 | Book 5 Chapter 190
|
| 1 | bhīṣma uvāca
|
| 1 | cakāra yatnaṃ drupadaḥ sarvasmin svajane mahat
tato lekhyādiṣu tathā śilpeṣu ca paraṃ gatā
iṣvastre caiva rājendra droṇaśiṣyo babhūva ha
|
| 2 | tasya mātā mahārāja rājānaṃ varavarṇinī
codayām āsa bhāryārthaṃ kanyāyāḥ putravat tadā
|
| 3 | tatas tāṃ pārṣato dṛṣṭvā kanyāṃ saṃprāptayauvanām
striyaṃ matvā tadā cintāṃ prapede saha bhāryayā
|
| 4 | drupada uvāca
|
| 4 | kanyā mameyaṃ saṃprāptā yauvanaṃ śokavardhinī
mayā pracchāditā ceyaṃ vacanāc chūlapāṇinaḥ
|
| 5 | na tan mithyā mahārājñi bhaviṣyati kathaṃ cana
trailokyakartā kasmād dhi tan mṛṣā kartum arhati
|
| 6 | bhāryovāca
|
| 6 | yadi te rocate rājan vakṣyāmi śṛṇu me vacaḥ
śrutvedānīṃ prapadyethāḥ svakāryaṃ pṛṣatātmaja
|
| 7 | kriyatām asya nṛpate vidhivad dārasaṃgrahaḥ
satyaṃ bhavati tad vākyam iti me niścitā matiḥ
|
| 8 | bhīṣma uvāca
|
| 8 | tatas tau niścayaṃ kṛtvā tasmin kārye 'tha dampatī
varayāṃ cakratuḥ kanyāṃ daśārṇādhipateḥ sutām
|
| 9 | tato rājā drupado rājasiṃhaḥ; sarvān rājñaḥ kulataḥ saṃniśāmya
dāśārṇakasya nṛpates tanūjāṃ; śikhaṇḍine varayām āsa dārān
|
| 10 | hiraṇyavarmeti nṛpo yo 'sau dāśārṇakaḥ smṛtaḥ
sa ca prādān mahīpālaḥ kanyāṃ tasmai śikhaṇḍine
|
| 11 | sa ca rājā daśārṇeṣu mahān āsīn mahīpatiḥ
hiraṇyavarmā durdharṣo mahāseno mahāmanāḥ
|
| 12 | kṛte vivāhe tu tadā sā kanyā rājasattama
yauvanaṃ samanuprāptā sā ca kanyā śikhaṇḍinī
|
| 13 | kṛtadāraḥ śikhaṇḍī tu kāmpilyaṃ punar āgamat
na ca sā veda tāṃ kanyāṃ kaṃ cit kālaṃ striyaṃ kila
|
| 14 | hiraṇyavarmaṇaḥ kanyā jñātvā tāṃ tu śikhaṇḍinīm
dhātrīṇāṃ ca sakhīnāṃ ca vrīḍamānā nyavedayat
kanyāṃ pañcālarājasya sutāṃ tāṃ vai śikhaṇḍinīm
|
| 15 | tatas tā rājaśārdūla dhātryo dāśārṇikās tadā
jagmur ārtiṃ parāṃ duḥkhāt preṣayām āsur eva ca
|
| 16 | tato daśārṇādhipateḥ preṣyāḥ sarvaṃ nyavedayan
vipralambhaṃ yathāvṛttaṃ sa ca cukrodha pārthivaḥ
|
| 17 | śikhaṇḍy api mahārāja puṃvad rājakule tadā
vijahāra mudā yuktaḥ strītvaṃ naivātirocayan
|
| 18 | tataḥ katipayāhasya tac chrutvā bharatarṣabha
hiraṇyavarmā rājendra roṣād ārtiṃ jagāma ha
|
| 19 | tato dāśārṇako rājā tīvrakopasamanvitaḥ
dūtaṃ prasthāpayām āsa drupadasya niveśane
|
| 20 | tato drupadam āsādya dūtaḥ kāñcanavarmaṇaḥ
eka ekāntam utsārya raho vacanam abravīt
|
| 21 | daśārṇarājo rājaṃs tvām idaṃ vacanam abravīt
abhiṣaṅgāt prakupito vipralabdhas tvayānagha
|
| 22 | avamanyase māṃ nṛpate nūnaṃ durmantritaṃ tava
yan me kanyāṃ svakanyārthe mohād yācitavān asi
|
| 23 | tasyādya vipralambhasya phalaṃ prāpnuhi durmate
eṣa tvāṃ sajanāmātyam uddharāmi sthiro bhava
|