Book 6 Chapter 4
1	vaiśaṃpāyana uvāca
1	evam ukto munis tattvaṃ kavīndro rājasattama putreṇa dhṛtarāṣṭreṇa dhyānam anvagamat param
2	punar evābravīd vākyaṃ kālavādī mahātapāḥ asaṃśayaṃ pārthivendra kālaḥ saṃkṣipate jagat
3	sṛjate ca punar lokān neha vidyati śāśvatam jñātīnāṃ ca kurūṇāṃ ca saṃbandhisuhṛdāṃ tathā
4	dharmyaṃ deśaya panthānaṃ samartho hy asi vāraṇe kṣudraṃ jñātivadhaṃ prāhur mā kuruṣva mamāpriyam
5	kālo 'yaṃ putrarūpeṇa tava jāto viśāṃ pate na vadhaḥ pūjyate vede hitaṃ naitat kathaṃ cana
6	hanyāt sa eva yo hanyāt kuladharmaṃ svakāṃ tanum kālenotpathagantāsi śakye sati yathāpathi
7	kulasyāsya vināśāya tathaiva ca mahīkṣitām anartho rājyarūpeṇa tyajyatām asukhāvahaḥ
8	luptaprajñaḥ pareṇāsi dharmaṃ darśaya vai sutān kiṃ te rājyena durdharṣa yena prāpto 'si kilbiṣam
9	yaśo dharmaṃ ca kīrtiṃ ca pālayan svargam āpsyasi labhantāṃ pāṇḍavā rājyaṃ śamaṃ gacchantu kauravāḥ
10	evaṃ bruvati viprendre dhṛtarāṣṭro 'mbikāsutaḥ ākṣipya vākyaṃ vākyajño vākpathenāpy ayāt punaḥ
11	dhṛtarāṣṭra uvāca
11	yathā bhavān veda tathāsmi vettā; bhāvābhāvau viditau me yathāvat svārthe hi saṃmuhyati tāta loko; māṃ cāpi lokātmakam eva viddhi
12	prasādaye tvām atulaprabhāvaṃ; tvaṃ no gatir darśayitā ca dhīraḥ na cāpi te vaśagā me maharṣe; na kalmaṣaṃ kartum ihārhase mām
13	tvaṃ hi dharmaḥ pavitraṃ ca yaśaḥ kīrtir dhṛtiḥ smṛtiḥ kurūṇāṃ pāṇḍavānāṃ ca mānyaś cāsi pitāmahaḥ
14	vyāsa uvāca
14	vaicitravīrya nṛpate yat te manasi vartate abhidhatsva yathākāmaṃ chettāsmi tava saṃśayam
15	dhṛtarāṣṭra uvāca
15	yāni liṅgāni saṃgrāme bhavanti vijayiṣyatām tāni sarvāṇi bhagavañ śrotum icchāmi tattvataḥ
16	vyāsa uvāca
16	prasannabhāḥ pāvaka ūrdhvaraśmiḥ; pradakṣiṇāvartaśikho vidhūmaḥ puṇyā gandhāś cāhutīnāṃ pravānti; jayasyaitad bhāvino rūpam āhuḥ
17	gambhīraghoṣāś ca mahāsvanāś ca; śaṅkhā mṛdaṅgāś ca nadanti yatra viśuddharaśmis tapanaḥ śaśī ca; jayasyaitad bhāvino rūpam āhuḥ
18	iṣṭā vācaḥ pṛṣṭhato vāyasānāṃ; saṃprasthitānāṃ ca gamiṣyatāṃ ca ye pṛṣṭhatas te tvarayanti rājan; ye tv agratas te pratiṣedhayanti
19	kalyāṇavācaḥ śakunā rājahaṃsāḥ; śukāḥ krauñcāḥ śatapatrāś ca yatra pradakṣiṇāś caiva bhavanti saṃkhye; dhruvaṃ jayaṃ tatra vadanti viprāḥ
20	alaṃkāraiḥ kavacaiḥ ketubhiś ca; mukhaprasādair hemavarṇaiś ca nṝṇām bhrājiṣmatī duṣpratiprekṣaṇīyā; yeṣāṃ camūs te vijayanti śatrūn
21	hṛṣṭā vācas tathā sattvaṃ yodhānāṃ yatra bhārata na mlāyante srajaś caiva te taranti raṇe ripūn
22	iṣṭo vātaḥ praviṣṭasya dakṣiṇā pravivikṣataḥ paścāt saṃsādhayaty arthaṃ purastāt pratiṣedhate
23	śabdarūparasasparśagandhāś cāviṣkṛtāḥ śubhāḥ sadā yodhāś ca hṛṣṭāś ca yeṣāṃ teṣāṃ dhruvaṃ jayaḥ
24	anv eva vāyavo vānti tathābhrāṇi vayāṃsi ca anuplavante meghāś ca tathaivendradhanūṃṣi ca
25	etāni jayamānānāṃ lakṣaṇāni viśāṃ pate bhavanti viparītāni mumūrṣūṇāṃ janādhipa
26	alpāyāṃ vā mahatyāṃ vā senāyām iti niścitam harṣo yodhagaṇasyaikaṃ jayalakṣaṇam ucyate
27	eko dīrṇo dārayati senāṃ sumahatīm api taṃ dīrṇam anudīryante yodhāḥ śūratamā api
28	durnivāratamā caiva prabhagnā mahatī camūḥ apām iva mahāvegas trastā mṛgagaṇā iva
29	naiva śakyā samādhātuṃ saṃnipāte mahācamūḥ dīrṇā ity eva dīryante yodhāḥ śūratamā api bhītān bhagnāṃś ca saṃprekṣya bhayaṃ bhūyo vivardhate
30	prabhagnā sahasā rājan diśo vibhrāmitā paraiḥ naiva sthāpayituṃ śakyā śūrair api mahācamūḥ
31	saṃbhṛtya mahatīṃ senāṃ caturaṅgāṃ mahīpatiḥ upāyapūrvaṃ medhāvī yateta satatotthitaḥ
32	upāyavijayaṃ śreṣṭham āhur bhedena madhyamam jaghanya eṣa vijayo yo yuddhena viśāṃ pate mahādoṣaḥ saṃnipātas tato vyaṅgaḥ sa ucyate
33	parasparajñāḥ saṃhṛṣṭā vyavadhūtāḥ suniścitāḥ pañcāśad api ye śūrā mathnanti mahatīṃ camūm atha vā pañca ṣaṭ sapta vijayanty anivartinaḥ
34	na vainateyo garuḍaḥ praśaṃsati mahājanam dṛṣṭvā suparṇopacitiṃ mahatīm api bhārata
35	na bāhulyena senāyā jayo bhavati bhārata adhruvo hi jayo nāma daivaṃ cātra parāyaṇam jayanto hy api saṃgrāme kṣayavanto bhavanty uta