Book 6 Chapter 63 | |
1 | duryodhana uvāca |
1 | vāsudevo mahad bhūtaṃ sarvalokeṣu kathyate
tasyāgamaṃ pratiṣṭhāṃ ca jñātum icche pitāmaha |
2 | bhīṣma uvāca |
2 | vāsudevo mahad bhūtaṃ saṃbhūtaṃ saha daivataiḥ
na paraṃ puṇḍarīkākṣād dṛśyate bharatarṣabha mārkaṇḍeyaś ca govindaṃ kathayaty adbhutaṃ mahat |
3 | sarvabhūtāni bhūtātmā mahātmā puruṣottamaḥ
āpo vāyuś ca tejaś ca trayam etad akalpayat |
4 | sa sṛṣṭvā pṛthivīṃ devaḥ sarvalokeśvaraḥ prabhuḥ
apsu vai śayanaṃ cakre mahātmā puruṣottamaḥ sarvatoyamayo devo yogāt suṣvāpa tatra ha |
5 | mukhataḥ so 'gnim asṛjat prāṇād vāyum athāpi ca
sarasvatīṃ ca vedāṃś ca manasaḥ sasṛje 'cyutaḥ |
6 | eṣa lokān sasarjādau devāṃś carṣigaṇaiḥ saha
nidhanaṃ caiva mṛtyuṃ ca prajānāṃ prabhavo 'vyayaḥ |
7 | eṣa dharmaś ca dharmajño varadaḥ sarvakāmadaḥ
eṣa kartā ca kāryaṃ ca pūrvadevaḥ svayaṃprabhuḥ |
8 | bhūtaṃ bhavyaṃ bhaviṣyac ca pūrvam etad akalpayat
ubhe saṃdhye diśaḥ khaṃ ca niyamaṃ ca janārdanaḥ |
9 | ṛṣīṃś caiva hi govindas tapaś caivānu kalpayat
sraṣṭāraṃ jagataś cāpi mahātmā prabhur avyayaḥ |
10 | agrajaṃ sarvabhūtānāṃ saṃkarṣaṇam akalpayat
śeṣaṃ cākalpayad devam anantam iti yaṃ viduḥ |
11 | yo dhārayati bhūtāni dharāṃ cemāṃ saparvatām
dhyānayogena viprāś ca taṃ vadanti mahaujasam |
12 | karṇasrotodbhavaṃ cāpi madhuṃ nāma mahāsuram
tam ugram ugrakarmāṇam ugrāṃ buddhiṃ samāsthitam brahmaṇo 'pacitiṃ kurvañ jaghāna puruṣottamaḥ |
13 | tasya tāta vadhād eva devadānavamānavāḥ
madhusūdanam ity āhur ṛṣayaś ca janārdanam varāhaś caiva siṃhaś ca trivikramagatiḥ prabhuḥ |
14 | eṣa mātā pitā caiva sarveṣāṃ prāṇināṃ hariḥ
paraṃ hi puṇḍarīkākṣān na bhūtaṃ na bhaviṣyati |
15 | mukhato 'sṛjad brāhmaṇān bāhubhyāṃ kṣatriyāṃs tathā
vaiśyāṃś cāpy ūruto rājañ śūdrān padbhyāṃ tathaiva ca tapasā niyato devo nidhānaṃ sarvadehinām |
16 | brahmabhūtam amāvāsyāṃ paurṇamāsyāṃ tathaiva ca
yogabhūtaṃ paricaran keśavaṃ mahad āpnuyāt |
17 | keśavaḥ paramaṃ tejaḥ sarvalokapitāmahaḥ
evam āhur hṛṣīkeśaṃ munayo vai narādhipa |
18 | evam enaṃ vijānīhi ācāryaṃ pitaraṃ gurum
kṛṣṇo yasya prasīdeta lokās tenākṣayā jitāḥ |
19 | yaś caivainaṃ bhayasthāne keśavaṃ śaraṇaṃ vrajet
sadā naraḥ paṭhaṃś cedaṃ svastimān sa sukhī bhavet |
20 | ye ca kṛṣṇaṃ prapadyante te na muhyanti mānavāḥ
bhaye mahati ye magnāḥ pāti nityaṃ janārdanaḥ |
21 | etad yudhiṣṭhiro jñātvā yāthātathyena bhārata
sarvātmanā mahātmānaṃ keśavaṃ jagadīśvaram prapannaḥ śaraṇaṃ rājan yogānām īśvaraṃ prabhum |