Book 6 Chapter 106
1	saṃjaya uvāca
1	arjunas tu raṇe rājan dṛṣṭvā bhīṣmasya vikramam śikhaṇḍinam athovāca samabhyehi pitāmaham
2	na cāpi bhīs tvayā kāryā bhīṣmād adya kathaṃ cana aham enaṃ śarais tīkṣṇaiḥ pātayiṣye rathottamāt
3	evam uktas tu pārthena śikhaṇḍī bharatarṣabha abhyadravata gāṅgeyaṃ śrutvā pārthasya bhāṣitam
4	dhṛṣṭadyumnas tathā rājan saubhadraś ca mahārathaḥ hṛṣṭāv ādravatāṃ bhīṣmaṃ śrutvā pārthasya bhāṣitam
5	virāṭadrupadau vṛddhau kuntibhojaś ca daṃśitaḥ abhyadravata gāṅgeyaṃ putrasya tava paśyataḥ
6	nakulaḥ sahadevaś ca dharmarājaś ca vīryavān tathetarāṇi sainyāni sarvāṇy eva viśāṃ pate samādravanta gāṅgeyaṃ śrutvā pārthasya bhāṣitam
7	pratyudyayus tāvakāś ca sametās tān mahārathān yathāśakti yathotsāhaṃ tan me nigadataḥ śṛṇu
8	citraseno mahārāja cekitānaṃ samabhyayāt bhīṣmaprepsuṃ raṇe yāntaṃ vṛṣaṃ vyāghraśiśur yathā
9	dhṛṣṭadyumnaṃ mahārāja bhīṣmāntikam upāgatam tvaramāṇo raṇe yattaṃ kṛtavarmā nyavārayat
10	bhīmasenaṃ susaṃkruddhaṃ gāṅgeyasya vadhaiṣiṇam tvaramāṇo mahārāja saumadattir nyavārayat
11	tathaiva nakulaṃ vīraṃ kirantaṃ sāyakān bahūn vikarṇo vārayām āsa icchan bhīṣmasya jīvitam
12	sahadevaṃ tathā yāntaṃ yattaṃ bhīṣmarathaṃ prati vārayām āsa saṃkruddhaḥ kṛpaḥ śāradvato yudhi
13	rākṣasaṃ krūrakarmāṇaṃ bhaimaseniṃ mahābalam bhīṣmasya nidhanaṃ prepsuṃ durmukho 'bhyadravad balī
14	sātyakiṃ samare kruddham ārśyaśṛṅgir avārayat abhimanyuṃ mahārāja yāntaṃ bhīṣmarathaṃ prati sudakṣiṇo mahārāja kāmbojaḥ pratyavārayat
15	virāṭadrupadau vṛddhau sametāv arimardanau aśvatthāmā tataḥ kruddho vārayām āsa bhārata
16	tathā pāṇḍusutaṃ jyeṣṭhaṃ bhīṣmasya vadhakāṅkṣiṇam bhāradvājo raṇe yatto dharmaputram avārayat
17	arjunaṃ rabhasaṃ yuddhe puraskṛtya śikhaṇḍinam bhīṣmaprepsuṃ mahārāja tāpayantaṃ diśo daśa duḥśāsano maheṣvāso vārayām āsa saṃyuge
18	anye ca tāvakā yodhāḥ pāṇḍavānāṃ mahārathān bhīṣmāyābhimukhaṃ yātān vārayām āsur āhave
19	dhṛṣṭadyumnas tu sainyāni prākrośata punaḥ punaḥ abhidravata saṃrabdhā bhīṣmam ekaṃ mahābalam
20	eṣo 'rjuno raṇe bhīṣmaṃ prayāti kurunandanaḥ abhidravata mā bhaiṣṭa bhīṣmo na prāpsyate hi vaḥ
21	arjunaṃ samare yoddhuṃ notsahetāpi vāsavaḥ kim u bhīṣmo raṇe vīrā gatasattvo 'lpajīvitaḥ
22	iti senāpateḥ śrutvā pāṇḍavānāṃ mahārathāḥ abhyadravanta saṃhṛṣṭā gāṅgeyasya rathaṃ prati
