Book 6 Chapter 59 | |
1 | saṃjaya uvāca |
1 | tasmin hate gajānīke putro duryodhanas tava
bhīmasenaṃ ghnatety evaṃ sarvasainyāny acodayat |
2 | tataḥ sarvāṇy anīkāni tava putrasya śāsanāt
abhyadravan bhīmasenaṃ nadantaṃ bhairavān ravān |
3 | taṃ balaugham aparyantaṃ devair api durutsaham
āpatantaṃ suduṣpāraṃ samudram iva parvaṇi |
4 | rathanāgāśvakalilaṃ śaṅkhadundubhināditam
athānantam apāraṃ ca narendrastimitahradam |
5 | taṃ bhīmasenaḥ samare mahodadhim ivāparam
senāsāgaram akṣobhyaṃ veleva samavārayat |
6 | tad āścaryam apaśyāma śraddheyam api cādbhutam
bhīmasenasya samare rājan karmātimānuṣam |
7 | udīrṇāṃ pṛthivīṃ sarvāṃ sāśvāṃ sarathakuñjarām
asaṃbhramaṃ bhīmaseno gadayā samatāḍayat |
8 | sa saṃvārya balaughāṃs tān gadayā rathināṃ varaḥ
atiṣṭhat tumule bhīmo girir merur ivācalaḥ |
9 | tasmin sutumule ghore kāle paramadāruṇe
bhrātaraś caiva putrāś ca dhṛṣṭadyumnaś ca pārṣataḥ |
10 | draupadeyābhimanyuś ca śikhaṇḍī ca mahārathaḥ
na prājahan bhīmasenaṃ bhaye jāte mahābalam |
11 | tataḥ śaikyāyasīṃ gurvīṃ pragṛhya mahatīṃ gadām
avadhīt tāvakān yodhān daṇḍapāṇir ivāntakaḥ pothayan rathavṛndāni vājivṛndāni cābhibhūḥ |
12 | vyacarat samare bhīmo yugānte pāvako yathā
vinighnan samare sarvān yugānte kālavad vibhuḥ |
13 | ūruvegena saṃkarṣan rathajālāni pāṇḍavaḥ
pramardayan gajān sarvān naḍvalānīva kuñjaraḥ |
14 | mṛdnan rathebhyo rathino gajebhyo gajayodhinaḥ
sādinaś cāśvapṛṣṭhebhyo bhūmau caiva padātinaḥ |
15 | tatra tatra hataiś cāpi manuṣyagajavājibhiḥ
raṇāṅgaṇaṃ tad abhavan mṛtyor āghātasaṃnibham |
16 | pinākam iva rudrasya kruddhasyābhighnataḥ paśūn
yamadaṇḍopamām ugrām indrāśanisamasvanām dadṛśur bhīmasenasya raudrāṃ viśasanīṃ gadām |
17 | āvidhyato gadāṃ tasya kaunteyasya mahātmanaḥ
babhau rūpaṃ mahāghoraṃ kālasyeva yugakṣaye |
18 | taṃ tathā mahatīṃ senāṃ drāvayantaṃ punaḥ punaḥ
dṛṣṭvā mṛtyum ivāyāntaṃ sarve vimanaso 'bhavan |
19 | yato yataḥ prekṣate sma gadām udyamya pāṇḍavaḥ
tena tena sma dīryante sarvasainyāni bhārata |
20 | pradārayantaṃ sainyāni balaughenāparājitam
grasamānam anīkāni vyāditāsyam ivāntakam |
21 | taṃ tathā bhīmakarmāṇaṃ pragṛhītamahāgadam
dṛṣṭvā vṛkodaraṃ bhīṣmaḥ sahasaiva samabhyayāt |
22 | mahatā meghaghoṣeṇa rathenādityavarcasā
chādayañ śaravarṣeṇa parjanya iva vṛṣṭimān |
23 | tam āyāntaṃ tathā dṛṣṭvā vyāttānanam ivāntakam
bhīṣmaṃ bhīmo mahābāhuḥ pratyudīyād amarṣaṇaḥ |
24 | tasmin kṣaṇe sātyakiḥ satyasaṃdhaḥ; śinipravīro 'bhyapatat pitāmaham
nighnann amitrān dhanuṣā dṛḍhena; sa kampayaṃs tava putrasya senām |
25 | taṃ yāntam aśvai rajataprakāśaiḥ; śarān dhamantaṃ dhanuṣā dṛḍhena
nāśaknuvan vārayituṃ tadānīṃ; sarve gaṇā bhārata ye tvadīyāḥ |
26 | avidhyad enaṃ niśitaiḥ śarāgrair; alambuso rājavarārśyaśṛṅgiḥ
taṃ vai caturbhiḥ pratividhya vīro; naptā śiner abhyapatad rathena |
27 | anvāgataṃ vṛṣṇivaraṃ niśamya; madhye ripūṇāṃ parivartamānam
prāvartayantaṃ kurupuṃgavāṃś ca; punaḥ punaś ca praṇadantam ājau |
28 | nāśaknuvan vārayituṃ variṣṭhaṃ; madhyaṃdine sūryam ivātapantam
na tatra kaś cinn aviṣaṇṇa āsīd; ṛte rājan somadattasya putrāt |
29 | sa hy ādadāno dhanur ugravegaṃ; bhūriśravā bhārata saumadattiḥ
dṛṣṭvā rathān svān vyapanīyamānān; pratyudyayau sātyakiṃ yoddhum icchan |