Book 5 Chapter 141 | |
1 | saṃjaya uvāca |
1 | keśavasya tu tad vākyaṃ karṇaḥ śrutvā hitaṃ śubham
abravīd abhisaṃpūjya kṛṣṇaṃ madhuniṣūdanam jānan māṃ kiṃ mahābāho saṃmohayitum icchasi |
2 | yo 'yaṃ pṛthivyāḥ kārtsnyena vināśaḥ samupasthitaḥ
nimittaṃ tatra śakunir ahaṃ duḥśāsanas tathā duryodhanaś ca nṛpatir dhṛtarāṣṭrasuto 'bhavat |
3 | asaṃśayam idaṃ kṛṣṇa mahad yuddham upasthitam
pāṇḍavānāṃ kurūṇāṃ ca ghoraṃ rudhirakardamam |
4 | rājāno rājaputrāś ca duryodhanavaśānugāḥ
raṇe śastrāgninā dagdhāḥ prāpsyanti yamasādanam |
5 | svapnā hi bahavo ghorā dṛśyante madhusūdana
nimittāni ca ghorāṇi tathotpātāḥ sudāruṇāḥ |
6 | parājayaṃ dhārtarāṣṭre vijayaṃ ca yudhiṣṭhire
śaṃsanta iva vārṣṇeya vividhā lomaharṣaṇāḥ |
7 | prājāpatyaṃ hi nakṣatraṃ grahas tīkṣṇo mahādyutiḥ
śanaiścaraḥ pīḍayati pīḍayan prāṇino 'dhikam |
8 | kṛtvā cāṅgārako vakraṃ jyeṣṭhāyāṃ madhusūdana
anurādhāṃ prārthayate maitraṃ saṃśamayann iva |
9 | nūnaṃ mahad bhayaṃ kṛṣṇa kurūṇāṃ samupasthitam
viśeṣeṇa hi vārṣṇeya citrāṃ pīḍayate grahaḥ |
10 | somasya lakṣma vyāvṛttaṃ rāhur arkam upeṣyati
divaś colkāḥ patanty etāḥ sanirghātāḥ sakampanāḥ |
11 | niṣṭananti ca mātaṅgā muñcanty aśrūṇi vājinaḥ
pānīyaṃ yavasaṃ cāpi nābhinandanti mādhava |
12 | prādurbhūteṣu caiteṣu bhayam āhur upasthitam
nimitteṣu mahābāho dāruṇaṃ prāṇināśanam |
13 | alpe bhukte purīṣaṃ ca prabhūtam iha dṛśyate
vājināṃ vāraṇānāṃ ca manuṣyāṇāṃ ca keśava |
14 | dhārtarāṣṭrasya sainyeṣu sarveṣu madhusūdana
parābhavasya tal liṅgam iti prāhur manīṣiṇaḥ |
15 | prahṛṣṭaṃ vāhanaṃ kṛṣṇa pāṇḍavānāṃ pracakṣate
pradakṣiṇā mṛgāś caiva tat teṣāṃ jayalakṣaṇam |
16 | apasavyā mṛgāḥ sarve dhārtarāṣṭrasya keśava
vācaś cāpy aśarīriṇyas tat parābhavalakṣaṇam |
17 | mayūrāḥ puṣpaśakunā haṃsāḥ sārasacātakāḥ
jīvaṃ jīvakasaṃghāś cāpy anugacchanti pāṇḍavān |
18 | gṛdhrāḥ kākā baḍāḥ śyenā yātudhānāḥ śalāvṛkāḥ
makṣikāṇāṃ ca saṃghātā anugacchanti kauravān |
19 | dhārtarāṣṭrasya sainyeṣu bherīṇāṃ nāsti nisvanaḥ
anāhatāḥ pāṇḍavānāṃ nadanti paṭahāḥ kila |
20 | udapānāś ca nardanti yathā govṛṣabhās tathā
dhārtarāṣṭrasya sainyeṣu tat parābhavalakṣaṇam |
21 | māṃsaśoṇitavarṣaṃ ca vṛṣṭaṃ devena mādhava
tathā gandharvanagaraṃ bhānumantam upasthitam saprākāraṃ saparikhaṃ savapraṃ cārutoraṇam |
22 | kṛṣṇaś ca parighas tatra bhānum āvṛtya tiṣṭhati
udayāstamaye saṃdhye vedayāno mahad bhayam ekā sṛg vāśate ghoraṃ tat parābhavalakṣaṇam |
23 | kṛṣṇagrīvāś ca śakunā lambamānā bhayānakāḥ
saṃdhyām abhimukhā yānti tat parābhavalakṣaṇam |
24 | brāhmaṇān prathamaṃ dveṣṭi gurūṃś ca madhusūdana
