato dyaur iva kālameghaiḥ
|
| 28 | śaineyabhīmārjunavāhinīpāñ; śaibyābhimanyū saha kāśirājñā
anyāṃś ca vīrān samare pramṛdnād; droṇaḥ sutānāṃ tava bhūtikāmaḥ
|
| 29 | etāni cānyāni ca kauravendra; karmāṇi kṛtvā samare mahātmā
pratāpya lokān iva kālasūryo; droṇo gataḥ svargam ito hi rājan
|
| 30 | evaṃ rukmarathaḥ śūro hatvā śatasahasraśaḥ
pāṇḍavānāṃ raṇe yodhān pārṣatena nipātitaḥ
|
| 31 | akṣauhiṇīm abhyadhikāṃ śūrāṇām anivartinām
nihatya paścād dhṛtimān agacchat paramāṃ gatim
|
| 32 | pāṇḍavaiḥ saha pāñcālair aśivaiḥ krūrakarmabhiḥ
hato rukmaratho rājan kṛtvā karma suduṣkaram
|
| 33 | tato ninādo bhūtānām ākāśe samajāyata
sainyānāṃ ca tato rājann ācārye nihate yudhi
|
| 34 | dyāṃ dharāṃ khaṃ diśo vāri pradiśaś cānunādayan
aho dhig iti bhūtānāṃ śabdaḥ samabhavan mahān
|
| 35 | devatāḥ pitaraś caiva pūrve ye cāsya bāndhavāḥ
dadṛśur nihataṃ tatra bhāradvājaṃ mahāratham
|
| 36 | pāṇḍavās tu jayaṃ labdhvā siṃhanādān pracakrire
tena nādena mahatā samakampata medinī
|