23	āgacchatas tān samare vāryoghān prabalān iva nyavārayanta saṃhṛṣṭās tāvakāḥ puruṣarṣabhāḥ
24	duḥśāsano mahārāja bhayaṃ tyaktvā mahārathaḥ bhīṣmasya jīvitākāṅkṣī dhanaṃjayam upādravat
25	tathaiva pāṇḍavāḥ śūrā gāṅgeyasya rathaṃ prati abhyadravanta saṃgrāme tava putrān mahārathān
26	tatrādbhutam apaśyāma citrarūpaṃ viśāṃ pate duḥśāsanarathaṃ prāpto yat pārtho nātyavartata
27	yathā vārayate velā kṣubhitaṃ vai mahārṇavam tathaiva pāṇḍavaṃ kruddhaṃ tava putro nyavārayat
28	ubhau hi rathināṃ śreṣṭhāv ubhau bhārata durjayau ubhau candrārkasadṛśau kāntyā dīptyā ca bhārata
29	tau tathā jātasaṃrambhāv anyonyavadhakāṅkṣiṇau samīyatur mahāsaṃkhye mayaśakrau yathā purā
30	duḥśāsano mahārāja pāṇḍavaṃ viśikhais tribhiḥ vāsudevaṃ ca viṃśatyā tāḍayām āsa saṃyuge
31	tato 'rjuno jātamanyur vārṣṇeyaṃ vīkṣya pīḍitam duḥśāsanaṃ śatenājau nārācānāṃ samārpayat te tasya kavacaṃ bhittvā papuḥ śoṇitam āhave
32	duḥśāsanas tataḥ kruddhaḥ pārthaṃ vivyādha pañcabhiḥ lalāṭe bharataśreṣṭha śaraiḥ saṃnataparvabhiḥ
33	lalāṭasthais tu tair bāṇaiḥ śuśubhe pāṇḍavottamaḥ yathā merur mahārāja śṛṅgair atyartham ucchritaiḥ
34	so 'tividdho maheṣvāsaḥ putreṇa tava dhanvinā vyarājata raṇe pārthaḥ kiṃśukaḥ puṣpavān iva
35	duḥśāsanaṃ tataḥ kruddhaḥ pīḍayām āsa pāṇḍavaḥ parvaṇīva susaṃkruddho rāhur ugro niśākaram
36	pīḍyamāno balavatā putras tava viśāṃ pate vivyādha samare pārthaṃ kaṅkapatraiḥ śilāśitaiḥ
37	tasya pārtho dhanuś chittvā tvaramāṇaḥ parākramī ājaghāna tataḥ paścāt putraṃ te navabhiḥ śaraiḥ
38	so 'nyat kārmukam ādāya bhīṣmasya pramukhe sthitaḥ arjunaṃ pañcaviṃśatyā bāhvor urasi cārpayat
39	tasya kruddho mahārāja pāṇḍavaḥ śatrukarśanaḥ apraiṣīd viśikhān ghorān yamadaṇḍopamān bahūn
40	aprāptān eva tān bāṇāṃś ciccheda tanayas tava yatamānasya pārthasya tad adbhutam ivābhavat pārthaṃ ca niśitair bāṇair avidhyat tanayas tava
41	tataḥ kruddho raṇe pārthaḥ śarān saṃdhāya kārmuke preṣayām āsa samare svarṇapuṅkhāñ śilāśitān
42	nyamajjaṃs te mahārāja tasya kāye mahātmanaḥ yathā haṃsā mahārāja taḍāgaṃ prāpya bhārata
43	pīḍitaś caiva putras te pāṇḍavena mahātmanā hitvā pārthaṃ raṇe tūrṇaṃ bhīṣmasya ratham āśrayat agādhe majjatas tasya dvīpo bhīṣmo 'bhavat tadā
44	pratilabhya tataḥ saṃjñāṃ putras tava viśāṃ pate avārayat tataḥ śūro bhūya eva parākramī
45	śaraiḥ suniśitaiḥ pārthaṃ yathā vṛtraḥ puraṃdaram nirbibheda mahāvīryo vivyathe naiva cārjunāt