Book 5 Chapter 101 | |
1 | nārada uvāca |
1 | iyaṃ bhogavatī nāma purī vāsukipālitā
yādṛśī devarājasya purīvaryāmarāvatī |
2 | eṣa śeṣaḥ sthito nāgo yeneyaṃ dhāryate sadā
tapasā lokamukhyena prabhāvamahatā mahī |
3 | śvetoccayanibhākāro nānāvidhavibhūṣaṇaḥ
sahasraṃ dhārayan mūrdhnāṃ jvālājihvo mahābalaḥ |
4 | iha nānāvidhākārā nānāvidhavibhūṣaṇāḥ
surasāyāḥ sutā nāgā nivasanti gatavyathāḥ |
5 | maṇisvastikacakrāṅkāḥ kamaṇḍalukalakṣaṇāḥ
sahasrasaṃkhyā balinaḥ sarve raudrāḥ svabhāvataḥ |
6 | sahasraśirasaḥ ke cit ke cit pañcaśatānanāḥ
śataśīrṣās tathā ke cit ke cit triśiraso 'pi ca |
7 | dvipañcaśirasaḥ ke cit ke cit saptamukhās tathā
mahābhogā mahākāyāḥ parvatābhogabhoginaḥ |
8 | bahūnīha sahasrāṇi prayutāny arbudāni ca
nāgānām ekavaṃśānāṃ yathāśreṣṭhāṃs tu me śṛṇu |
9 | vāsukis takṣakaś caiva karkoṭakadhanaṃjayau
kālīyo nahuṣaś caiva kambalāśvatarāv ubhau |
10 | bāhyakuṇḍo maṇir nāgas tathaivāpūraṇaḥ khagaḥ
vāmanaś cailapatraś ca kukuraḥ kukuṇas tathā |
11 | āryako nandakaś caiva tathā kalaśapotakau
kailāsakaḥ piñjarako nāgaś cairāvatas tathā |
12 | sumanomukho dadhimukhaḥ śaṅkho nandopanandakau
āptaḥ koṭanakaś caiva śikhī niṣṭhūrikas tathā |
13 | tittirir hastibhadraś ca kumudo mālyapiṇḍakaḥ
dvau padmau puṇḍarīkaś ca puṣpo mudgaraparṇakaḥ |
14 | karavīraḥ pīṭharakaḥ saṃvṛtto vṛtta eva ca
piṇḍāro bilvapatraś ca mūṣikādaḥ śirīṣakaḥ |
15 | dilīpaḥ śaṅkhaśīrṣaś ca jyotiṣko 'thāparājitaḥ
kauravyo dhṛtarāṣṭraś ca kumāraḥ kuśakas tathā |
16 | virajā dhāraṇaś caiva subāhur mukharo jayaḥ
badhirāndhau vikuṇḍaś ca virasaḥ surasas tathā |
17 | ete cānye ca bahavaḥ kaśyapasyātmajāḥ smṛtāḥ
mātale paśya yady atra kaś cit te rocate varaḥ |
18 | kaṇva uvāca |
18 | mātalis tv ekam avyagraḥ satataṃ saṃnirīkṣya vai
papraccha nāradaṃ tatra prītimān iva cābhavat |
19 | sthito ya eṣa purataḥ kauravyasyāryakasya ca
dyutimān darśanīyaś ca kasyaiṣa kulanandanaḥ |
20 | kaḥ pitā jananī cāsya katamasyaiṣa bhoginaḥ
vaṃśasya kasyaiṣa mahān ketubhūta iva sthitaḥ |
21 | praṇidhānena dhairyeṇa rūpeṇa vayasā ca me
manaḥ praviṣṭo devarṣe guṇakeśyāḥ patir varaḥ |
22 | mātaliṃ prītimanasaṃ dṛṣṭvā sumukhadarśanāt
nivedayām āsa tadā māhātmyaṃ janma karma ca |
23 | airāvatakule jātaḥ sumukho nāma nāgarāṭ
āryakasya mataḥ pautro dauhitro vāmanasya ca |
24 | etasya hi pitā nāgaś cikuro nāma mātale
nacirād vainateyena pañcatvam upapāditaḥ |
25 | tato 'bravīt prītamanā mātalir nāradaṃ vacaḥ
eṣa me rucitas tāta jāmātā bhujagottamaḥ |
26 | kriyatām atra yatno hi prītimān asmy anena vai
asya nāgapater dātuṃ priyāṃ duhitaraṃ mune |