bhṛtyān bhaktimataś cāpi tat parābhavalakṣaṇam |
25 | pūrvā dig lohitākārā śastravarṇā ca dakṣiṇā
āmapātrapratīkāśā paścimā madhusūdana |
26 | pradīptāś ca diśaḥ sarvā dhārtarāṣṭrasya mādhava
mahad bhayaṃ vedayanti tasminn utpātalakṣaṇe |
27 | sahasrapādaṃ prāsādaṃ svapnānte sma yudhiṣṭhiraḥ
adhirohan mayā dṛṣṭaḥ saha bhrātṛbhir acyuta |
28 | śvetoṣṇīṣāś ca dṛśyante sarve te śuklavāsasaḥ
āsanāni ca śubhrāṇi sarveṣām upalakṣaye |
29 | tava cāpi mayā kṛṣṇa svapnānte rudhirāvilā
āntreṇa pṛthivī dṛṣṭā parikṣiptā janārdana |
30 | asthisaṃcayam ārūḍhaś cāmitaujā yudhiṣṭhiraḥ
suvarṇapātryāṃ saṃhṛṣṭo bhuktavān ghṛtapāyasam |
31 | yudhiṣṭhiro mayā dṛṣṭo grasamāno vasuṃdharām
tvayā dattām imāṃ vyaktaṃ bhokṣyate sa vasuṃdharām |
32 | uccaṃ parvatam ārūḍho bhīmakarmā vṛkodaraḥ
gadāpāṇir naravyāghro vīkṣann iva mahīm imām |
33 | kṣapayiṣyati naḥ sarvān sa suvyaktaṃ mahāraṇe
viditaṃ me hṛṣīkeśa yato dharmas tato jayaḥ |
34 | pāṇḍuraṃ gajam ārūḍho gāṇḍīvī sa dhanaṃjayaḥ
tvayā sārdhaṃ hṛṣīkeśa śriyā paramayā jvalan |
35 | yūyaṃ sarvān vadhiṣyadhvaṃ tatra me nāsti saṃśayaḥ
pārthivān samare kṛṣṇa duryodhanapurogamān |
36 | nakulaḥ sahadevaś ca sātyakiś ca mahārathaḥ
śuddhakeyūrakaṇṭhatrāḥ śuklamālyāmbarāvṛtāḥ |
37 | adhirūḍhā naravyāghrā naravāhanam uttamam
traya ete mahāmātrāḥ pāṇḍuracchatravāsasaḥ |
38 | śvetoṣṇīṣāś ca dṛśyante traya eva janārdana
dhārtarāṣṭrasya sainyeṣu tān vijānīhi keśava |
39 | aśvatthāmā kṛpaś caiva kṛtavarmā ca sātvataḥ
raktoṣṇīṣāś ca dṛśyante sarve mādhava pārthivāḥ |
40 | uṣṭrayuktaṃ samārūḍhau bhīṣmadroṇau janārdana
mayā sārdhaṃ mahābāho dhārtarāṣṭreṇa cābhibho |
41 | agastyaśāstāṃ ca diśaṃ prayātāḥ sma janārdana
acireṇaiva kālena prāpsyāmo yamasādanam |
42 | ahaṃ cānye ca rājāno yac ca tat kṣatramaṇḍalam
gāṇḍīvāgniṃ pravekṣyāma iti me nāsti saṃśayaḥ |
43 | kṛṣṇa uvāca |
43 | upasthitavināśeyaṃ nūnam adya vasuṃdharā
tathā hi me vacaḥ karṇa nopaiti hṛdayaṃ tava |
44 | sarveṣāṃ tāta bhūtānāṃ vināśe samupasthite
anayo nayasaṃkāśo hṛdayān nāpasarpati |
45 | karṇa uvāca |
45 | api tvā kṛṣṇa paśyāma jīvanto 'smān mahāraṇāt
samuttīrṇā mahābāho vīrakṣayavināśanāt |
46 | atha vā saṃgamaḥ kṛṣṇa svarge no bhavitā dhruvam
tatredānīṃ sameṣyāmaḥ punaḥ sārdhaṃ tvayānagha |
47 | saṃjaya uvāca |
47 | ity uktvā mādhavaṃ karṇaḥ pariṣvajya ca pīḍitam
visarjitaḥ keśavena rathopasthād avātarat |
48 | tataḥ svaratham āsthāya jāmbūnadavibhūṣitam
sahāsmābhir nivavṛte rādheyo dīnamānasaḥ |
49 | tataḥ śīghrataraṃ prāyāt keśavaḥ sahasātyakiḥ
punar uccārayan vāṇīṃ yāhi yāhīti sārathim |