Book 5 Chapter 57 | |
1 | dhṛtarāṣṭra uvāca |
1 | kṣatratejā brahmacārī kaumārād api pāṇḍavaḥ
tena saṃyugam eṣyanti mandā vilapato mama |
2 | duryodhana nivartasva yuddhād bharatasattama
na hi yuddhaṃ praśaṃsanti sarvāvastham ariṃdama |
3 | alam ardhaṃ pṛthivyās te sahāmātyasya jīvitum
prayaccha pāṇḍuputrāṇāṃ yathocitam ariṃdama |
4 | etad dhi kuravaḥ sarve manyante dharmasaṃhitam
yat tvaṃ praśāntim icchethāḥ pāṇḍuputrair mahātmabhiḥ |
5 | aṅgemāṃ samavekṣasva putra svām eva vāhinīm
jāta eva tava srāvas tvaṃ tu mohān na budhyase |
6 | na hy ahaṃ yuddham icchāmi naitad icchati bāhlikaḥ
na ca bhīṣmo na ca droṇo nāśvatthāmā na saṃjayaḥ |
7 | na somadatto na śalyo na kṛpo yuddham icchati
satyavrataḥ purumitro jayo bhūriśravās tathā |
8 | yeṣu saṃpratitiṣṭheyuḥ kuravaḥ pīḍitāḥ paraiḥ
te yuddhaṃ nābhinandanti tat tubhyaṃ tāta rocatām |
9 | na tvaṃ karoṣi kāmena karṇaḥ kārayitā tava
duḥśāsanaś ca pāpātmā śakuniś cāpi saubalaḥ |
10 | duryodhana uvāca |
10 | nāhaṃ bhavati na droṇe nāśvatthāmni na saṃjaye
na vikarṇe na kāmboje na kṛpe na ca bāhlike |
11 | satyavrate purumitre bhūriśravasi vā punaḥ
anyeṣu vā tāvakeṣu bhāraṃ kṛtvā samāhvaye |
12 | ahaṃ ca tāta karṇaś ca raṇayajñaṃ vitatya vai
yudhiṣṭhiraṃ paśuṃ kṛtvā dīkṣitau bharatarṣabha |
13 | ratho vedī sruvaḥ khaḍgo gadā sruk kavacaṃ sadaḥ
cāturhotraṃ ca dhuryā me śarā darbhā havir yaśaḥ |
14 | ātmayajñena nṛpate iṣṭvā vaivasvataṃ raṇe
vijitya svayam eṣyāvo hatāmitrau śriyā vṛtau |
15 | ahaṃ ca tāta karṇaś ca bhrātā duḥśāsanaś ca me
ete vayaṃ haniṣyāmaḥ pāṇḍavān samare trayaḥ |
16 | ahaṃ hi pāṇḍavān hatvā praśāstā pṛthivīm imām
māṃ vā hatvā pāṇḍuputrā bhoktāraḥ pṛthivīm imām |
17 | tyaktaṃ me jīvitaṃ rājan dhanaṃ rājyaṃ ca pārthiva
na jātu pāṇḍavaiḥ sārdhaṃ vaseyam aham acyuta |
18 | yāvad dhi sūcyās tīkṣṇāyā vidhyed agreṇa māriṣa
tāvad apy aparityājyaṃ bhūmer naḥ pāṇḍavān prati |
19 | dhṛtarāṣṭra uvāca |
19 | sarvān vas tāta śocāmi tyakto duryodhano mayā
ye mandam anuyāsyadhvaṃ yāntaṃ vaivasvatakṣayam |
20 | rurūṇām iva yūtheṣu vyāghrāḥ praharatāṃ varāḥ
varān varān haniṣyanti sametā yudhi pāṇḍavāḥ |
21 | pratīpam iva me bhāti yuyudhānena bhāratī
vyastā sīmantinī trastā pramṛṣṭā dīrghabāhunā |
22 | saṃpūrṇaṃ pūrayan bhūyo balaṃ pārthasya mādhavaḥ
śaineyaḥ samare sthātā bījavat pravapañ śarān |
23 | senāmukhe prayuddhānāṃ bhīmaseno bhaviṣyati
taṃ sarve saṃśrayiṣyanti prākāram akutobhayam |
24 | yadā drakṣyasi bhīmena kuñjarān vinipātitān
viśīrṇadantān giryābhān bhinnakumbhān saśoṇitān |
25 | tān abhiprekṣya saṃgrāme viśīrṇān iva parvatān
bhīto bhīmasya saṃsparśāt smartāsi vacanasya me |
26 | nirdagdhaṃ bhīmasenena sainyaṃ hatarathadvipam
gatim agner iva prekṣya smartāsi vacanasya me |
27 | mahad vo bhayam āgāmi na cec chāmyatha pāṇḍavaiḥ
gadayā bhīmasenena hatāḥ śamam upaiṣyatha |
28 | mahāvanam iva chinnaṃ yadā drakṣyasi pātitam
balaṃ kurūṇāṃ saṃgrāme tadā smartāsi me vacaḥ |
29 | vaiśaṃpāyana uvāca |
29 | etāvad uktvā rājā tu sa sarvān pṛthivīpatīn
anubhāṣya mahārāja punaḥ papraccha saṃjayam |