Book 5 Chapter 119 | |
1 | nārada uvāca |
1 | atha pracalitaḥ sthānād āsanāc ca paricyutaḥ
kampitenaiva manasā dharṣitaḥ śokavahninā |
2 | mlānasragbhraṣṭavijñānaḥ prabhraṣṭamukuṭāṅgadaḥ
vighūrṇan srastasarvāṅgaḥ prabhraṣṭābharaṇāmbaraḥ |
3 | adṛśyamānas tān paśyann apaśyaṃś ca punaḥ punaḥ
śūnyaḥ śūnyena manasā prapatiṣyan mahītalam |
4 | kiṃ mayā manasā dhyātam aśubhaṃ dharmadūṣaṇam
yenāhaṃ calitaḥ sthānād iti rājā vyacintayat |
5 | te tu tatraiva rājānaḥ siddhāś cāpsarasas tathā
apaśyanta nirālambaṃ yayātiṃ taṃ paricyutam |
6 | athaitya puruṣaḥ kaś cit kṣīṇapuṇyanipātakaḥ
yayātim abravīd rājan devarājasya śāsanāt |
7 | atīva madamattas tvaṃ na kaṃ cin nāvamanyase
mānena bhraṣṭaḥ svargas te nārhas tvaṃ pārthivātmaja na ca prajñāyase gaccha patasveti tam abravīt |
8 | pateyaṃ satsv iti vacas trir uktvā nahuṣātmajaḥ
patiṣyaṃś cintayām āsa gatiṃ gatimatāṃ varaḥ |
9 | etasminn eva kāle tu naimiṣe pārthivarṣabhān
caturo 'paśyata nṛpas teṣāṃ madhye papāta saḥ |
10 | pratardano vasumanāḥ śibirauśīnaro 'ṣṭakaḥ
vājapeyena yajñena tarpayanti sureśvaram |
11 | teṣām adhvarajaṃ dhūmaṃ svargadvāram upasthitam
yayātir upajighran vai nipapāta mahīṃ prati |
12 | bhūmau svarge ca saṃbaddhāṃ nadīṃ dhūmamayīṃ nṛpaḥ
sa gaṅgām iva gacchantīm ālambya jagatīpatiḥ |
13 | śrīmatsv avabhṛthāgryeṣu caturṣu pratibandhuṣu
madhye nipatito rājā lokapālopameṣu ca |
14 | caturṣu hutakalpeṣu rājasiṃhamahāgniṣu
papāta madhye rājarṣir yayātiḥ puṇyasaṃkṣaye |
15 | tam āhuḥ pārthivāḥ sarve pratimānam iva śriyaḥ
ko bhavān kasya vā bandhur deśasya nagarasya vā |
16 | yakṣo vāpy atha vā devo gandharvo rākṣaso 'pi vā
na hi mānuṣarūpo 'si ko vārthaḥ kāṅkṣitas tvayā |
17 | yayātir uvāca |
17 | yayātir asmi rājarṣiḥ kṣīṇapuṇyaś cyuto divaḥ
pateyaṃ satsv iti dhyāyan bhavatsu patitas tataḥ |
18 | rājāna ūcuḥ |
18 | satyam etad bhavatu te kāṅkṣitaṃ puruṣarṣabha
sarveṣāṃ naḥ kratuphalaṃ dharmaś ca pratigṛhyatām |
19 | yayātir uvāca |
19 | nāhaṃ pratigrahadhano brāhmaṇaḥ kṣatriyo hy aham
na ca me pravaṇā buddhiḥ parapuṇyavināśane |
20 | nārada uvāca |
20 | etasminn eva kāle tu mṛgacaryākramāgatām
mādhavīṃ prekṣya rājānas te 'bhivādyedam abruvan |
21 | kim āgamanakṛtyaṃ te kiṃ kurvaḥ śāsanaṃ tava
ājñāpyā hi vayaṃ sarve tava putrās tapodhane |
22 | teṣāṃ tad bhāṣitaṃ śrutvā mādhavī parayā mudā
pitaraṃ samupāgacchad yayātiṃ sā vavanda ca |
23 | dṛṣṭvā mūrdhnā natān putrāṃs tāpasī vākyam abravīt
dauhitrās tava rājendra mama putrā na te parāḥ ime tvāṃ tārayiṣyanti diṣṭam etat purātanam |
24 | ahaṃ te duhitā rājan mādhavī mṛgacāriṇī
mayāpy upacito dharmas tato 'rdhaṃ pratigṛhyatām |
25 | yasmād rājan narāḥ sarve apatyaphalabhāginaḥ
tasmād icchanti dauhitrān yathā tvaṃ vasudhādhipa |
26 | tatas te pārthivāḥ sarve śirasā jananīṃ tadā
abhivādya namaskṛtya mātāmaham athābruvan |
27 | uccair anupamaiḥ snigdhaiḥ svarair āpūrya medinīm
mātāmahaṃ nṛpatayas tārayanto divaś cyutam |
28 | atha tasmād upagato gālavo 'py āha pārthivam
tapaso me 'ṣṭabhāgena svargam ārohatāṃ bhavān |