Book 5 Chapter 123 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | tataḥ śāṃtanavo bhīṣmo duryodhanam amarṣaṇam
keśavasya vacaḥ śrutvā provāca bharatarṣabha |
2 | kṛṣṇena vākyam ukto 'si suhṛdāṃ śamam icchatā
anupaśyasva tat tāta mā manyuvaśam anvagāḥ |
3 | akṛtvā vacanaṃ tāta keśavasya mahātmanaḥ
śreyo na jātu na sukhaṃ na kalyāṇam avāpsyasi |
4 | dharmyam arthaṃ mahābāhur āha tvāṃ tāta keśavaḥ
tam artham abhipadyasva mā rājan nīnaśaḥ prajāḥ |
5 | imāṃ śriyaṃ prajvalitāṃ bhāratīṃ sarvarājasu
jīvato dhṛtarāṣṭrasya daurātmyād bhraṃśayiṣyasi |
6 | ātmānaṃ ca sahāmātyaṃ saputrapaśubāndhavam
sahamitram asadbuddhyā jīvitād bhraṃśayiṣyasi |
7 | atikrāman keśavasya tathyaṃ vacanam arthavat
pituś ca bharataśreṣṭha vidurasya ca dhīmataḥ |
8 | mā kulaghno 'ntapuruṣo durmatiḥ kāpathaṃ gamaḥ
pitaraṃ mātaraṃ caiva vṛddhau śokāya mā dadaḥ |
9 | atha droṇo 'bravīt tatra duryodhanam idaṃ vacaḥ
amarṣavaśam āpannaṃ niḥśvasantaṃ punaḥ punaḥ |
10 | dharmārthayuktaṃ vacanam āha tvāṃ tāta keśavaḥ
tathā bhīṣmaḥ śāṃtanavas taj juṣasva narādhipa |
11 | prājñau medhāvinau dāntāv arthakāmau bahuśrutau
āhatus tvāṃ hitaṃ vākyaṃ tad ādatsva paraṃtapa |
12 | anutiṣṭha mahāprājña kṛṣṇabhīṣmau yad ūcatuḥ
mā vaco laghubuddhīnāṃ samāsthās tvaṃ paraṃtapa |
13 | ye tvāṃ protsāhayanty ete naite kṛtyāya karhi cit
vairaṃ pareṣāṃ grīvāyāṃ pratimokṣyanti saṃyuge |
14 | mā kurūñ jīghanaḥ sarvān putrān bhrātṝṃs tathaiva ca
vāsudevārjunau yatra viddhy ajeyaṃ balaṃ hi tat |
15 | etac caiva mataṃ satyaṃ suhṛdoḥ kṛṣṇabhīṣmayoḥ
yadi nādāsyase tāta paścāt tapsyasi bhārata |
16 | yathoktaṃ jāmadagnyena bhūyān eva tato 'rjunaḥ
kṛṣṇo hi devakīputro devair api durutsahaḥ |
17 | kiṃ te sukhapriyeṇeha proktena bharatarṣabha
etat te sarvam ākhyātaṃ yathecchasi tathā kuru na hi tvām utsahe vaktuṃ bhūyo bharatasattama |
18 | tasmin vākyāntare vākyaṃ kṣattāpi viduro 'bravīt
duryodhanam abhiprekṣya dhārtarāṣṭram amarṣaṇam |
19 | duryodhana na śocāmi tvām ahaṃ bharatarṣabha
imau tu vṛddhau śocāmi gāndhārīṃ pitaraṃ ca te |
20 | yāv anāthau cariṣyete tvayā nāthena durhṛdā
hatamitrau hatāmātyau lūnapakṣāv iva dvijau |
21 | bhikṣukau vicariṣyete śocantau pṛthivīm imām
kulaghnam īdṛśaṃ pāpaṃ janayitvā kupūruṣam |
22 | atha duryodhanaṃ rājā dhṛtarāṣṭro 'bhyabhāṣata
āsīnaṃ bhrātṛbhiḥ sārdhaṃ rājabhiḥ parivāritam |
23 | duryodhana nibodhedaṃ śauriṇoktaṃ mahātmanā
ādatsva śivam atyantaṃ yogakṣemavad avyayam |
24 | anena hi sahāyena kṛṣṇenākliṣṭakarmaṇā
iṣṭān sarvān abhiprāyān prāpsyāmaḥ sarvarājasu |
25 | susaṃhitaḥ keśavena gaccha tāta yudhiṣṭhiram
cara svastyayanaṃ kṛtsnaṃ bhāratānām anāmayam |
26 | vāsudevena tīrthena tāta gacchasva saṃgamam
kālaprāptam idaṃ manye mā tvaṃ duryodhanātigāḥ |
27 | śamaṃ ced yācamānaṃ tvaṃ pratyākhyāsyasi keśavam
tvadartham abhijalpantaṃ na tavāsty aparābhavaḥ |