Book 5 Chapter 174 | |
1 | bhīṣma uvāca |
1 | tatas te tāpasāḥ sarve kāryavanto 'bhavaṃs tadā
tāṃ kanyāṃ cintayanto vai kiṃ kāryam iti dharmiṇaḥ |
2 | ke cid āhuḥ pitur veśma nīyatām iti tāpasāḥ
ke cid asmadupālambhe matiṃ cakrur dvijottamāḥ |
3 | ke cic chālvapatiṃ gatvā niyojyam iti menire
neti ke cid vyavasyanti pratyākhyātā hi tena sā |
4 | evaṃ gate kiṃ nu śakyaṃ bhadre kartuṃ manīṣibhiḥ
punar ūcuś ca te sarve tāpasāḥ saṃśitavratāḥ |
5 | alaṃ pravrajiteneha bhadre śṛṇu hitaṃ vacaḥ
ito gacchasva bhadraṃ te pitur eva niveśanam |
6 | pratipatsyati rājā sa pitā te yad anantaram
tatra vatsyasi kalyāṇi sukhaṃ sarvaguṇānvitā na ca te 'nyā gatir nyāyyā bhaved bhadre yathā pitā |
7 | patir vāpi gatir nāryāḥ pitā vā varavarṇini
gatiḥ patiḥ samasthāyā viṣame tu pitā gatiḥ |
8 | pravrajyā hi suduḥkheyaṃ sukumāryā viśeṣataḥ
rājaputryāḥ prakṛtyā ca kumāryās tava bhāmini |
9 | bhadre doṣā hi vidyante bahavo varavarṇini
āśrame vai vasantyās te na bhaveyuḥ pitur gṛhe |
10 | tatas tu te 'bruvan vākyaṃ brāhmaṇās tāṃ tapasvinīm
tvām ihaikākinīṃ dṛṣṭvā nirjane gahane vane prārthayiṣyanti rājendrās tasmān maivaṃ manaḥ kṛthāḥ |
11 | ambovāca |
11 | na śakyaṃ kāśinagarīṃ punar gantuṃ pitur gṛhān
avajñātā bhaviṣyāmi bāndhavānāṃ na saṃśayaḥ |
12 | uṣitā hy anyathā bālye pitur veśmani tāpasāḥ
nāhaṃ gamiṣye bhadraṃ vas tatra yatra pitā mama tapas taptum abhīpsāmi tāpasaiḥ paripālitā |
13 | yathā pare 'pi me loke na syād evaṃ mahātyayaḥ
daurbhāgyaṃ brāhmaṇaśreṣṭhās tasmāt tapsyāmy ahaṃ tapaḥ |
14 | bhīṣma uvāca |
14 | ity evaṃ teṣu vipreṣu cintayatsu tathā tathā
rājarṣis tad vanaṃ prāptas tapasvī hotravāhanaḥ |
15 | tatas te tāpasāḥ sarve pūjayanti sma taṃ nṛpam
pūjābhiḥ svāgatādyābhir āsanenodakena ca |
16 | tasyopaviṣṭasya tato viśrāntasyopaśṛṇvataḥ
punar eva kathāṃ cakruḥ kanyāṃ prati vanaukasaḥ |
17 | ambāyās tāṃ kathāṃ śrutvā kāśirājñaś ca bhārata
sa vepamāna utthāya mātur asyāḥ pitā tadā tāṃ kanyām aṅkam āropya paryāśvāsayata prabho |
18 | sa tām apṛcchat kārtsnyena vyasanotpattim āditaḥ
sā ca tasmai yathāvṛttaṃ vistareṇa nyavedayat |
19 | tataḥ sa rājarṣir abhūd duḥkhaśokasamanvitaḥ
kāryaṃ ca pratipede tan manasā sumahātapāḥ |
20 | abravīd vepamānaś ca kanyām ārtāṃ suduḥkhitaḥ
mā gāḥ pitṛgṛhaṃ bhadre mātus te janako hy aham |
21 | duḥkhaṃ chetsyāmi te 'haṃ vai mayi vartasva putrike
paryāptaṃ te manaḥ putri yad evaṃ pariśuṣyasi |
22 | gaccha madvacanād rāmaṃ jāmadagnyaṃ tapasvinam
rāmas tava mahad duḥkhaṃ śokaṃ cāpanayiṣyati haniṣyati raṇe bhīṣmaṃ na kariṣyati ced vacaḥ |
23 | taṃ gaccha bhārgavaśreṣṭhaṃ kālāgnisamatejasam
pratiṣṭhāpayitā sa tvāṃ same pathi mahātapāḥ |
24 | tatas tu sasvaraṃ bāṣpam utsṛjantī punaḥ punaḥ
abravīt pitaraṃ mātuḥ sā tadā hotravāhanam |
25 | abhivādayitvā śirasā gamiṣye tava śāsanāt
api nāmādya paśyeyam āryaṃ taṃ lokaviśrutam |
26 | kathaṃ ca tīvraṃ duḥkhaṃ me haniṣyati sa bhārgavaḥ
etad icchāmy ahaṃ śrotum atha yāsyāmi tatra vai |