Book 5 Chapter 94
1	vaiśaṃpāyana uvāca
1	tasminn abhihite vākye keśavena mahātmanā stimitā hṛṣṭaromāṇa āsan sarve sabhāsadaḥ
2	kaḥ svid uttaram etasmād vaktum utsahate pumān iti sarve manobhis te cintayanti sma pārthivāḥ
3	tathā teṣu ca sarveṣu tūṣṇīṃbhūteṣu rājasu jāmadagnya idaṃ vākyam abravīt kurusaṃsadi
4	imām ekopamāṃ rājañ śṛṇu satyām aśaṅkitaḥ tāṃ śrutvā śreya ādatsva yadi sādhv iti manyase
5	rājā dambhodbhavo nāma sārvabhaumaḥ purābhavat akhilāṃ bubhuje sarvāṃ pṛthivīm iti naḥ śrutam
6	sa sma nityaṃ niśāpāye prātar utthāya vīryavān brāhmaṇān kṣatriyāṃś caiva pṛcchann āste mahārathaḥ
7	asti kaś cid viśiṣṭo vā madvidho vā bhaved yudhi śūdro vaiśyaḥ kṣatriyo vā brāhmaṇo vāpi śastrabhṛt
8	iti bruvann anvacarat sa rājā pṛthivīm imām darpeṇa mahatā mattaḥ kaṃ cid anyam acintayan
9	taṃ sma vaidyā akṛpaṇā brāhmaṇāḥ sarvato 'bhayāḥ pratyaṣedhanta rājānaṃ ślāghamānaṃ punaḥ punaḥ
10	pratiṣidhyamāno 'py asakṛt pṛcchaty eva sa vai dvijān abhimānī śriyā mattas tam ūcur brāhmaṇās tadā
11	tapasvino mahātmāno vedavratasamanvitāḥ udīryamāṇaṃ rājānaṃ krodhadīptā dvijātayaḥ
12	anekajananaṃ sakhyaṃ yayoḥ puruṣasiṃhayoḥ tayos tvaṃ na samo rājan bhavitāsi kadā cana
13	evam uktaḥ sa rājā tu punaḥ papraccha tān dvijān kva tau vīrau kvajanmānau kiṃkarmāṇau ca kau ca tau
14	brāhmaṇā ūcuḥ
14	naro nārāyaṇaś caiva tāpasāv iti naḥ śrutam āyātau mānuṣe loke tābhyāṃ yudhyasva pārthiva
15	śrūyate tau mahātmānau naranārāyaṇāv ubhau tapo ghoram anirdeśyaṃ tapyete gandhamādane
16	rāma uvāca
16	sa rājā mahatīṃ senāṃ yojayitvā ṣaḍaṅginīm amṛṣyamāṇaḥ saṃprāyād yatra tāv aparājitau
17	sa gatvā viṣamaṃ ghoraṃ parvataṃ gandhamādanam mṛgayāṇo 'nvagacchat tau tāpasāv aparājitau
18	tau dṛṣṭvā kṣutpipāsābhyāṃ kṛśau dhamanisaṃtatau śītavātātapaiś caiva karśitau puruṣottamau abhigamyopasaṃgṛhya paryapṛcchad anāmayam
19	tam arcitvā mūlaphalair āsanenodakena ca nyamantrayetāṃ rājānaṃ kiṃ kāryaṃ kriyatām iti
20	dambhodbhava uvāca
20	bāhubhyāṃ me jitā bhūmir nihatāḥ sarvaśatravaḥ bhavadbhyāṃ yuddham ākāṅkṣann upayāto 'smi parvatam ātithyaṃ dīyatām etat kāṅkṣitaṃ me ciraṃ prati
21	naranārāyaṇāv ūcatuḥ
21	apetakrodhalobho 'yam āśramo rājasattama na hy asminn āśrame yuddhaṃ kutaḥ śastraṃ kuto 'nṛjuḥ anyatra yuddham ākāṅkṣva bahavaḥ kṣatriyāḥ kṣitau
22	rāma uvāca
