Book 5 Chapter 59 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | saṃjayasya vacaḥ śrutvā prajñācakṣur nareśvaraḥ
tataḥ saṃkhyātum ārebhe tad vaco guṇadoṣataḥ |
2 | prasaṃkhyāya ca saukṣmyeṇa guṇadoṣān vicakṣaṇaḥ
yathāvan matitattvena jayakāmaḥ sutān prati |
3 | balābale viniścitya yāthātathyena buddhimān
śaktiṃ saṃkhyātum ārebhe tadā vai manujādhipaḥ |
4 | devamānuṣayoḥ śaktyā tejasā caiva pāṇḍavān
kurūñ śaktyālpatarayā duryodhanam athābravīt |
5 | duryodhaneyaṃ cintā me śaśvan nāpy upaśāmyati
satyaṃ hy etad ahaṃ manye pratyakṣaṃ nānumānataḥ |
6 | ātmajeṣu paraṃ snehaṃ sarvabhūtāni kurvate
priyāṇi caiṣāṃ kurvanti yathāśakti hitāni ca |
7 | evam evopakartṝṇāṃ prāyaśo lakṣayāmahe
icchanti bahulaṃ santaḥ pratikartuṃ mahat priyam |
8 | agniḥ sācivyakartā syāt khāṇḍave tat kṛtaṃ smaran
arjunasyātibhīme 'smin kurupāṇḍusamāgame |
9 | jātagṛdhyābhipannāś ca pāṇḍavānām anekaśaḥ
dharmādayo bhaviṣyanti samāhūtā divaukasaḥ |
10 | bhīṣmadroṇakṛpādīnāṃ bhayād aśanisaṃmitam
rirakṣiṣantaḥ saṃrambhaṃ gamiṣyantīti me matiḥ |
11 | te devasahitāḥ pārthā na śakyāḥ prativīkṣitum
mānuṣeṇa naravyāghrā vīryavanto 'strapāragāḥ |
12 | durāsadaṃ yasya divyaṃ gāṇḍīvaṃ dhanur uttamam
vāruṇau cākṣayau divyau śarapūrṇau maheṣudhī |
13 | vānaraś ca dhvajo divyo niḥsaṅgo dhūmavad gatiḥ
rathaś ca caturantāyāṃ yasya nāsti samas tviṣā |
14 | mahāmeghanibhaś cāpi nirghoṣaḥ śrūyate janaiḥ
mahāśanisamaḥ śabdaḥ śātravāṇāṃ bhayaṃkaraḥ |
15 | yaṃ cātimānuṣaṃ vīrye kṛtsno loko vyavasyati
devānām api jetāraṃ yaṃ viduḥ pārthivā raṇe |
16 | śatāni pañca caiveṣūn udvapann iva dṛśyate
nimeṣāntaramātreṇa muñcan dūraṃ ca pātayan |
17 | yam āha bhīṣmo droṇaś ca kṛpo drauṇis tathaiva ca
madrarājas tathā śalyo madhyasthā ye ca mānavāḥ |
18 | yuddhāyāvasthitaṃ pārthaṃ pārthivair atimānuṣaiḥ
aśakyaṃ rathaśārdūlaṃ parājetum ariṃdamam |
19 | kṣipaty ekena vegena pañca bāṇaśatāni yaḥ
sadṛśaṃ bāhuvīryeṇa kārtavīryasya pāṇḍavam |
20 | tam arjunaṃ maheṣvāsaṃ mahendropendrarakṣitam
nighnantam iva paśyāmi vimarde 'smin mahāmṛdhe |
21 | ity evaṃ cintayan kṛtsnam ahorātrāṇi bhārata
anidro niḥsukhaś cāsmi kurūṇāṃ śamacintayā |
22 | kṣayodayo 'yaṃ sumahān kurūṇāṃ pratyupasthitaḥ
asya cet kalahasyāntaḥ śamād anyo na vidyate |
23 | śamo me rocate nityaṃ pārthais tāta na vigrahaḥ
kurubhyo hi sadā manye pāṇḍavāñ śaktimattarān |