Book 6 Chapter 57 | |
1 | saṃjaya uvāca |
1 | drauṇir bhūriśravāḥ śalyaś citrasenaś ca māriṣa
putraḥ sāṃyamaneś caiva saubhadraṃ samayodhayan |
2 | saṃsaktam atitejobhis tam ekaṃ dadṛśur janāḥ
pañcabhir manujavyāghrair gajaiḥ siṃhaśiśuṃ yathā |
3 | nābhilakṣyatayā kaś cin na śaurye na parākrame
babhūva sadṛśaḥ kārṣṇer nāstre nāpi ca lāghave |
4 | tathā tam ātmajaṃ yuddhe vikramantam ariṃdamam
dṛṣṭvā pārtho raṇe yattaḥ siṃhanādam atho 'nadat |
5 | pīḍayānaṃ ca tat sainyaṃ pautraṃ tava viśāṃ pate
dṛṣṭvā tvadīyā rājendra samantāt paryavārayan |
6 | dhvajinīṃ dhārtarāṣṭrāṇāṃ dīnaśatrur adīnavat
pratyudyayau sa saubhadras tejasā ca balena ca |
7 | tasya lāghavamārgastham ādityasadṛśaprabham
vyadṛśyata mahac cāpaṃ samare yudhyataḥ paraiḥ |
8 | sa drauṇim iṣuṇaikena viddhvā śalyaṃ ca pañcabhiḥ
dhvajaṃ sāṃyamaneś cāpi so 'ṣṭābhir apavarjayat |
9 | rukmadaṇḍāṃ mahāśaktiṃ preṣitāṃ saumadattinā
śitenoragasaṃkāśāṃ patriṇā vijahāra tām |
10 | śalyasya ca mahāghorān asyataḥ śataśaḥ śarān
nivāryārjunadāyādo jaghāna samare hayān |
11 | bhūriśravāś ca śalyaś ca drauṇiḥ sāṃyamaniḥ śalaḥ
nābhyavartanta saṃrabdhāḥ kārṣṇer bāhubalāśrayāt |
12 | tatas trigartā rājendra madrāś ca saha kekayaiḥ
pañcatriṃśatisāhasrās tava putreṇa coditāḥ |
13 | dhanurvedavido mukhyā ajeyāḥ śatrubhir yudhi
sahaputraṃ jighāṃsantaṃ parivavruḥ kirīṭinam |
14 | tau tu tatra pitāputrau parikṣiptau ratharṣabhau
dadarśa rājan pāñcālyaḥ senāpatir amitrajit |
15 | sa vāraṇarathaughānāṃ sahasrair bahubhir vṛtaḥ
vājibhiḥ pattibhiś caiva vṛtaḥ śatasahasraśaḥ |
16 | dhanur visphārya saṃkruddhaś codayitvā varūthinīm
yayau tan madrakānīkaṃ kekayāṃś ca paraṃtapaḥ |
17 | tena kīrtimatā guptam anīkaṃ dṛḍhadhanvanā
prayuktarathanāgāśvaṃ yotsyamānam aśobhata |
18 | so 'rjunaṃ pramukhe yāntaṃ pāñcālyaḥ kurunandana
tribhiḥ śāradvataṃ bāṇair jatrudeśe samarpayat |
19 | tataḥ sa madrakān hatvā daśabhir daśabhiḥ śaraiḥ
hṛṣṭa eko jaghānāśvaṃ bhallena kṛtavarmaṇaḥ |
20 | damanaṃ cāpi dāyādaṃ pauravasya mahātmanaḥ
jaghāna vipulāgreṇa nārācena paraṃtapaḥ |
21 | tataḥ sāṃyamaneḥ putraḥ pāñcālyaṃ yuddhadurmadam
avidhyat triṃśatā bāṇair daśabhiś cāsya sārathim |
22 | so 'tividdho maheṣvāsaḥ sṛkkiṇī parisaṃlihan
bhallena bhṛśatīkṣṇena nicakartāsya kārmukam |
23 | athainaṃ pañcaviṃśatyā kṣipram eva samarpayat
aśvāṃś cāsyāvadhīd rājann ubhau tau pārṣṇisārathī |
24 | sa hatāśve rathe tiṣṭhan dadarśa bharatarṣabha
putraḥ sāṃyamaneḥ putraṃ pāñcālyasya mahātmanaḥ |
25 | sa saṃgṛhya mahāghoraṃ nistriṃśavaram āyasam
padātis tūrṇam abhyarchad rathasthaṃ drupadātmajam |
26 | taṃ mahaugham ivāyāntaṃ khāt patantam ivoragam
bhrāntāvaraṇanistriṃśaṃ kālotsṛṣṭam ivāntakam |
27 | dīpyantam iva śastrārcyā mattavāraṇavikramam
apaśyan pāṇḍavās tatra dhṛṣṭadyumnaś ca pārṣataḥ |
28 | tasya pāñcālaputras tu pratīpam abhidhāvataḥ
śitanistriṃśahastasya śarāvaraṇadhāriṇaḥ |
29 | bāṇavegam atītasya rathābhyāśam upeyuṣaḥ
tvaran senāpatiḥ kruddho bibheda gadayā śiraḥ |
30 | tasya rājan sanistriṃśaṃ suprabhaṃ ca śarāvaram
hatasya patato hastād vegena nyapatad bhuvi |
31 | taṃ nihatya gadāgreṇa lebhe sa paramaṃ yaśaḥ
putraḥ pāñcālarājasya mahātmā bhīmavikramaḥ |
32 | tasmin hate maheṣvāse rājaputre mahārathe
hāhākāro mahān āsīt tava sainyasya māriṣa |
33 | tataḥ sāṃyamaniḥ kruddho dṛṣṭvā nihatam ātmajam
abhidudrāva vegena pāñcālyaṃ yuddhadurmadam |
34 | tau tatra samare vīrau sametau rathināṃ varau
dadṛśuḥ sarvarājānaḥ kuravaḥ pāṇḍavās tathā |
35 | tataḥ sāṃyamaniḥ kruddhaḥ pārṣataṃ paravīrahā
ājaghāna tribhir bāṇais tottrair iva mahādvipam |
36 | tathaiva pārṣataṃ śūraṃ śalyaḥ samitiśobhanaḥ
ājaghānorasi kruddhas tato yuddham avartata |