Book 5 Chapter 95 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | jāmadagnyavacaḥ śrutvā kaṇvo 'pi bhagavān ṛṣiḥ
duryodhanam idaṃ vākyam abravīt kurusaṃsadi |
2 | akṣayaś cāvyayaś caiva brahmā lokapitāmahaḥ
tathaiva bhagavantau tau naranārāyaṇāv ṛṣī |
3 | ādityānāṃ hi sarveṣāṃ viṣṇur ekaḥ sanātanaḥ
ajayyaś cāvyayaś caiva śāśvataḥ prabhur īśvaraḥ |
4 | nimittamaraṇās tv anye candrasūryau mahī jalam
vāyur agnis tathākāśaṃ grahās tārāgaṇās tathā |
5 | te ca kṣayānte jagato hitvā lokatrayaṃ sadā
kṣayaṃ gacchanti vai sarve sṛjyante ca punaḥ punaḥ |
6 | muhūrtamaraṇās tv anye mānuṣā mṛgapakṣiṇaḥ
tiryagyonyaś ca ye cānye jīvalokacarāḥ smṛtāḥ |
7 | bhūyiṣṭhena tu rājānaḥ śriyaṃ bhuktvāyuṣaḥ kṣaye
maraṇaṃ pratigacchanti bhoktuṃ sukṛtaduṣkṛtam |
8 | sa bhavān dharmaputreṇa śamaṃ kartum ihārhati
pāṇḍavāḥ kuravaś caiva pālayantu vasuṃdharām |
9 | balavān aham ity eva na mantavyaṃ suyodhana
balavanto hi balibhir dṛśyante puruṣarṣabha |
10 | na balaṃ balināṃ madhye balaṃ bhavati kaurava
balavanto hi te sarve pāṇḍavā devavikramāḥ |
11 | atrāpy udāharantīmam itihāsaṃ purātanam
mātaler dātukāmasya kanyāṃ mṛgayato varam |
12 | matas trailokyarājasya mātalir nāma sārathiḥ
tasyaikaiva kule kanyā rūpato lokaviśrutā |
13 | guṇakeśīti vikhyātā nāmnā sā devarūpiṇī
śriyā ca vapuṣā caiva striyo 'nyāḥ sātiricyate |
14 | tasyāḥ pradānasamayaṃ mātaliḥ saha bhāryayā
jñātvā vimamṛśe rājaṃs tatparaḥ paricintayan |
15 | dhik khalv alaghuśīlānām ucchritānāṃ yaśasvinām
narāṇām ṛddhasattvānāṃ kule kanyāprarohaṇam |
16 | mātuḥ kulaṃ pitṛkulaṃ yatra caiva pradīyate
kulatrayaṃ saṃśayitaṃ kurute kanyakā satām |
17 | devamānuṣalokau dvau mānasenaiva cakṣuṣā
avagāhyaiva vicitau na ca me rocate varaḥ |
18 | na devān naiva ditijān na gandharvān na mānuṣān
arocayaṃ varakṛte tathaiva bahulān ṛṣīn |
19 | bhāryayā tu sa saṃmantrya saha rātrau sudharmayā
mātalir nāgalokāya cakāra gamane matim |
20 | na me devamanuṣyeṣu guṇakeśyāḥ samo varaḥ
rūpato dṛśyate kaś cin nāgeṣu bhavitā dhruvam |
21 | ity āmantrya sudharmāṃ sa kṛtvā cābhipradakṣiṇam
kanyāṃ śirasy upāghrāya praviveśa mahītalam |