Book 5 Chapter 192 | |
1 | bhīṣma uvāca |
1 | tataḥ śikhaṇḍino mātā yathātattvaṃ narādhipa
ācacakṣe mahābāho bhartre kanyāṃ śikhaṇḍinīm |
2 | aputrayā mayā rājan sapatnīnāṃ bhayād idam
kanyā śikhaṇḍinī jātā puruṣo vai niveditaḥ |
3 | tvayā caiva naraśreṣṭha tan me prītyānumoditam
putrakarma kṛtaṃ caiva kanyāyāḥ pārthivarṣabha bhāryā coḍhā tvayā rājan daśārṇādhipateḥ sutā |
4 | tvayā ca prāg abhihitaṃ devavākyārthadarśanāt
kanyā bhūtvā pumān bhāvīty evaṃ caitad upekṣitam |
5 | etac chrutvā drupado yajñasenaḥ; sarvaṃ tattvaṃ mantravidbhyo nivedya
mantraṃ rājā mantrayām āsa rājan; yad yad yuktaṃ rakṣaṇe vai prajānām |
6 | saṃbandhakaṃ caiva samarthya tasmin; dāśārṇake vai nṛpatau narendra
svayaṃ kṛtvā vipralambhaṃ yathāvan; mantraikāgro niścayaṃ vai jagāma |
7 | svabhāvaguptaṃ nagaram āpatkāle tu bhārata
gopayām āsa rājendra sarvataḥ samalaṃkṛtam |
8 | ārtiṃ ca paramāṃ rājā jagāma saha bhāryayā
daśārṇapatinā sārdhaṃ virodhe bharatarṣabha |
9 | kathaṃ saṃbandhinā sārdhaṃ na me syād vigraho mahān
iti saṃcintya manasā daivatāny arcayat tadā |
10 | taṃ tu dṛṣṭvā tadā rājan devī devaparaṃ tathā
arcāṃ prayuñjānam atho bhāryā vacanam abravīt |
11 | devānāṃ pratipattiś ca satyā sādhumatā sadā
sā tu duḥkhārṇavaṃ prāpya naḥ syād arcayatāṃ bhṛśam |
12 | daivatāni ca sarvāṇi pūjyantāṃ bhūridakṣiṇaiḥ
agnayaś cāpi hūyantāṃ dāśārṇapratiṣedhane |
13 | ayuddhena nivṛttiṃ ca manasā cintayābhibho
devatānāṃ prasādena sarvam etad bhaviṣyati |
14 | mantribhir mantritaṃ sārdhaṃ tvayā yat pṛthulocana
purasyāsyāvināśāya tac ca rājaṃs tathā kuru |
15 | daivaṃ hi mānuṣopetaṃ bhṛśaṃ sidhyati pārthiva
parasparavirodhāt tu nānayoḥ siddhir asti vai |
16 | tasmād vidhāya nagare vidhānaṃ sacivaiḥ saha
arcayasva yathākāmaṃ daivatāni viśāṃ pate |
17 | evaṃ saṃbhāṣamāṇau tau dṛṣṭvā śokaparāyaṇau
śikhaṇḍinī tadā kanyā vrīḍiteva manasvinī |
18 | tataḥ sā cintayām āsa matkṛte duḥkhitāv ubhau
imāv iti tataś cakre matiṃ prāṇavināśane |
19 | evaṃ sā niścayaṃ kṛtvā bhṛśaṃ śokaparāyaṇā
jagāma bhavanaṃ tyaktvā gahanaṃ nirjanaṃ vanam |
20 | yakṣeṇarddhimatā rājan sthūṇākarṇena pālitam
tadbhayād eva ca jano visarjayati tad vanam |
21 | tatra sthūṇasya bhavanaṃ sudhāmṛttikalepanam
lājollāpikadhūmāḍhyam uccaprākāratoraṇam |
22 | tat praviśya śikhaṇḍī sā drupadasyātmajā nṛpa
anaśnatī bahutithaṃ śarīram upaśoṣayat |
23 | darśayām āsa tāṃ yakṣaḥ sthūṇo madhvakṣasaṃyutaḥ
kimartho 'yaṃ tavārambhaḥ kariṣye brūhi māciram |
24 | aśakyam iti sā yakṣaṃ punaḥ punar uvāca ha
kariṣyāmīti caināṃ sa pratyuvācātha guhyakaḥ |
25 | dhaneśvarasyānucaro varado 'smi nṛpātmaje
adeyam api dāsyāmi brūhi yat te vivakṣitam |
26 | tataḥ śikhaṇḍī tat sarvam akhilena nyavedayat
tasmai yakṣapradhānāya sthūṇākarṇāya bhārata |
27 | āpanno me pitā yakṣa nacirād vinaśiṣyati
abhiyāsyati saṃkruddho daśārṇādhipatir hi tam |
28 | mahābalo mahotsāhaḥ sa hemakavaco nṛpaḥ
tasmād rakṣasva māṃ yakṣa pitaraṃ mātaraṃ ca me |
29 | pratijñāto hi bhavatā duḥkhapratinayo mama
bhaveyaṃ puruṣo yakṣa tvatprasādād aninditaḥ |
30 | yāvad eva sa rājā vai nopayāti puraṃ mama
tāvad eva mahāyakṣa prasādaṃ kuru guhyaka |