22	ucyamānas tathāpi sma bhūya evābhyabhāṣata punaḥ punaḥ kṣamyamāṇaḥ sāntvyamānaś ca bhārata dambhodbhavo yuddham icchann āhvayaty eva tāpasau
23	tato naras tv iṣīkāṇāṃ muṣṭim ādāya kaurava abravīd ehi yudhyasva yuddhakāmuka kṣatriya
24	sarvaśastrāṇi cādatsva yojayasva ca vāhinīm ahaṃ hi te vineṣyāmi yuddhaśraddhām itaḥ param
25	dambhodbhava uvāca
25	yady etad astram asmāsu yuktaṃ tāpasa manyase etenāpi tvayā yotsye yuddhārthī hy aham āgataḥ
26	rāma uvāca
26	ity uktvā śaravarṣeṇa sarvataḥ samavākirat dambhodbhavas tāpasaṃ taṃ jighāṃsuḥ sahasainikaḥ
27	tasya tān asyato ghorān iṣūn paratanucchidaḥ kadarthīkṛtya sa munir iṣīkābhir apānudat
28	tato 'smai prāsṛjad ghoram aiṣīkam aparājitaḥ astram apratisaṃdheyaṃ tad adbhutam ivābhavat
29	teṣām akṣīṇi karṇāṃś ca nastakāṃś caiva māyayā nimittavedhī sa munir iṣīkābhiḥ samarpayat
30	sa dṛṣṭvā śvetam ākāśam iṣīkābhiḥ samācitam pādayor nyapatad rājā svasti me 'stv iti cābravīt
31	tam abravīn naro rājañ śaraṇyaḥ śaraṇaiṣiṇām brahmaṇyo bhava dharmātmā mā ca smaivaṃ punaḥ kṛthāḥ
32	mā ca darpasamāviṣṭaḥ kṣepsīḥ kāṃś cit kadā cana alpīyāṃsaṃ viśiṣṭaṃ vā tat te rājan paraṃ hitam
33	kṛtaprajño vītalobho nirahaṃkāra ātmavān dāntaḥ kṣānto mṛduḥ kṣemaḥ prajāḥ pālaya pārthiva
34	anujñātaḥ svasti gaccha maivaṃ bhūyaḥ samācareḥ kuśalaṃ brāhmaṇān pṛccher āvayor vacanād bhṛśam
35	tato rājā tayoḥ pādāv abhivādya mahātmanoḥ pratyājagāma svapuraṃ dharmaṃ caivācinod bhṛśam
36	sumahac cāpi tat karma yan nareṇa kṛtaṃ purā tato guṇaiḥ subahubhiḥ śreṣṭho nārāyaṇo 'bhavat
37	tasmād yāvad dhanuḥśreṣṭhe gāṇḍīve 'straṃ na yujyate tāvat tvaṃ mānam utsṛjya gaccha rājan dhanaṃjayam
38	kākudīkaṃ śukaṃ nākam akṣisaṃtarjanaṃ tathā saṃtānaṃ nartanaṃ ghoram āsyamodakam aṣṭamam
39	etair viddhāḥ sarva eva maraṇaṃ yānti mānavāḥ unmattāś ca viceṣṭante naṣṭasaṃjñā vicetasaḥ
40	svapante ca plavante ca chardayanti ca mānavāḥ mūtrayante ca satataṃ rudanti ca hasanti ca
41	asaṃkhyeyā guṇāḥ pārthe tadviśiṣṭo janārdanaḥ tvam eva bhūyo jānāsi kuntīputraṃ dhanaṃjayam
42	naranārāyaṇau yau tau tāv evārjunakeśavau vijānīhi mahārāja pravīrau puruṣarṣabhau
43	yady etad evaṃ jānāsi na ca mām atiśaṅkase āryāṃ matiṃ samāsthāya śāmya bhārata pāṇḍavaiḥ
44	atha cen manyase śreyo na me bhedo bhaved iti praśāmya bharataśreṣṭha mā ca yuddhe manaḥ kṛthāḥ
45	bhavatāṃ ca kuruśreṣṭha kulaṃ bahumataṃ bhuvi tat tathaivāstu bhadraṃ te svārtham evānucintaya