Book 5 Chapter 134 | |
1 | mātovāca |
1 | naiva rājñā daraḥ kāryo jātu kasyāṃ cid āpadi
atha ced api dīrṇaḥ syān naiva varteta dīrṇavat |
2 | dīrṇaṃ hi dṛṣṭvā rājānaṃ sarvam evānudīryate
rāṣṭraṃ balam amātyāś ca pṛthak kurvanti te matim |
3 | śatrūn eke prapadyante prajahaty apare punaḥ
anv eke prajihīrṣanti ye purastād vimānitāḥ |
4 | ya evātyantasuhṛdas ta enaṃ paryupāsate
aśaktayaḥ svastikāmā baddhavatsā iḍā iva śocantam anuśocanti pratītān iva bāndhavān |
5 | api te pūjitāḥ pūrvam api te suhṛdo matāḥ
ye rāṣṭram abhimanyante rājño vyasanam īyuṣaḥ mā dīdaras tvaṃ suhṛdo mā tvāṃ dīrṇaṃ prahāsiṣuḥ |
6 | prabhāvaṃ pauruṣaṃ buddhiṃ jijñāsantyā mayā tava
ullapantyā samāśvāsaṃ balavān iva durbalam |
7 | yady etat saṃvijānāsi yadi samyag bravīmy aham
kṛtvāsaumyam ivātmānaṃ jayāyottiṣṭha saṃjaya |
8 | asti naḥ kośanicayo mahān aviditas tava
tam ahaṃ veda nānyas tam upasaṃpādayāmi te |
9 | santi naikaśatā bhūyaḥ suhṛdas tava saṃjaya
sukhaduḥkhasahā vīra śatārhā anivartinaḥ |
10 | tādṛśā hi sahāyā vai puruṣasya bubhūṣataḥ
īṣad ujjihataḥ kiṃ cit sacivāḥ śatrukarśanāḥ |
11 | putra uvāca |
11 | kasya tv īdṛśakaṃ vākyaṃ śrutvāpi svalpacetasaḥ
tamo na vyapahanyeta sucitrārthapadākṣaram |
12 | udake dhūr iyaṃ dhāryā sartavyaṃ pravaṇe mayā
yasya me bhavatī netrī bhaviṣyad bhūtadarśinī |
13 | ahaṃ hi vacanaṃ tvattaḥ śuśrūṣur aparāparam
kiṃ cit kiṃ cit prativadaṃs tūṣṇīm āsaṃ muhur muhuḥ |
14 | atṛpyann amṛtasyeva kṛcchrāl labdhasya bāndhavāt
udyacchāmy eṣa śatrūṇāṃ niyamāya jayāya ca |
15 | kunty uvāca |
15 | sadaśva iva sa kṣiptaḥ praṇunno vākyasāyakaiḥ
tac cakāra tathā sarvaṃ yathāvad anuśāsanam |
16 | idam uddharṣaṇaṃ bhīmaṃ tejovardhanam uttamam
rājānaṃ śrāvayen mantrī sīdantaṃ śatrupīḍitam |
17 | jayo nāmetihāso 'yaṃ śrotavyo vijigīṣuṇā
mahīṃ vijayate kṣipraṃ śrutvā śatrūṃś ca mardati |
18 | idaṃ puṃsavanaṃ caiva vīrājananam eva ca
abhīkṣṇaṃ garbhiṇī śrutvā dhruvaṃ vīraṃ prajāyate |
19 | vidyāśūraṃ tapaḥśūraṃ damaśūraṃ tapasvinam
brāhmyā śriyā dīpyamānaṃ sādhuvādena saṃmatam |
20 | arciṣmantaṃ balopetaṃ mahābhāgaṃ mahāratham
dhṛṣṭavantam anādhṛṣyaṃ jetāram aparājitam |
21 | niyantāram asādhūnāṃ goptāraṃ dharmacāriṇām
tadarthaṃ kṣatriyā sūte vīraṃ satyaparākramam |