Book 5 Chapter 62 | |
1 | duryodhana uvāca |
1 | sadṛśānāṃ manuṣyeṣu sarveṣāṃ tulyajanmanām
katham ekāntatas teṣāṃ pārthānāṃ manyase jayam |
2 | sarve sma samajātīyāḥ sarve mānuṣayonayaḥ
pitāmaha vijānīṣe pārtheṣu vijayaṃ katham |
3 | nāhaṃ bhavati na droṇe na kṛpe na ca bāhlike
anyeṣu ca narendreṣu parākramya samārabhe |
4 | ahaṃ vaikartanaḥ karṇo bhrātā duḥśāsanaś ca me
pāṇḍavān samare pañca haniṣyāmaḥ śitaiḥ śaraiḥ |
5 | tato rājan mahāyajñair vividhair bhūridakṣiṇaiḥ
brāhmaṇāṃs tarpayiṣyāmi gobhir aśvair dhanena ca |
6 | vidura uvāca |
6 | śakunīnām ihārthāya pāśaṃ bhūmāv ayojayat
kaś cic chākunikas tāta pūrveṣām iti śuśruma |
7 | tasmin dvau śakunau baddhau yugapat samapauruṣau
tāv upādāya taṃ pāśaṃ jagmatuḥ khacarāv ubhau |
8 | tau vihāyasam ākrāntau dṛṣṭvā śākunikas tadā
anvadhāvad anirviṇṇo yena yena sma gacchataḥ |
9 | tathā tam anudhāvantaṃ mṛgayuṃ śakunārthinam
āśramastho muniḥ kaś cid dadarśātha kṛtāhnikaḥ |
10 | tāv antarikṣagau śīghram anuyāntaṃ mahīcaram
ślokenānena kauravya papraccha sa munis tadā |
11 | vicitram idam āścaryaṃ mṛgahan pratibhāti me
plavamānau hi khacarau padātir anudhāvasi |
12 | śākunika uvāca |
12 | pāśam ekam ubhāv etau sahitau harato mama
yatra vai vivadiṣyete tatra me vaśam eṣyataḥ |
13 | vidura uvāca |
13 | tau vivādam anuprāptau śakunau mṛtyusaṃdhitau
vigṛhya ca sudurbuddhī pṛthivyāṃ saṃnipetatuḥ |
14 | tau yudhyamānau saṃrabdhau mṛtyupāśavaśānugau
upasṛtyāparijñāto jagrāha mṛgayus tadā |
15 | evaṃ ye jñātayo 'rtheṣu mitho gacchanti vigraham
te 'mitravaśam āyānti śakunāv iva vigrahāt |
16 | saṃbhojanaṃ saṃkathanaṃ saṃpraśno 'tha samāgamaḥ
etāni jñātikāryāṇi na virodhaḥ kadā cana |
17 | yasmin kāle sumanasaḥ sarve vṛddhān upāsate
siṃhaguptam ivāraṇyam apradhṛṣyā bhavanti te |
18 | ye 'rthaṃ saṃtatam āsādya dīnā iva samāsate
śriyaṃ te saṃprayacchanti dviṣadbhyo bharatarṣabha |
19 | dhūmāyante vyapetāni jvalanti sahitāni ca
dhṛtarāṣṭrolmukānīva jñātayo bharatarṣabha |
20 | idam anyat pravakṣyāmi yathā dṛṣṭaṃ girau mayā
śrutvā tad api kauravya yathā śreyas tathā kuru |
21 | vayaṃ kirātaiḥ sahitā gacchāmo girim uttaram
brāhmaṇair devakalpaiś ca vidyājambhakavātikaiḥ |
22 | kuñjabhūtaṃ giriṃ sarvam abhito gandhamādanam
dīpyamānauṣadhigaṇaṃ siddhagandharvasevitam |
23 | tatra paśyāmahe sarve madhu pītam amākṣikam
maruprapāte viṣame niviṣṭaṃ kumbhasaṃmitam |
24 | āśīviṣai rakṣyamāṇaṃ kuberadayitaṃ bhṛśam
yat prāśya puruṣo martyo amaratvaṃ nigacchati |
25 | acakṣur labhate cakṣur vṛddho bhavati vai yuvā
iti te kathayanti sma brāhmaṇā jambhasādhakāḥ |
26 | tataḥ kirātās tad dṛṣṭvā prārthayanto mahīpate
vineśur viṣame tasmin sasarpe girigahvare |
27 | tathaiva tava putro 'yaṃ pṛthivīm eka icchati
madhu paśyati saṃmohāt prapātaṃ nānupaśyati |
28 | duryodhano yoddhumanāḥ samare savyasācinā
na ca paśyāmi tejo 'sya vikramaṃ vā tathāvidham |
29 | ekena ratham āsthāya pṛthivī yena nirjitā
pratīkṣamāṇo yo vīraḥ kṣamate vīkṣitaṃ tava |
30 | drupado matsyarājaś ca saṃkruddhaś ca dhanaṃjayaḥ
na śeṣayeyuḥ samare vāyuyuktā ivāgnayaḥ |
31 | aṅke kuruṣva rājānaṃ dhṛtarāṣṭra yudhiṣṭhiram
yudhyator hi dvayor yuddhe naikāntena bhavej jayaḥ |