Book 5 Chapter 75 | |
1 | bhagavān uvāca |
1 | bhāvaṃ jijñāsamāno 'haṃ praṇayād idam abruvam
na cākṣepān na pāṇḍityān na krodhān na vivakṣayā |
2 | vedāhaṃ tava māhātmyam uta te veda yad balam
uta te veda karmāṇi na tvāṃ paribhavāmy aham |
3 | yathā cātmani kalyāṇaṃ saṃbhāvayasi pāṇḍava
sahasraguṇam apy etat tvayi saṃbhāvayāmy aham |
4 | yādṛśe ca kule janma sarvarājābhipūjite
bandhubhiś ca suhṛdbhiś ca bhīma tvam asi tādṛśaḥ |
5 | jijñāsanto hi dharmasya saṃdigdhasya vṛkodara
paryāyaṃ na vyavasyanti daivamānuṣayor janāḥ |
6 | sa eva hetur bhūtvā hi puruṣasyārthasiddhiṣu
vināśe 'pi sa evāsya saṃdigdhaṃ karma pauruṣam |
7 | anyathā paridṛṣṭāni kavibhir doṣadarśibhiḥ
anyathā parivartante vegā iva nabhasvataḥ |
8 | sumantritaṃ sunītaṃ ca nyāyataś copapāditam
kṛtaṃ mānuṣyakaṃ karma daivenāpi virudhyate |
9 | daivam apy akṛtaṃ karma pauruṣeṇa vihanyate
śītam uṣṇaṃ tathā varṣaṃ kṣutpipāse ca bhārata |
10 | yad anyad diṣṭabhāvasya puruṣasya svayaṃkṛtam
tasmād anavarodhaś ca vidyate tatra lakṣaṇam |
11 | lokasya nānyato vṛttiḥ pāṇḍavānyatra karmaṇaḥ
evaṃbuddhiḥ pravarteta phalaṃ syād ubhayānvayāt |
12 | ya evaṃ kṛtabuddhiḥ san karmasv eva pravartate
nāsiddhau vyathate tasya na siddhau harṣam aśnute |
13 | tatreyam arthamātrā me bhīmasena vivakṣitā
naikāntasiddhir mantavyā kurubhiḥ saha saṃyuge |
14 | nātipraṇītaraśmiḥ syāt tathā bhavati paryaye
viṣādam arched glāniṃ vā etadarthaṃ bravīmi te |
15 | śvobhūte dhṛtarāṣṭrasya samīpaṃ prāpya pāṇḍava
yatiṣye praśamaṃ kartuṃ yuṣmadartham ahāpayan |
16 | śamaṃ cet te kariṣyanti tato 'nantaṃ yaśo mama
bhavatāṃ ca kṛtaḥ kāmas teṣāṃ ca śreya uttamam |
17 | te ced abhinivekṣyanti nābhyupaiṣyanti me vacaḥ
kuravo yuddham evātra raudraṃ karma bhaviṣyati |
18 | asmin yuddhe bhīmasena tvayi bhāraḥ samāhitaḥ
dhūr arjunena dhāryā syād voḍhavya itaro janaḥ |
19 | ahaṃ hi yantā bībhatsor bhavitā saṃyuge sati
dhanaṃjayasyaiṣa kāmo na hi yuddhaṃ na kāmaye |
20 | tasmād āśaṅkamāno 'haṃ vṛkodara matiṃ tava
tudann aklībayā vācā tejas te samadīpayam |