Book 5 Chapter 58 | |
1 | dhṛtarāṣṭra uvāca |
1 | yad abrūtāṃ mahātmānau vāsudevadhanaṃjayau
tan me brūhi mahāprājña śuśrūṣe vacanaṃ tava |
2 | saṃjaya uvāca |
2 | śṛṇu rājan yathā dṛṣṭau mayā kṛṣṇadhanaṃjayau
ūcatuś cāpi yad vīrau tat te vakṣyāmi bhārata |
3 | pādāṅgulīr abhiprekṣan prayato 'haṃ kṛtāñjaliḥ
śuddhāntaṃ prāviśaṃ rājann ākhyātuṃ naradevayoḥ |
4 | naivābhimanyur na yamau taṃ deśam abhiyānti vai
yatra kṛṣṇau ca kṛṣṇā ca satyabhāmā ca bhāminī |
5 | ubhau madhvāsavakṣībāv ubhau candanarūṣitau
sragviṇau varavastrau tau divyābharaṇabhūṣitau |
6 | naikaratnavicitraṃ tu kāñcanaṃ mahad āsanam
vividhāstaraṇāstīrṇaṃ yatrāsātām ariṃdamau |
7 | arjunotsaṅgagau pādau keśavasyopalakṣaye
arjunasya ca kṛṣṇāyāṃ satyāyāṃ ca mahātmanaḥ |
8 | kāñcanaṃ pādapīṭhaṃ tu pārtho me prādiśat tadā
tad ahaṃ pāṇinā spṛṣṭvā tato bhūmāv upāviśam |
9 | ūrdhvarekhatalau pādau pārthasya śubhalakṣaṇau
pādapīṭhād apahṛtau tatrāpaśyam ahaṃ śubhau |
10 | śyāmau bṛhantau taruṇau śālaskandhāv ivodgatau
ekāsanagatau dṛṣṭvā bhayaṃ māṃ mahad āviśat |
11 | indraviṣṇusamāv etau mandātmā nāvabudhyate
saṃśrayād droṇabhīṣmābhyāṃ karṇasya ca vikatthanāt |
12 | nideśasthāv imau yasya mānasas tasya setsyate
saṃkalpo dharmarājasya niścayo me tadābhavat |
13 | satkṛtaś cānnapānābhyām ācchanno labdhasatkriyaḥ
añjaliṃ mūrdhni saṃdhāya tau saṃdeśam acodayam |
14 | dhanurbāṇocitenaikapāṇinā śubhalakṣaṇam
pādam ānamayan pārthaḥ keśavaṃ samacodayat |
15 | indraketur ivotthāya sarvābharaṇabhūṣitaḥ
indravīryopamaḥ kṛṣṇaḥ saṃviṣṭo mābhyabhāṣata |
16 | vācaṃ sa vadatāṃ śreṣṭho hlādinīṃ vacanakṣamām
trāsanīṃ dhārtarāṣṭrāṇāṃ mṛdupūrvāṃ sudāruṇām |
17 | vācaṃ tāṃ vacanārhasya śikṣākṣarasamanvitām
aśrauṣam aham iṣṭārthāṃ paścād dhṛdayaśoṣiṇīm |
18 | vāsudeva uvāca |
18 | saṃjayedaṃ vaco brūyā dhṛtarāṣṭraṃ manīṣiṇam
śṛṇvataḥ kurumukhyasya droṇasyāpi ca śṛṇvataḥ |
19 | yajadhvaṃ vipulair yajñair viprebhyo datta dakṣiṇāḥ
putrair dāraiś ca modadhvaṃ mahad vo bhayam āgatam |
20 | arthāṃs tyajata pātrebhyaḥ sutān prāpnuta kāmajān
priyaṃ priyebhyaś carata rājā hi tvarate jaye |
21 | ṛṇam etat pravṛddhaṃ me hṛdayān nāpasarpati
yad govindeti cukrośa kṛṣṇā māṃ dūravāsinam |
22 | tejomayaṃ durādharṣaṃ gāṇḍīvaṃ yasya kārmukam
maddvitīyena teneha vairaṃ vaḥ savyasācinā |
23 | maddvitīyaṃ punaḥ pārthaṃ kaḥ prārthayitum icchati
yo na kālaparīto vāpy api sākṣāt puraṃdaraḥ |
24 | bāhubhyām udvahed bhūmiṃ dahet kruddha imāḥ prajāḥ
pātayet tridivād devān yo 'rjunaṃ samare jayet |
25 | devāsuramanuṣyeṣu yakṣagandharvabhogiṣu
na taṃ paśyāmy ahaṃ yuddhe pāṇḍavaṃ yo 'bhyayād raṇe |
26 | yat tad virāṭanagare śrūyate mahad adbhutam
ekasya ca bahūnāṃ ca paryāptaṃ tan nidarśanam |
27 | ekena pāṇḍuputreṇa virāṭanagare yadā
bhagnāḥ palāyanta diśaḥ paryāptaṃ tan nidarśanam |
28 | balaṃ vīryaṃ ca tejaś ca śīghratā laghuhastatā
aviṣādaś ca dhairyaṃ ca pārthān nānyatra vidyate |
29 | saṃjaya uvāca |
29 | ity abravīd dhṛṣīkeśaḥ pārtham uddharṣayan girā
garjan samayavarṣīva gagane pākaśāsanaḥ |
30 | keśavasya vacaḥ śrutvā kirīṭī śvetavāhanaḥ
arjunas tan mahad vākyam abravīl lomaharṣaṇam |