śakuniḥ saubalaḥ śrīmān pāṇḍavān samupādravat
abhyadravata saṃgrāme pāṇḍavānām anīkinīm
āraṭṭānāṃ mahījānāṃ sindhujānāṃ ca sarvaśaḥ
ye cāpare tittirajā javanā vātaraṃhasaḥ
hayair vātajavair mukhyaiḥ pāṇḍavasya suto balī
abhyavartata tat sainyaṃ hṛṣṭarūpaḥ paraṃtapaḥ
sutāyāṃ nāgarājasya jātaḥ pārthena dhīmatā
patyau hate suparṇena kṛpaṇā dīnacetanā
evam eṣa samutpannaḥ parakṣetre 'rjunātmajaḥ
pitṛvyeṇa parityaktaḥ pārthadveṣād durātmanā
indralokaṃ jagāmāśu śrutvā tatrārjunaṃ gatam
abhyavādayad avyagro vinayena kṛtāñjaliḥ
irāvān asmi bhadraṃ te putraś cāhaṃ tavābhibho
tac ca sarvaṃ yathāvṛttam anusasmāra pāṇḍavaḥ
prītimān abhavat pārtho devarājaniveśane
prītipūrvaṃ mahābāhuḥ svakāryaṃ prati bhārata
yuddhakāle tvayāsmākaṃ sāhyaṃ deyam iti prabho
kāmavarṇajavair aśvaiḥ saṃvṛto bahubhir nṛpa
utpetuḥ sahasā rājan haṃsā iva mahodadhau
kroḍaiḥ kroḍān abhighnanto ghoṇābhiś ca parasparam
nipetuḥ sahasā rājan suvegābhihatā bhuvi
śuśruve dāruṇaḥ śabdaḥ suparṇapatane yathā
parasparavadhaṃ ghoraṃ cakrus te hayasādinaḥ
ubhayor api saṃśāntā hayasaṃghāḥ samantataḥ
vilayaṃ samanuprāptās takṣamāṇāḥ parasparam
saubalasyātmajāḥ śūrā nirgatā raṇamūrdhani
āruhya śīlasaṃpannān vayaḥsthāṃs turagottamān
ṣaḍ ete balasaṃpannā niryayur mahato balāt
saṃnaddhā yuddhakuśalā raudrarūpā mahābalāḥ
balena mahatā yuktāḥ svargāya vijayaiṣiṇaḥ
viviśus te tadā hṛṣṭā gāndhārā yuddhadurmadāḥ
abravīt samare yodhān vicitrābharaṇāyudhān
hanyante samare sarve tathā nītir vidhīyatām
jaghnus te vai parānīkaṃ durjayaṃ samare paraiḥ
amṛṣyamāṇās te sarve subalasyātmajā raṇe
irāvantam abhidrutya sarvataḥ paryavārayan
te śūrāḥ paryadhāvanta kurvanto mahad ākulam
sravatā rudhireṇāktas tottrair viddha iva dvipaḥ
eko bahubhir atyarthaṃ dhairyād rājan na vivyathe
mohayām āsa samare viddhvā parapuraṃjayaḥ
tair eva tāḍayām āsa subalasyātmajān raṇe
padātis tūrṇam āgacchaj jighāṃsuḥ saubalān yudhi
bhūyaḥ krodhasamāviṣṭā irāvantam athādravan
abhyavartata tān sarvān saubalān baladarpitaḥ
antaraṃ nādhyagacchanta carantaḥ śīghragāminaḥ
parivārya bhṛśaṃ sarve grahītum upacakramuḥ
upahastāvahastābhyāṃ teṣāṃ gātrāṇy akṛntata
apatanta nikṛttāṅgā gatā bhūmiṃ gatāsavaḥ
amucyata mahāraudrāt tasmād vīrāvakartanāt
abhyabhāṣata saṃkruddho rākṣasaṃ ghoradarśanam
vairiṇaṃ bhīmasenasya pūrvaṃ bakavadhena vai
māyāvī vipriyaṃ ghoram akārṣīn me balakṣayam
kṛtavairaś ca pārthena tasmād enaṃ raṇe jahi
prayayau siṃhanādena yatrārjunasuto yuvā
vīraiḥ prahāribhir yuktaḥ svair anīkaiḥ samāvṛtaḥ
nihantukāmaḥ samare irāvantaṃ mahābalam
hantukāmam amitraghno rākṣasaṃ pratyavārayat
tvaramāṇas tato māyāṃ prayoktum upacakrame
svārūḍhā rākṣasair ghoraiḥ śūlapaṭṭiśapāṇibhiḥ
acirād gamayām āsuḥ pretalokaṃ parasparam
saṃgrāme vyavatiṣṭhetāṃ yathā vai vṛtravāsavau
irāvān krodhasaṃrabdhaḥ pratyadhāvan mahābalaḥ
ciccheda kārmukaṃ dīptaṃ śarāvāpaṃ ca pañcakam
irāvantam abhikruddhaṃ mohayann iva māyayā
vimohayitvā māyābhis tasya gātrāṇi sāyakaiḥ
ciccheda sarvamarmajñaḥ kāmarūpo durāsadaḥ
saṃbabhūva mahārāja samavāpa ca yauvanam
evaṃ tad rākṣasasyāṅgaṃ chinnaṃ chinnaṃ vyarohata
paraśvadhena tīkṣṇena ciccheda ca punaḥ punaḥ
rākṣaso vyanadad ghoraṃ sa śabdas tumulo 'bhavat
tataś cukrodha balavāṃś cakre vegaṃ ca saṃyuge
kṛtvā ghoraṃ mahad rūpaṃ grahītum upacakrame
saṃgrāmaśiraso madhye sarveṣāṃ tatra paśyatām
irāvān api saṃkruddho māyāṃ sraṣṭuṃ pracakrame
yo 'nvayo mātṛkas tasya sa enam abhipedivān
dadhāra sumahad rūpam ananta iva bhogavān
tato bahuvidhair nāgaiś chādayām āsa rākṣasam
sauparṇaṃ rūpam āsthāya bhakṣayām āsa pannagān
vimohitam irāvantam asinā rākṣaso 'vadhīt
irāvataḥ śiro rakṣaḥ pātayām āsa bhūtale
viśokāḥ samapadyanta dhārtarāṣṭrāḥ sarājakāḥ
mahān vyatikaro ghoraḥ senayoḥ samapadyata
rathāś ca dantinaś caiva pattibhis tatra sūditāḥ
rathibhir nihatā rājaṃs tava teṣāṃ ca saṃkule
jaghāna samare śūrān rājñas tān bhīṣmarakṣiṇaḥ
juhvataḥ samare prāṇān nijaghnur itaretaram
bāhubhiḥ samayudhyanta samavetāḥ parasparam
kampayan samare senāṃ pāṇḍavānāṃ mahābalaḥ
dantinaḥ sādinaś caiva rathino 'tha hayās tathā
atyadbhutam apaśyāma śakrasyeva parākramam
raudram āsīt tadā yuddhaṃ sātvatasya ca dhanvinaḥ
eka eva raṇe śakto hantum asmān sasainikān
ity abruvan mahārāja raṇe droṇena pīḍitāḥ
ubhayoḥ senayoḥ śūrā nāmṛṣyanta parasparam
tāvakāḥ pāṇḍaveyāś ca saṃrabdhās tāta dhanvinaḥ
saṃgrāme daityasaṃkāśe tasmin yoddhā narādhipa