Book 5 Chapter 114 | |
1 | nārada uvāca |
1 | haryaśvas tv abravīd rājā vicintya bahudhā tataḥ
dīrgham uṣṇaṃ ca niḥśvasya prajāhetor nṛpottamaḥ |
2 | unnateṣūnnatā ṣaṭsu sūkṣmā sūkṣmeṣu saptasu
gambhīrā triṣu gambhīreṣv iyaṃ raktā ca pañcasu |
3 | bahudevāsurālokā bahugandharvadarśanā
bahulakṣaṇasaṃpannā bahuprasavadhāriṇī |
4 | samartheyaṃ janayituṃ cakravartinam ātmajam
brūhi śulkaṃ dvijaśreṣṭha samīkṣya vibhavaṃ mama |
5 | gālava uvāca |
5 | ekataḥśyāmakarṇānāṃ śatāny aṣṭau dadasva me
hayānāṃ candraśubhrāṇāṃ deśajānāṃ vapuṣmatām |
6 | tatas tava bhavitrīyaṃ putrāṇāṃ jananī śubhā
araṇīva hutāśānāṃ yonir āyatalocanā |
7 | nārada uvāca |
7 | etac chrutvā vaco rājā haryaśvaḥ kāmamohitaḥ
uvāca gālavaṃ dīno rājarṣir ṛṣisattamam |
8 | dve me śate saṃnihite hayānāṃ yad vidhās tava
eṣṭavyāḥ śataśas tv anye caranti mama vājinaḥ |
9 | so 'ham ekam apatyaṃ vai janayiṣyāmi gālava
asyām etaṃ bhavān kāmaṃ saṃpādayatu me varam |
10 | etac chrutvā tu sā kanyā gālavaṃ vākyam abravīt
mama datto varaḥ kaś cit kena cid brahmavādinā |
11 | prasūtyante prasūtyante kanyaiva tvaṃ bhaviṣyasi
sa tvaṃ dadasva māṃ rājñe pratigṛhya hayottamān |
12 | nṛpebhyo hi caturbhyas te pūrṇāny aṣṭau śatāni vai
bhaviṣyanti tathā putrā mama catvāra eva ca |
13 | kriyatāṃ mama saṃhāro gurvarthaṃ dvijasattama
eṣā tāvan mama prajñā yathā vā manyase dvija |
14 | evam uktas tu sa muniḥ kanyayā gālavas tadā
haryaśvaṃ pṛthivīpālam idaṃ vacanam abravīt |
15 | iyaṃ kanyā naraśreṣṭha haryaśva pratigṛhyatām
caturbhāgena śulkasya janayasvaikam ātmajam |
16 | pratigṛhya sa tāṃ kanyāṃ gālavaṃ pratinandya ca
samaye deśakāle ca labdhavān sutam īpsitam |
17 | tato vasumanā nāma vasubhyo vasumattaraḥ
vasuprakhyo narapatiḥ sa babhūva vasupradaḥ |
18 | atha kāle punar dhīmān gālavaḥ pratyupasthitaḥ
upasaṃgamya covāca haryaśvaṃ prītimānasam |
19 | jāto nṛpa sutas te 'yaṃ bālabhāskarasaṃnibhaḥ
kālo gantuṃ naraśreṣṭha bhikṣārtham aparaṃ nṛpam |
20 | haryaśvaḥ satyavacane sthitaḥ sthitvā ca pauruṣe
durlabhatvād dhayānāṃ ca pradadau mādhavīṃ punaḥ |
21 | mādhavī ca punar dīptāṃ parityajya nṛpaśriyam
kumārī kāmato bhūtvā gālavaṃ pṛṣṭhato 'nvagāt |
22 | tvayy eva tāvat tiṣṭhantu hayā ity uktavān dvijaḥ
prayayau kanyayā sārdhaṃ divodāsaṃ prajeśvaram |