Book 5 Chapter 170 | |
1 | duryodhana uvāca |
1 | kimarthaṃ bharataśreṣṭha na hanyās tvaṃ śikhaṇḍinam
udyateṣum atho dṛṣṭvā samareṣv ātatāyinam |
2 | pūrvam uktvā mahābāho pāṇḍavān saha somakaiḥ
vadhiṣyāmīti gāṅgeya tan me brūhi pitāmaha |
3 | bhīṣma uvāca |
3 | śṛṇu duryodhana kathāṃ sahaibhir vasudhādhipaiḥ
yadarthaṃ yudhi saṃprekṣya nāhaṃ hanyāṃ śikhaṇḍinam |
4 | mahārājo mama pitā śaṃtanur bharatarṣabhaḥ
diṣṭāntaṃ prāpa dharmātmā samaye puruṣarṣabha |
5 | tato 'haṃ bharataśreṣṭha pratijñāṃ paripālayan
citrāṅgadaṃ bhrātaraṃ vai mahārājye 'bhyaṣecayam |
6 | tasmiṃś ca nidhanaṃ prāpte satyavatyā mate sthitaḥ
vicitravīryaṃ rājānam abhyaṣiñcaṃ yathāvidhi |
7 | mayābhiṣikto rājendra yavīyān api dharmataḥ
vicitravīryo dharmātmā mām eva samudaikṣata |
8 | tasya dārakriyāṃ tāta cikīrṣur aham apy uta
anurūpād iva kulād iti cintya mano dadhe |
9 | tathāśrauṣaṃ mahābāho tisraḥ kanyāḥ svayaṃvare
rūpeṇāpratimāḥ sarvāḥ kāśirājasutās tadā ambā caivāmbikā caiva tathaivāmbālikāparā |
10 | rājānaś ca samāhūtāḥ pṛthivyāṃ bharatarṣabha
ambā jyeṣṭhābhavat tāsām ambikā tv atha madhyamā ambālikā ca rājendra rājakanyā yavīyasī |
11 | so 'ham ekarathenaiva gataḥ kāśipateḥ purīm
apaśyaṃ tā mahābāho tisraḥ kanyāḥ svalaṃkṛtāḥ rājñaś caiva samāvṛttān pārthivān pṛthivīpate |
12 | tato 'haṃ tān nṛpān sarvān āhūya samare sthitān
ratham āropayāṃ cakre kanyās tā bharatarṣabha |
13 | vīryaśulkāś ca tā jñātvā samāropya rathaṃ tadā
avocaṃ pārthivān sarvān ahaṃ tatra samāgatān bhīṣmaḥ śāṃtanavaḥ kanyā haratīti punaḥ punaḥ |
14 | te yatadhvaṃ paraṃ śaktyā sarve mokṣāya pārthivāḥ
prasahya hi nayāmy eṣa miṣatāṃ vo narādhipāḥ |
15 | tatas te pṛthivīpālāḥ samutpetur udāyudhāḥ
yogo yoga iti kruddhāḥ sārathīṃś cāpy acodayan |
16 | te rathair meghasaṃkāśair gajaiś ca gajayodhinaḥ
pṛṣṭhyaiś cāśvair mahīpālāḥ samutpetur udāyudhāḥ |
17 | tatas te māṃ mahīpālāḥ sarva eva viśāṃ pate
rathavrātena mahatā sarvataḥ paryavārayan |
18 | tān ahaṃ śaravarṣeṇa mahatā pratyavārayam
sarvān nṛpāṃś cāpy ajayaṃ devarāḍ iva dānavān |
19 | teṣām āpatatāṃ citrān dhvajān hemapariṣkṛtān
ekaikena hi bāṇena bhūmau pātitavān aham |
20 | hayāṃś caiṣāṃ gajāṃś caiva sārathīṃś cāpy ahaṃ raṇe
apātayaṃ śarair dīptaiḥ prahasan puruṣarṣabha |
21 | te nivṛttāś ca bhagnāś ca dṛṣṭvā tal lāghavaṃ mama
athāhaṃ hāstinapuram āyāṃ jitvā mahīkṣitaḥ |
22 | ato 'haṃ tāś ca kanyā vai bhrātur arthāya bhārata
tac ca karma mahābāho satyavatyai nyavedayam |